بررسی تطبیقی دیدگاه ها در باره تجرد نفس انسان از منظر قرآن کریم

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 51

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SCQ-8-1_003

تاریخ نمایه سازی: 28 بهمن 1402

چکیده مقاله:

درباره­ حقیقت وجود نفس، دو دیدگاه مختلف (تجرد و عدم تجرد) وجود دارد که هرکدام به ادله­ای ازجمله آیات قرآن کریم تمسک کرده­اند. هدف مقاله حاضر، تبیین موضع آیات درباره­ تجرد یا جسمانیت نفس است. از آنجا که آیات قرآن مورد استناد موافقان تجرد نفس و منکران قرارگرفته، ضروری است به صورت تطبیقی، مستندات هر دو دیدگاه مورد تحلیل قرار گیرد که نگارنده با روش تحلیلی- تطبیقی آن را در این مقاله به سامان­رسانده است. در این مقاله، روشن شده است که دلالت آیات مورد استناد موافقان تجرد نفس با جهات مختلف نفس (انتساب نفس به خدا، خلقت خاص و تفاوتش با موجود مادی، تعقل نفس مجردات را، صعود و رجوع به ملکوت و خدا) دلالت تام است؛ اما آیات مورد استناد منکران تجرد نفس با عنوان توصیف نفس به صفات مادی و خلقت نفس از جسم مادی، قابل جواب و توجیه است. اشاره خواهد شد ضعف اصلی منکران تجرد نفس عدم توجه به مبانی عقلی و نقلی، زبان قرآن و وجود مرجحات تقدم نظریه تجرد نفس بر مادیت است.

نویسندگان

محمد حسن قدردان قراملکی

استاد گروه کلام پژوهشکده حکمت و دین پژوهی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، قم، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن شهر آشوب، محمد بن علی (۱۳۷۹ق): «المناقب»، قم: انتشارات ...
  • ابن طاووس، علی بن موسی ( ۱۳۶۷): «اقبال الاعمال»، تهران: ...
  • ابن بابویه (صدوق)، محمد بن علی (۱۴۰۳ق): «الخصال»، قم: انتشارات ...
  • بحرانی، سید هاشم (۱۴۱۶ق): «البرهان فی تفسیر القرآن»، قم: موسسه ...
  • تبریزی، مجذوب (۱۴۲۹ق): «الهدایا لشیعه ائمه الهدی»، قم: نشر دار ...
  • حسینی طهرانی، محمدحسین(۱۳۶۱)، معاد شناسی، تهران، انتشارات حکمت ...
  • دیلمی، حسن بن ابی الحسن (۱۴۱۲ق): «ارشاد القلوب»، قم: انتشارات ...
  • سبزواری، ملاهادی (۱۳۸۲): «اسرارالحکم»، تهران: کتابفروشی اسلامیه ...
  • شعیری، محمد بن محمد (بی تا): «جامع الاخبار»، النجف: المطبعه ...
  • صدر المتالهین، محمد (۱۳۶۱): «تفسیر القرآن الکریم»، قم: انتشارات بیدار. ...
  • (۱۳۶۳): «مفاتیح الغیب»، تهران: موسسه تحقیقات فرهنگی. ...
  • (۱۳۶۰): «اسرار الآیات»، تهران: انجمن حکمت و فلسفه. ...
  • (۱۴۱۹): «اسفار»، بیروت: دار احیاءالتراث العربی. ...
  • (۱۳۶۷): «شرح اصول الکافی»، بی­جا: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی ...
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین (۱۴۱۷ق): «المیزان فی تفسیرالقرآن»، بیروت: موسسه اعلمی ...
  • طریحی، فخرالدین(۱۳۶۲): «مجمع البحرین»، تهران: انتشارات مرتضوی ...
  • عرفی طالقانی، ملا نعیما (۱۴۱۹ق): «منهج الرشاد فی معرفه المعاد»، ...
  • غزالی، محمد (۱۴۱۶ق): «مجموعه رسائل الامام الغزالی»، بیروت: دار الفکر ...
  • فیض کاشانی، محسن (بی تا): «تفسیر الصافی»، بیروت: موسسه اعلمی ...
  • قدردان قراملکی، علی (۱۴۰۰): «کنگره تفکیک و ادله نقلی جسمانیت ...
  • قدردان قراملکی، محمد حسن (۱۳۸۳): «کلام فلسفی»، قم: انتشارات وثوق ...
  • قزوینی، مجتبی (۱۳۹۳): «بیان الفرقان»، قزوین: حدیث امروز. ...
  • (بی تا): «رساله ای در معرفه النفس»، نسخه خطی موجود ...
  • القزوینی، المولی خلیل بن غازی (۱۴۲۹ق): «الشافی فی شرح الکافی»، ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب (۱۳۶۵): «الکافی»، تهران: دارالکتب الاسلامیه ...
  • مجلسی، محمد باقر (۱۴۰۳ق): «بحار الانوار»، بیروت: موسسه الوفاء ...
  • مجلسی، محمد تقی) ۱۴۱۴ق): «لوامع صاحبقرانی(شرح الفقیه)»، قم: موسسه اسماعیلیان. ...
  • (۱۴۰۶ق): «روضه المتقین»، قم: موسسه کوشانبور للثقافه الاسلامیه ...
  • مروارید (۱۴۱۸ق): «تنبیهات حول المبدا والمعاد»، مشهد: بنیاد پژوهش­های اسلامی ...
  • مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۵۳): «تفسیر نمونه»، تهران: دارالکتب الاسلامیه ...
  • نصیری، مهدی (۳۰ مرداد، ۱۳۹۳): «مجلسی و نقد نظر فلاسفه ...
  • نمایش کامل مراجع