«تحلیل شعر واحه ای در لحظه سهراب سپهری بر مبنای بنیان های عرفان بودیستی و اسلامی»

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 263

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_PARSI-13-1_004

تاریخ نمایه سازی: 29 بهمن 1402

چکیده مقاله:

سهراب سپهری شاعر بزرگ معاصر با عرفان اسلامی آشناست. تاثیرپذیری وی از عرفان اسلامی و به ویژه اندیشه های مولانا را در مجموعهشرق اندوه به وضوح می توان دید. علاوه بر آن سیر آفاقی اش در معابد شرق دور، موجبات آشنایی او را با آیین بودیسم و ذن و طریقه عرفانی آنان فراهم آورد. او خود در کتاباتاق آبی به این مساله اشاره می کند. با وجود اینکه زمینه و پایه های عرفان سپهری را، عرفان اسلامی، بودیسم و ذن تشکیل می دهند اما باید گفت عرفان او تلفیق ویا التقاط این طریقه ها نیست؛ بلکه سپهری از هر سه عبور می کند و به معرفت خاص خویش می رسد. غایت در سلوک اسلامی، رسیدن به مقام مشاهده است و در عرفان بودایی رسیدن به «سمادی» و در ذن «ساتوری». شعر واحه ای در لحظه نیز رسیدن به شهود است، سپهری در این شعر، شهود خویش را گزارش می کند. اما شهود او برخلاف فرقه های یاد شده، نه در عالم لاهوت بلکه در ناسوت و نه در افلاک بلکه در خاک است. او خاک را به تماشا نشسته است وشهودش را گزارش می کند. پرسش اصلی جستار حاضر این است که آیا سهراب سپهری تنها از طریق تطابق و همپوشانی مفاهیم عرفان شرقی و اسلامی به کشف یک لحظه روشن شدگی می پردازد؟ بررسی مفاهیم و نشانه ها نشان می دهد که وی با عبور از این دو نحله فکری به واسطه تلقی فلسفی مدرن و البته بر پایه مبانی اسلامی- بودیستی، به درک تازه ای از «اکنونیت» در «مقام هیچ» می رسد. مقاله حاضر تحلیل همین پناهگاه ایماژیک است که «قرارگاه سکونت» سپهری است.

نویسندگان

زیبا پریشانی

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

مجید سرمدی

دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

فاطمه کوپا

استاد گروه زبان و ادبیات فارسی ،دانشگاه پیام نور ، تهران ، ایران

حسین یزدانی

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • کتابنامهقرآن مجید.۱۳۶۷. ترجمه عبدالمحمد آیتی. تهران: سروش. ...
  • ابن اسحاق،محمد.۱۳۷۴. سیره النبی. تصحیح تقی مدرسی چهاردهی.چاپ اول.تهران: مرکز ...
  • اردلان، نادر و لاله بختیار۱۳۹۱.حس وحدت(نقش سنت در معماری ایران). ...
  • اصفهانی عمران، نعمت. ۱۳۸۹. «حقیقت جویی عارفانه سهراب سپهری با ...
  • الیاده،میرچا.۱۳۸۲. از جادو درمانگران تا اسلام. ترجمه مانی صالحی علامه.چاپ ...
  • امید یزدانی، ثمین. ۱۳۹۰. «بررسی عرفان شرقی در تصویر کلام ...
  • باشلار، گاستون. ۱۴۰۰. آب و رویاها. ترجمه مسعود شیربچه و ...
  • براهنی، رضا.۱۳۸۰. طلا در مس. چاپ اول. تهران: زریاب ...
  • بقلی شیرازی، روز بهان.۱۳۶۰. شرح شطحیات. تصحیح هانری کربن. چاپ ...
  • داتا، تریا.۱۳۹۶. سرود رستگاری (کهن ترین متن وحدت وجود)ترجمه قاسم ...
  • دباغ، سروش. ۱۳۹۳. در سپهر سپهری. تهران: نگاه معاصر ...
  • دزو، جوانگ.۱۳۸۴. مجموعه آثار.ترجمه مریم کمالی و مسعود شیربچه. چاپ ...
  • دهخدا،علی اکبر.۱۳۸۲.لغت نامه.تهران: دانشگاه تهران ...
  • سپهری،سهراب.۱۳۷۹. هشت کتاب. چاپ بیست و چهارم.انتشارات طهوری ...
  • سوره نیلوفر (یک متن بودایی مهایانه). ۱۳۸۶. ترجمه ع. پاشایی.چاپ ...
  • سوزوکی، ب.ل.۱۳۸۰. راه بودا (آئین بودای مهایانه). ترجمه ع.پاشایی. چاپ ...
  • سوزوکی،د.ت.۱۳۷۸. ذن و فرهنگ ژاپنی. ترجمه ع .پاشایی. چاپ اول. ...
  • شمیسا، سیروس.۱۳۷۶. نگاهی به سپهری. چاپ هفتم. تهران: مروارید ...
  • شیرر،آلیستر.۱۳۷۶.هستی بی کوشش (یوگا سوتره های پتنجلی). ترجمه ع. پاشایی. ...
  • طاهری، فائزه.۱۳۹۶.«بررسی تطبیقی اشعار سهراب سپهری و سن ژون پرس ...
  • طباطبائی، سیدمحمدحسین.۱۳۷۶. تفسیر المیزان. ترجمه محمدباقر موسوی.ج۱۳. چاپ پنجم. بنیاد ...
  • عابدی، کامیار. ۱۳۷۷. تپش سایه دوست. تهران: تهران ...
  • عابدی، کامیار و کریم امامی. ۱۳۹۳. از مصاحبت آفتاب. چاپ ...
  • ع. پاشایی۱۳۶۲. بودا. چاپ سوم. تهران: مروارید ...
  • فراسوی فرزانگی (پرگیا پارمیتا)۱۳۸۰. ترجمه ع. پاشایی. چاپ اول.تهران: نگاه ...
  • گوشه، اشوه.۱۳۸۲. بیداری ایمان در مهایانه (یک متن بودایی). ترجمه ...
  • لائودزو.۱۳۷۷. دائودجینگ. ترجمه بهزاد برکت و هرمز ریاحی. چاپ دوم. ...
  • نصر، سید حسین.۱۳۸۱. معرفت و معنویت. ترجمه انشاء الله رحمتی، ...
  • هان،تیک نات.۱۳۷۶. کلیدهای ذن. ترجمه ع. پاشایی. چاپ اول. تهران: ...
  • هجویری، علی بن عثمان.۱۳۸۰. کشف المحجوب. تصصیح استاد ژوکوفسکی. با ...
  • ReferencesHoly Qor′ānEbn Eshagh.Mohammad.(۱۹۹۵/۱۳۷۴SH).Sirat al nabi. Ed. By Taqi Modarresī čahār ...
  • Ardalān. Nāder va Lāle Bakhtīyār .(۲۰۱۲/۱۳۹۱SH).Hese vahdat (naqše sonnat dar ...
  • Esfahānī ʼomrān.Neʼmat.(۲۰۱۰/۱۳۸۹SH)." Haqīqat joūei-ye ҆arefāne-ye sohrab sepehri ba roykerdī Tatbīqī ...
  • Eliade.Mircea.( ۲۰۰۲/۱۳۸۲SH). Az jādū darmāngarān tā eslām.Tr.By Mānī Sālehī allāme.varjāvand ...
  • Omīd yazdāni. Samin.(۲۰۱۱/۱۳۹۰SH)." Barresī-ye erfān-e sharqī dar tasvīr-e kalām-e Sohrab ...
  • Barāhenī.Rezā.(۲۰۰۱/۱۳۸۰SH).Talā dar Mes. Tehran: zaryāb ...
  • Baqlī Šīrāzī. Rūzbehān.(۱۹۸۰/۱۳۶۰SH).Sharh-e Shathīyyāt. Ed. By Henry Corbin. Tehrān: Tahūrī. ...
  • Datta.treya.(۲۰۱۶/۱۳۹۶SH).Sorūd-e Rastegarī(kohantarīn matn-e vahdat-e vojūd).Tr.By Ghasem Hashemi nezhad. Tehrān:sales ...
  • Chuang. Tzu.(۲۰۰۴/۱۳۸۴SH).Majmūʼe Āsār. Tr. By Maryam kamali va Masʼud Shirbache. ...
  • Dehkhoda.Ali Akbar. (۲۰۰۳/۱۳۸۲SH).loghat- nāmeh.Tehran:The university of Tehran ...
  • Sepehri.sohrab.(۱۹۹۹/۱۳۷۹SH). Hasht ketāb. Tehrān: Tahūrī ...
  • Soureh-ye Nīloūfar.(yek Matn-e Boudāī-ye Mahāyāna).(۲۰۰۷/۱۳۸۶) Tr. By Asgar Pāsha′ei.Tehrān: Farāravān ...
  • Suzuki. Beatrice Lane.(۲۰۰۰/۱۳۸۰SH).Rāh-e Boudā(۲۰۰۰/۱۳۸۰SH)Tr. ByAsgar Pāsha′ei.Tehrān:Negāh-e Moʼaser ...
  • Suzuki. Daisetz Teitaro.(۱۹۹۸/۱۳۷۸SH).Zen va Farhang-e Zhāponī.Tr.By .Asgar Pāsha′ei. .Tehrān: Mītrā ...
  • Shamisā. Sirous.(۱۹۹۷/۱۳۷۶SH). Negāhī be Sepehri.۷th ed.Tehran: Morvārid ...
  • Shearer. Alistair.(۱۹۹۶/۱۳۷۶SH). Hastī-ye Bī Koūšeš( the yoga sutras of patanjali).Tr. ...
  • Tāherī. Fāʼze.(۲۰۱۶/۱۳۹۶SH)." Barresīy-e Tatbīqī-ye Ashʼār-e Sohrab Sepehri va Saint-John Perse ...
  • Tabataba′i.Mohammad Hossein.(۱۹۹۶/۱۳۷۶SH).Tafsir-e al Mizan.Tr.By Mohammad Bagher Mūsavhi.Volrd ۱۳.۵th ed.Bonyad-e allame ...
  • Abedi. kāmyār.(۱۹۹۸/۱۳۷۷SH). Tapeš-e sāye-ye doūst. Tehran: Tehran ...
  • Abedi.kāmyār va karīm Emāmi.(۲۰۱۴/۱۳۹۳SH). Az Mosābehat-e Āftāb.۷th ed. Tehrān: sales ...
  • Pāsha′ei.Asgar.(۱۹۸۳/۱۳۶۲SH).Boūda.۳Rd ed. Tehran: Morvarīd ...
  • Farāsūy-e Farzānegī(pargīyā pārmīta)(۲۰۰۱/۱۳۸۰SH) Tr. ByAsgar Pāsha′ei.Tehrān:Negāh-e Moʼaser ...
  • Ghosa.A′sva.(۲۰۰۳/۱۳۸۲).Bīdārī-ye īmān dar Mahayana(yek matn-e Boūdāeī).Tr. ByAsgar Pāsha′ei.Tehrān:Negāh-e Moʼaser ...
  • Lao.Tzu.(۱۹۹۷/۱۳۷۷SH).Tao te Ching.Tr. By Behzad Barekat va Hormoz Rīyāhī.۲nd ed. ...
  • Nasr.Seyyed Hossein.(۲۰۰۲/۱۳۸۱SH).Maʼrefat va Maʼnavīyat.Tr.By Enshaʼallah Rahmatī. .۲nd ed. Tehrān: Sohravardī ...
  • Hanh.Thich Nhat.(۱۹۹۷/۱۳۷۶SH).Kelīdhay-e zen.Tr.By Asgar Pāshaʼei. Tehrān:sales ...
  • Hujwiri.Ali B.Uthman. (۲۰۰۱/۱۳۸۰SH).Kashf al Mahjuob. Ed. By Ostad Zhukovski.Introduction by ...
  • نمایش کامل مراجع