تحلیل گردش مسیر داستان نویسی در ادبیات مهاجرت؛ (گذر از داستان نویسی سیاسی و پیدایش داستان هویت اندیش)

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 51

فایل این مقاله در 28 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_PARSI-13-1_008

تاریخ نمایه سازی: 29 بهمن 1402

چکیده مقاله:

پس از انقلاب، ادبیات مهاجرت، در سه جریان مشخص و دارای حد و حدود معین پدید آمده است. در دهه نخست در داستان نویسی غلبه با موضوعات و مفاهیم سیاسی است. با پایان جنگ، فضا تغییر می کند و روابط خارجی ایران نیز گسترش می یابد. تغییرات ایران بر وضعیت نویسندگان مهاجر و نسبتشان با ایران هم اثرگذار است. آنها ناامید از سیاست و بازگشت به سرزمین مادری، به بازتعریف وضعیت حضورشان در سرزمین دیگری می پردازند که باید در آن زندگی کنند. مهاجران در بازاندیشی موقعیت تازه به جست وجوی دوباره خود و کشف زندگی جدید در میان دو میهن، دو فرهنگ و دو زبان می پردازند. آنها جدایی از فرهنگ و مناسبات زادبوم را درک می کنند و حس غربت در زندگی روانی شان وارد می شود و در مقام شناخت، پذیرش یا رد دنیای جدید و جست وجوی گذشته قرار می گیرند. برای همین، در داستان نویسی بسامد عناصر سیاسی کم می شود و سیاست کم کم به حاشیه و پسزمینه رانده میشود و بسیاری از نویسندگان، نوشتن در موضوعات دیگر را نیز تجربه می کنند و داستان هایشان آشکارا وجهی اجتماعی می یابد و در آنها به جای سیاست، نشانه هایی از اندوه گذشته و نوستالژی وطن نمایان میشود. متن ادبی هم تغییر می کند. ساخت ادبی، زبان، فرم، تصاویر و ایماژهای جدید، به ویژه در عمیقترین لایه های متن، تاثیری شگرف بر جای می گذارد و از دل جریان داستان نویسی سیاسی، جریان تازهای به وجود میآید که مضمونش مسائلی مثل تمنای گذشته و هویت اندیشی است.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

مهدی سعیدی

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آبراهامیان، یرواند (۱۳۸۹) تاریخ ایران مدرن، ترجمه محمد ابراهیم فتاحی، ...
  • برامکی، سارا (۱۳۹۴) هویت، بازنمایی، روایت: تجربه مهاجرت، در ادبیات ...
  • ترقی، گلی (۱۳۷۱) خاطره های پراکنده، تهران، نیلوفر ...
  • ترقی، گلی (۱۳۸۱) دو دنیا، تهران، نیلوفر ...
  • حسام، محسن (۱۳۷۰) «تبعیدی»، افسانه در گستره ادبیات داستانی، شماره ...
  • خاکسار، نسیم (۱۳۶۷) بقال خرزویل، آلمان، انتشارات نوید ...
  • خاکسار، نسیم (۱۳۷۵) بادنماها و شلاق ها، پاریس، چشم انداز ...
  • خویی، حسین (۱۹۹۲) «به زمانه نوشتم خطی ز دلتنگی»، داستان ...
  • درویش­پور، مهرداد (۱۳۸۶) «آشیانه نو و افق­های تبعید؛ نگاهی کوتاه ...
  • راکی، افسانه (۱۳۷۳) «برچشم بد لعنت»، نامه کانون نویسندگان ایران ...
  • زهره وند، سعید (۱۳۹۵) جریان شناسی شعر دهه هفتاد، تهران، ...
  • ساعدی، غلامحسین (۱۳۶۲) «دگردیسی و رهایی آواره ها»، الفبا، شماره ...
  • سعیدی، مهدی (۱۳۹۷) «جریان شناسی ادبیات داستانی مهاجرت»، پژوهش زبان ...
  • سعیدی، مهدی (۱۳۹۹ الف) «تبیین جریان شناختی ادبیات سیاسی در ...
  • سعیدی، مهدی (۱۳۹۹ب) «تبیین جریان شناختی داستان نویسی زنان ایرانی ...
  • سعیدی، مهدی و سیده نرگس رضایی، (۱۳۹۷) «تنازع سرزمین مادری ...
  • شریفیان، روح­انگیز (۱۳۸۲) چه کسی باور می­کند رستم، تهران، مروارید ...
  • شریفیان، روح­انگیز (۱۳۸۷) کارت پستال، تهران، مروارید ...
  • شیدا، بهروز (۱۳۸۲) گم شده در فاصله دو اندوه، استکهلم، ...
  • عرفان، علی (۱۹۸۹) «ناشناس»، آخرین شعر جهان، پاریس، انتشارات خاوران ...
  • غریفی، عدنان (۱۳۷۷) «مرغ عشق»، نامه کانون نویسندگان ایران در ...
  • فرنود، ص. (۱۳۶۹) «نامه؛ طعم گس غربت»، نیمه دیگر، شماره ...
  • فلاح، غلامعلی و دیگران (۱۳۹۵) «چالش عناصر هویت­ساز سرزمین مادری ...
  • فلاح، غلامعلی و سارا برامکی (۱۳۹۴) «بررسی و تحلیل متون ...
  • فلکی، محمود (۱۳۷۵) «خودیابی در ادبیات مهاجرت»، نقطه ها، آلمان، ...
  • قاسمی، رضا (۱۳۸۴) همنوایی شبانه ارکستر چوب ها، چاپ ششم، ...
  • قاسمی، رضا (۱۹۹۹) چاه بابل، استکهلم، نشر باران ...
  • قهرمان، ساسان (۱۳۷۴) گسل، تورنتو، نشر افرا ...
  • کارگرمقدم، بیژن (۱۳۷۳) «مسافر آخر»، نامه کانون نویسندگان ایران در ...
  • کریمی حکاک، احمد (۱۳۹۸) بود و نمود سخن (متن ادبی ...
  • کوشان، منصور (۱۳۸۱) «آواز خاموش در تبعید»، نامه کانون نویسندگان ...
  • مافان، مسعود (۱۳۸۶) «ریشه های ادبیات داستانی و نقد و ...
  • مسکوب، شاهرخ (۱۳۷۳) هویت ایرانی و زبان فارسی، تهران، فرزان ...
  • مسکوب، شاهرخ (۱۳۹۰) مسافرنامه، پاریس، خاوران ...
  • مهاجر، ناصر (۱۳۷۴) ۲۳ داستان کوتاه ایرانی در تبعید، برکلی، ...
  • میرعابدینی، حسن (۱۳۸۴الف) «مقدمه ای بر ادبیات مهاجرت» هشتاد سال ...
  • میرعابدینی، حسن (۱۳۸۴ب) صدسال داستان نویسی ایران، جلد۴، تهران، نشرچشمه ...
  • نگهبان، علی (۱۳۸۹) مهاجر و سودای پریدن به دیگرسو، ونکوور ...
  • نوش آذر، حسین (۱۹۹۷) «مهمان ناخوانده»، نامه کانون نویسندگان ایران ...
  • نوش آذر، حسین (۱۳۸۴) «بزرگراه»، هشتاد سال داستان کوتاه ایرانی، ...
  • یاحقی، محمدجعفر (فروردین ۱۳۸۲) «جنبه­ها و جوانب ادبیات مهاجرت در ...
  • یاوری، حورا (۱۳۹۱) «ادبیات داستانی پس از انقلاب اسلامی در ...
  • نمایش کامل مراجع