بررسی احکام و آثار نامزدی در حقوق ایران

در نکاح مرسوم است که مرد از زن دلخواه و موردپسند خویش خواستگاری کند، در صورت پذیرش تقاضا طرفین با یکدیگر نامزد میشوند. نامزدی یا وعده ازدواج که در عرف امری مرسوم و متداول میباشد، قراردادی جایز است بین نامزدها برای ازدواج در آینده که البته به بررسی ماهیت نامزدی به طور مفصل خواهیم پرداخت. تضمینی وجود ندارد که این وعده به عقد ازدواج منتهی شود، ماده ۱۰۳۵ قانون مدنی نیز صراحتا مقرر میدارد: وعده ازدواج علقه زوجیت نمیکند. هر یک از زن و مرد مادامیکه عقد نکاح جاری نشده است، میتواند از وصلت امتناع کند. هر چند حقوقدانان راه حلهایی برای الزامآور نمودن آن مطرح کرده اند. در این دوران یکی از طرفین ممکن است هزینه های رایج و متداول در عرف را متحمل شده باشد و نیز امکان دارد به هم خوردن بدون علت موجه نامزدی به یکی از نامزدها زیان و آسیب جسمی و روحی وارد آورد که با انحلال نامزدی مسئله مطالبه این خسارت پیش میآید پس از حذف ماده ۱۰۳۶پیشین قانون مدنی که صراحتا امکان مطالبه این خسارات را فراهم مینمود، نویسندگان حقوق مدنی، قواعد عمومیمسئولیت مدنی را مبنای مطالبه این خسارات دانسته اند. یکی از آداب و رسوم رایج در دوران نامزدی نیز دادن هدایا میباشد که این هدایا ممکن است از طرف نامزدها به یکدیگر یا به بستگان نزدیک نامزدها داده شود، که مطابق مواد ۱۰۳۷ و ۱۰۳۸ قانون مدنی و با رعایت شرایطی، این هدایا قابل استرداد میباشد که مورد بررسی قرار خواهد گرفت.