روایت غدیر در کتاب «تاریخ الاسلام» شمسالدین ذهبی

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 41

نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JSKH-17-43_005

تاریخ نمایه سازی: 30 بهمن 1402

چکیده مقاله:

عالمان شیعی بر قطعی بودن رویداد غدیر خم و حتمی بودن دلالت آن بر ولایت و خلافت بلافصل امیرالمومنین(علیه السلام) تاکید کرده اند اما در مقابل دانشمندان اهل سنت درباره حدیث غدیر موضع یکسانی ندارند، لذا بررسی آثار دانشمندان به ویژه مورخان اهل سنت در میزان و نحوه ی نقل حدیث غدیر و گزارش واقعه بسیار مهم است و در تبیین این حادثه اهمیت دارد. شمس الدین ذهبی(۷۴۸ه) صاحب کتاب پرحجم و مشهور "تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر والاعلام" از جمله عالمان پرآوازه ی اهل سنت است که این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی و بهره گیری از منابع کتابخانه ای، در صدد کشف نحوه ی چگونگی گزارش ذهبی از حادثه غدیر و رویکرد و موضع وی، در بیان گزارش غدیر است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که ذهبی در موارد متعدد، افزون بر نقل آیه اکمال و تایید صحت آن، حدیث غدیر را نقل و حادثه روز غدیر را گزارش و سه رویکرد تحریف غدیر، تضعیف راویان حدیث غدیر و تایید واقعه غدیر اتخاذ نموده است. وی به سبب گرایش مذهبی و تمایل به مکتب تاریخنگاری شام با دلالت حدیث غدیر بر عقاید شیعی موافق نبوده و آن را نقد کرده است.

نویسندگان

حمیدرضا مطهری

دانشیار پژوهشکده تاریخ و سیره اهلبیت (ع) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران.

نجمه صالحی

مدرس مجتمع آموزش عالی بنت الهدی جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران.Salehi@hoda.miu.ac.ir

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریمابن تیمیه الحرانی (۱۳۸۶ش). مختصر منهاج السنه النبویه، اختصار: ...
  • ابن تیمیه الحرانی، ابوالعباس احمد بن عبدالحلیم (۱۴۰۶ق). منهاج السنه ...
  • ابن حجر عسقلانی (۱۴۱۴). الدرر الکامله فی اعیان المائه الثامنه، ...
  • ابن حنبل، احمد (۱۳۱۳ق). المسند، قاهره، مطبعه المنیریه ...
  • ابن خرداذبه (۱۸۸۹م). عبیدالله بن عبدالله، المسالک و الممالک، تصحیح: ...
  • ابن طاووس، علی بن موسی (الف ۱۴۱۳ق). التحصین لاسرار ما ...
  • (ب ۱۴۱۳ق). الیقین باختصاص مولانا علی بامره المومنین، تصحیح: اسماعیل ...
  • (ج ۱۴۱۸ق). اقبال الاعمال، تصحیح: جواد قیومی، قم، مکتب الاعلام ...
  • ابن کثیر، اسماعیل بن عمر (۱۹۹۰م). البدایه و النهایه، بیروت، ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم (۱۴۱۴ق). لسان العرب، بیروت، دارالصادر ...
  • ابیحاتم الرازی، عبدالرحمن بن محمد بن ادریس (بی تا). تفسیر ...
  • جوهری، اسماعیل بن حماد (۱۹۵۶م). الصحاح تاج اللغه و صحاح ...
  • حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله (۱۴۲۲/۲۰۰۲م). مستدرک الصحیحین، بیروت، انتشارات ...
  • حموی، یاقوت (الف ۱۳۵۷ق). معجم الادباء (ارشاد الاریب الی معرفه ...
  • (ب ۱۹۷۷م). معجم البلدان، بیروت، دار الصادر ...
  • خرمشاهی، بهاءالدین، احمد حاج سید جوادی، و کامران فانی، (۱۳۷۹ش). ...
  • خطیب بغدادی، احمد بن علی (۲۰۱۱م). تاریخ بغداد، بیروت، نشر ...
  • خواند میر، غیاثالدین (۱۳۷۹ش). رجال (کتاب حبیب السیرفی اخبار افراد ...
  • ذهبی، شمسالدین محمد بن احمد (الف ۱۴۱۳/۱۹۹۳). تاریخ الاسلام و ...
  • (ب ۱۴۱۳ق). سیر اعلام النبلاء، بیروت، موسسه الرساله. ...
  • (بی تا). زغل العلم، بی جا، بی تا. ...
  • (۱۳۸۷ش). مختصر تاریخ ابن الدبیثی(ج۱)، قم، مرکز اطلاعات و مدارک ...
  • (۱۴۲۲). تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، بیروت، تدمری. ...
  • (بی تا). میزان الاعتدال، تحقیق: علی محمد بجاوی، بیروت، انتشارات ...
  • (۱۴۱۹ق). تذکرهالحفاظ(ج۴)، تحقیق: زکریا عمیرات، چاپ اول، بیروت، دارالکتب العلمیه. ...
  • (بی تا). رساله «طرق حدیث من کنت مولاه فعلی مولاه»، ...
  • سبکی، عبدالوهاب بن علی (۱۹۶۴). طبقات الشافعیه الکبری، قاهره، چاپ ...
  • شافعی، محمد بن ادریس (۲۰۰۱م). کتاب الام، تحقیق: رفعت فوزی ...
  • شیخ صدوق، محمد بن علی (۱۴۲۹ق). کتاب من لایحضره الفقیه، ...
  • شیخ مفید، محمد بن محمد (۱۴۳۰ق). المقنعه، قم، موسسه النشر ...
  • طبرسی، احمد بن علی (۱۳۸۶ق، ۱۹۶۶م). الاحتجاج علی اهل اللجاج، ...
  • طبرسی، فضل بن حسن (۱۳۷۲ش). مجمع البیان فی تفسیر القرآن ...
  • العاملی النباطی، علی بن محمد (۱۳۸۴ق). الصراط المستقیم الی مستحقی ...
  • غزالی، ابوحامد محمد بن محمد (۱۴۲۴ق/۲۰۰۳م). سر العالمین و کشف ...
  • فتال نیشابوری، محمد بن احمد (۱۳۷۵ش). روضه الواعظین و بصیره ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب (۱۳۷۷ق). الکافی، تصحیح: علی اکبر غفاری، ...
  • مقدسی، محمد بن احمد (۱۸۷۷م). احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم، ...
  • نوری، محمد و مهریزی، مهدی ، زمانی نژاد، علی اکبر ...
  • هیثمی، علی بن ابیبکر (۱۴۱۴ق/۱۹۹۴م). بغیه الرائد فی تحقیق مجمع ...
  • نمایش کامل مراجع