تحلیل شاخصه های تمدن اسلامی با محوریت دیدگاه علامه طباطبایی (ره)

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 52

فایل این مقاله در 29 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JISS-11-43_002

تاریخ نمایه سازی: 30 بهمن 1402

چکیده مقاله:

از دغدغه های مهم مسلمانان، هویت فرهنگ و تمدن اسلامی است. تمدن اسلامی و شاخصه های آن، در صورت توجه و عدم غفلت، موجب تحولات عمیق در جامعه ی بشریت شده، و نیز با توجه به اندوخته های مادی و معنوی، موجبات نیل انسان به کمال مطلوب بشریت را فراهم می آورد. شاخصه های هر تمدن متناسب با مبانی مربوط به آن، متفاوت است. تمدن اسلامی، با تکیه به آیات قرآن شاخصه های اهمی در این زمینه ارائه داده است. نوشته ی حاضر درصدد پاسخگویی به این پرسش است که، علامه طباطبایی ویژگی های خاص تمدن اسلامی به وجودآمده در طول هزار و پانصد سال را چه می داند؟ ایشان با توجه به رویکرد اجتماعی که در تفسیر المیزان فی تفسیر القرآن داشته اند، بیشتر آیات قرآن را با دید جمعی تفسیر نموده و شاخصه های بارز تمدن اسلامی را مورد اشاره قرار داده اند . گردآوری اطلاعات در این مقاله به روش کتابخانه ای و پردازش آن ها به روش توصیفی-تحلیلی است. ایشان شاخص های مرتبط عقل و وحی، اجرای عدالت، علم و دانش اندوزی، داشتن جهان بینی پویا، مبارزه با سنت های غلط اجتماعی، وحدت اجتماعی و محوریت اخلاق را ازجمله شاخصه های موثر در شکل گیری، رشد و ترقی تمدن اسلامی بیان کرده اند؛ که هر یک از این موارد با استنادات قرآنی قابل تطبیق است.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

پریا نوری خسروشاهی

دکتری مدرسی معارف گرایش قرآن و متون دانشگاه قرآن و حدیث (پردیس تهران)؛ استاد مدعو، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان. ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • * قرآن کریمابن جوزی، عبدالرحمن بن علی. (بی تا). زاد ...
  • ابن عاشور، محمدطاهر. (۱۴۲۰ق). تفسیر التحویر و التنویر (ج۲۶). بیروت: ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم. (۱۴۱۴ق). لسان العرب (ج۴). بیروت: ...
  • اکبری، مرتضی. (۱۳۹۳). واکاوی شاخصه های تمدن نوین اسلامی در ...
  • بسطانی، پطرس. (بی تا). دائره المعارف قاموس عام لکل فن ...
  • بلاذری، احمد بن یحیی. (۱۳۶۷). فتوح البلدان (مترجم: محمد توکل). ...
  • بینش، عبدالحسین. (۱۳۸۹). آشنایی با تاریخ تمدن اسلامی (ج۱). زمزم ...
  • توین بی، آردنولد. (۱۳۷۶). بررسی تاریخ تمدن (مترجم: محمد حسین ...
  • جان احمدی، فاطمه. (۱۳۹۰). تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی. قم: ...
  • جعفری، محمدتقی. (۱۳۷۳). فرهنگ پیشرو؛ فرهنگ پسرو (ج۵ و ۶). ...
  • جواد، علی. (۱۳۶۷). تاریخ مفصل عرب قبل از اسلام (مترجم: ...
  • حتی، فیلیپ خلیل. (۱۳۶۶). تاریخ عرب (مترجم: ابوالقاسم پاینده). تهران: ...
  • خامنه ای، سیدعلی. (۲۲/۰۳/۱۳۸۳). بیانات: در دیدار طلاب مدرسه علمیه ...
  • دهخدا، علی اکبر. (۱۳۸۰). لغت نامه. تهران: انتشارات دانشگاه تهران ...
  • دورانت، ویل. (۱۳۴۳). تاریخ تمدن (مترجم: احمد آرام، ج۱). تهران: ...
  • شریعتی، علی. (بی تا). تاریخ تمدن (ج۱). تهران: چاپخش ...
  • صادقی تهرانی، محمد. (۱۳۶۵). الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و ...
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین. (۱۳۹۰ق). المیزان فی تفسیر القرآن (ج۲، ۳، ۵، ...
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین. (بی تا). قرآن در اسلام (ج۱، ۲، ۳، ...
  • طبرسی، فضل بن حسن. (۱۳۷۲). مجمع الیبان فی تفسیر القرآن ...
  • طبری، ابن جعفر محمد بن جریر. (۱۴۱۲ق). جامع البیان فی ...
  • طریحی، فخر الدین بن محمد. (۱۳۷۵). مجمع البحرین (ج۳). تهران: ...
  • طنطاوی، محمد عبدالسلام. (۱۴۲۵ق). الجواهر فی تفسیر القرآن الکریم (ج۱۲). ...
  • فخر رازی، محمد بن عمر. (۱۴۲۰ق). التفسیر الکبیر (ج۲۸). بیروت: ...
  • فضل الله، محمدحسین. (۱۴۱۹ق). من وحی القرآن (ج۲۱). بیروت: دار ...
  • کرمی فریدونی، علی. (۱۳۸۵). ظهور و سقوط تمدن ها از ...
  • کرمی فقهی، محمدتقی. (۱۳۸۶). جستاری نظری در باب تمدن. قم: ...
  • لستورنج، گای. (۱۳۷۶). سرزمین خلافت شرقی (مترجم: محمود عرفانی). تهران: ...
  • مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی. (۱۴۰۳ق). بحار الانوار (ج۱۸، ۶۷ و ...
  • مصطفوی، حسن. (۱۳۶۸). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم (ج۱۱). تهران: ...
  • مطهری، مرتضی. (۱۳۸۵). عدل الهی. تهران: انتشارات صدرا ...
  • معین، محمد. (۱۳۶۷). فرهنگ فارسی (ج۳). تهران: امیرکبیر ...
  • هانتینگون، ساموئل. (۱۳۷۰). سامان سیاسی در جوامع دست خوش تغییر ...
  • ولایتی، علی اکبر. (۱۳۸۴). گویایی فرهنگ و تمدن اسلامی و ...
  • نمایش کامل مراجع