جایگاه سیاسی، دینی و اقتصادی خاندان مهرنرسه در دولت ساسانیان

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 70

فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JSEH-12-2_010

تاریخ نمایه سازی: 30 بهمن 1402

چکیده مقاله:

ساسانیان، در آغاز سده سوم میلادی از استان پارس، زادگاه هخامنشیان، برخاستند و حکومتی را بنا نهادند که در آن روحانیون زردشتی و خاندان های نژاده جایگاه ویژه ای داشتند. در تاریخ ساسانیان به ویژه هنگامی که پادشاه ضعیف بود،روحانیون زردشتی و بزرگان و اشراف نفوذ و قدرت بیشتری در دستگاه دولت به دست می آوردند و البته گهگاه با همدیگر ستیزه هایی نیز داشتند. برای شناخت تاریخ ساسانیان، ناگزیر باید جایگاه این گروهها و روابط آن ها با خاندان ساسانی مورد توجه قرار گیرد، چنانکه حتی سقوط ساسانیان را نیز می بایست از این زاویه نگریست. یکی از خاندان ها یا خانواده های نژاده ای که اعضاء برجسته آن در برهه ای از تاریخ ساسانیان، نفوذ سیاسی و حتی اقتصادی و دینی بسیار زیادی یافتند، خانواده مهرنرسه وزیر بزرگ دوره چند تن از پادشاهان ساسانی بود. در این پژوهش،تلاش خواهد شد تا جایگاه یکی از خانواده های نژاده دوره ساسانیان،یعنی خانواده مهرنرسه را در تاریخ تحولات سیاسی، دینی و اقتصادی روزگار فرمانروایی یزگرد یکم، بهرام پنجم و یزگرد دوم مورد مطالعه قرار گیرد تا چشم انداز روشن تری از تاریخ ساسانیان در این دوره زمانی به دست آوریم.

کلیدواژه ها:

خاندان های حکومت گر ساسانی ، مهرنرسه ، یزدگرد یکم ، بهرام پنجم ، یزگرد دوم

نویسندگان

ایرج رجبی

دانشجوی دکتری تاریخ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ابهر، ابهر، ایران

شهرام جلیلیان

استاد گروه تاریخ، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

جواد سخا

استادیار گروه تاریخ. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ابهر. ابهر. ایران.

مهناز سرپیشگی

استادیار گروه تاریخ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ابهر، ابهر، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آسموسن. ی. پ (۱۳۷۳). «مسیحیان در ایران»، تاریخ ایران از ...
  • ابن اثیر، عزالدین (۱۳۷۴). تاریخ کامل، جلد دوم، برگردان دکتر ...
  • ابن بلخی (۱۳۴۳). فارسنامه، به کوشش بهروزی، شیراز: انتشارات اتحادیه ...
  • ابن خلدون (۱۳۷۵). مقدمه ابن خلدون، جلد اول، ترجمه محمد ...
  • اعتمادالسلطنه، محمد حسن خان (۱۳۱۴ ق). تاریخ سلاطین ساسانی، جلد ...
  • الجاحظ، ابوعثمان عمر بن بحر (۱۳۴۳). التاج: آیین کشورداری در ...
  • الجهشیاری، ابوعبدالله محمدبن عبدوس (۱۳۴۸). الوزرا والکتاب، ترجمه ابوالفضل طباطبائی، ...
  • امامی شوشتری، محمدعلی (۱۳۵۰). تاریخ شهریاری، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ ...
  • اینوسترانتسف، کنتسانتین (۱۳۵۱). تحقیقاتی درباره ساسانیان، ترجمه کاظم کاظم زاده، ...
  • بلاذری، احمد بن یحیی (۱۳۶۴). فتوح البلدان، ترجمه آذرتاش آذرنوش، ...
  • بلعمی، ابومحمد بن محمد (۱۳۸۰). تاریخ بلعمی، به کوشش محمد ...
  • بهرامان، فرخ مرد (۱۳۹۱). مادیان هزاردادستان (هزاررای حقوقی)،پژوهش سعیدعریان، تهران: ...
  • پروکوپیوس (۱۳۹۳). جنگ های ایران وروم، ترجمه محمدسعیدی، تهران: ققنوس ...
  • پورداود، ابراهیم، (۱۳۸۷). یسنا، ج۲، تهران: انتشارات اساطیر ...
  • پورداود، ابراهیم، (۱۳۸۷). یشت ها، ج۲، تهران: انتشارات اساطیر ...
  • پیرنیا، حسن (۱۳۸۸). ایران باستان ج۳، تهران: نامک ...
  • تئوفیلاکت سیموکاتا (۱۳۹۷)، تاریخ، ترجمه محمود فاضلی بیرجندی، تهران: کتاب ...
  • ثعالبی نیشابوری عبدالملک بن محمد بن اسماعیل (۱۳۶۸). تاریخ ثعالبی ...
  • جاحظ ابو عثمان عمرو بن بحر جاحظ (۱۳۶۳). التاج: آیین ...
  • جلیلیان، شهرام (۱۳۹۶). تاریخ تحولات سیاسی ساسانیان، تهران: سمت، پژوهشکده ...
  • حقیقت، عبدالرفیع (۱۳۷۴). وزیران ایرانی از بزرگمهر تا امیرکبیر: دو ...
  • خدادایان، اردشیر (۱۳۸۶). تاریخ ایران باستان، جلد دوم: اشکانیان و ...
  • خواجه نظام الملک، (۱۳۹۸). سیرالملوک (سیاست نامه). به اهتمام هیوبرث ...
  • دریایی، تورج (۱۳۸۳). شاهنشاهیساسانی،ترجمه مرتضیثاقبفر،تهران: قﻘنوس ...
  • ذوالنوری، سید فرزاد؛ پروانه، فرهاد «طبقات اجتماعی ایران باستان (با ...
  • رجبی، پرویز (۱۳۸۲). هزاره های گمشده، ج۵، تهران: نشر توس ...
  • زرین کوب عبدالحسین، زرین کوب، روزبه (۱۳۷۹). تاریخ ایران باستان، ...
  • سامی، علی (۱۳۴۲). تمدن ساسانی، ج۱، شیراز: دانشگاه شیراز ...
  • سرافراز، علی اکبر؛ فیروزمندی، بهمن (۱۳۹۳). باستان شناسی و هنر ...
  • شهبازی، شاپور (۱۳۸۳). تاریخ ساسانیان: ترجمه بخش ساسانیان از کتاب ...
  • طبری، محمد بن جریر (۱۳۵۲) تاریخ طبری: تاریخ الرسل و ...
  • فرای، ریچارد ن. (۱۳۶۳). عصر زرین فرهنگ ایران، ترجمه مسعود ...
  • کارنامه ی اردشیر بابکان (۱۳۶۹).ترجمه قاسم هاشمی نژاد، تهران: ناشر ...
  • کریستن سن،آرتور (۱۳۷۵). ایران در زمان ساسانیان، ترجمه رشید یاسمی، ...
  • گریشمن، رومن (۱۳۴۴). ایران از آغاز تا اسلام، ترجمه محمد ...
  • گیلانی، نجم الدین (۱۳۹۴). «تاملی بر جامعه طبقاتی عصر ساسانی ...
  • لوکونین، ولادیمیر گریگوریچ (۱۳۵۰). تمدن ایران ساسانی، ترجمه عنایت الله ...
  • م. م. دیاکونوف (۱۳۴۶). تاریخترجمه ایران باستان، ترجمه روحی ارباب، ...
  • مسعودی،علی بن حسین (۱۳۴۴). مروج الذهب و معادن الجواهر، جلد۱، ...
  • مسکویه رازی، ابوعلی (۱۳۶۹). تجارب الامم، ج۱، ترجمه ابوالقاسم امامی، ...
  • مشکور، محمد جواد (۱۳۶۳).ایران در عهد باستان: در تاریخ اقوام ...
  • نامه تنسر (۱۳۶۶). تاریخ سیاسی ساسانیان، ج۲، تهران: انتشارات دنیای ...
  • نامه تنسر (۱۳۱۱).ترجمه ابن اسفندیار، به کوشش مجتبی مینوی، چاپخانه ...
  • نفیسی، سعید (۱۳۹۰). تاریخ اجتماعی ایران: از انقراض ساسانیان تا ...
  • نفیسی، سعید (۱۳۸۳). مسیحیت درایران تاصدراسلام، تهران: اساطیر ...
  • نولدکه، تئودور (۱۳۸۷). تاریخ ایرانیان و عرب ها در زمان ...
  • نویسنده ای نامعلوم (۱۳۵۰). کارنامه اردشیر بابکان، ترجمه بهرام فره ...
  • همایی اصفهانی، آقا میرزا جمال الدین (۱۳۰۹). تاریخ ادبیات ایران ...
  • وکیلی، شروین (۱۳۹۷). تاریخ نهاد در عصر ساسانی: مجموعه تاریخ ...
  • ویسهوفر، جوزف (۱۳۸۲). ایران باستان (از ۵۵۰ پیش ازمیلادتا۶۵۰پس ازمیلاد، ...
  • وینتر،انگلبرت وبئاته دیگناس (۱۳۸۶). روم وایران دوقدرت جهانی درکشاکش وهم ...
  • یارشاطر، احسان (۱۳۷۳). «پیشگفتار»، تاریخ ایران از سلوکیان تا فروپاشی ...
  • یعقوبی، احمد بن یعقوب (۱۳۶۶). تاریخ یعقوبی، ج۱، ترجمه ابراهیم ...
  • نمایش کامل مراجع