حال شدن دین مسوولان اسناد تجاری در اثر ورشکستگی برخی مسوولان در حقوق ایران و آمریکا

چکیده طبق ماده ۴۲۱ قانون تجارت ایران با صدور حکم ورشکستگی، دیون تاجر ورشکسته حال می­شود. این حکم، اسناد تجاری را نیز در بر می­گیرد. علاوه بر این، قانونگذار در ماده ۴۲۲ ق.ت. این حکم را به سایر مسوولان اسناد تجاری نیز تسری داده است. هدف قانونگذار از وضع این حکم که در برخورد مقررات اسناد تجاری با مقررات ورشکستگی است، اعتباربخشی به اسناد تجاری است. اما این حکم، خلاف اصل است؛ زیرا به تعهد مسوول سند افزوده شده است، چرا که وی تعهد کرده وجه سند را در موعد آن و در صورت عدم پرداخت مسوول اصلی سند پرداخت کند. سوال اصلی مقاله این است که حدود ماده ۴۲۲ قانون تجارت چیست؟ در پاسخ می­توان گفت: الف) ورشکستگی مسوولان اصلی اسناد تجاری باعث حال شدن دین ضامن سند تجاری نمی­شود؛ ب) ورشکستگی ظهرنویس باعث حال شدن دین سایر مسوولان سند تجاری نخواهد شد؛ و ج) ماده فوق شامل سفته و برات می­شود و با توجه به استثنایی بودن این ماده نمی­توان آن را به چک تعمیم داد. در حقوق آمریکا به حال شدن دین مسوولان اسناد تجاری در اثر ورشکستگی مسوول اولیه، اشاره ای نشده است؛ اما با برائت مسوول اولیه در جریان ورشکستگی، مسوولیت بر عهده ظهرنویسی قرار می­گیرد که سند را از وی دریافت کرده است.