نمودی از تلاقی ادبیات و معماری در الگوهای متقارن گنبد مسجد شیخ لطف الله

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 49

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ISLART-20-51_015

تاریخ نمایه سازی: 8 اسفند 1402

چکیده مقاله:

انسان براساس فطرت خویش زیبایی­طلب است و احساس التذاذ از زیبایی هر چیزی یا شخصی، حاصل درک نظم و هارمونی موجود در آن است. در مباحث زیبایی­شناسی برای زیبا شمردن یک اثر یا پدیده، عوامل مختلفی را از قبیل تقارن، توازن، تناوب، تناسب، تکرار، تضاد و... می­توان در نظر گرفت. تقارن به عنوان یکی از اساسی­ترین پایه­های هنر و زیبایی در درک نظم بین اجزا، در اکثریت علوم و هنرها نقش انکارناپذیری ایفا می­کند. از آن­جمله می­توان از علوم و هنرهایی مانند ریاضی، هندسه، نجوم، معماری، موسیقی، نقاشی، فرش­بافی، طراحی، تذهیب، منبت­کاری، ادبیات و... یاد کرد. از بررسی­های این پژوهش این­گونه برمی­آید که در بین دو هنر اسلامی ایرانی ادبیات و معماری از جهات الفاظ و مفاهیم، اشتراکات و بده بستان­های زیادی وجود دارد. گاهی ادبیات با بهره­گیری از طرح­ها و الگوهای معماری در خلق صورخیال، تصاویر بدیعی می­سازد و گاهی معماری در آفرینش برخی از نقوش و طراحی بناها و حتی خط­نوشته­ها از الفاظ و مفاهیم ادبیات استفاده می­کند. در این پژوهش با ابزار کتابخانه­ای و به شیوه سندپژوهی و تحلیل داده­ها پس از ذکر مواردی از اشتراکات ادبیات فارسی و معماری، نمود مفاهیم ادبی را در الگوهای متقارن گنبد مسجد شیخ لطف­الله اصفهان بررسی شده است.اهداف پژوهش:بررسی اشتراکات و مشابهات بین ادبیات و معماری.بیان مفاهیم ادبی موجود در الگوی­های متقارن گنبد مسجد شیخ لطف­الله اصفهان.سوالات پژوهش:ادبیات و معماری در چه زمینه­ها و مواردی با هم مشابهت دارند؟در نقش­های گنبد مسجد شیخ لطف­الله اصفهان چه مفاهیم متعالی ادبی و عرفانی نهفته است؟

کلیدواژه ها:

تقارن ، ادبیات ، معماری ، گنبد مسجد شیخ لطف الله

نویسندگان

نقی زرین تره مراجل

گروه زبان و ادبیات فارسی ، دانشکده ادبیات ، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

فاطمه مدرسی

گروه زبان و ادبیات فارسی ، دانشکده ادبیات ، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

بهمن نزهت

گروه زبان و ادبیات فارسی ، دانشکده ادبیات ، دانشگاه ارومیه، ارومیه ، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آلیاتوف، ام. (۱۳۸۹). تاریخچه کمپوزیسیون نقاشی. ترجمه نازلی اصغرزاده، چاپ ...
  • اسلامی ندوشن، محمدعلی. (۱۳۵۲). «بهار در اصفهان ». مجله یغما، ...
  • اصلاح­پذیر، بهمن و دیگران. (۱۳۹۸). ریاضی پایه هفتم دروه اول ...
  • ایزدی، مهدی و دیگران. (۱۳۹۸). ریاضی ششم دبستان. چاپ چهارم، ...
  • بهار، محمدتقی. (۱۳۸۷). دیوان اشعار ملک­الشعرای بهار، تهران، انتشارات نگاه ...
  • پندی، زهره و دیگران. (۱۳۹۸). ریاضی پنجم دبستان. چاپ پنجم، ...
  • حافظ، شمس­الدین محمد. (۱۳۹۲). دیوان حافظ به سعی سایه. چاپ ...
  • خامسی هامانه، فخرالسادات. (۱۳۹۲). «مقاله جستاری در مشابهات معماری و ...
  • خواجه­حسینی، محمد. (۱۳۹۳). نقشه­کشی۱. چاپ هفتم، تهران: شرکت چاپ و ...
  • خواندمیر، غیاث­الدین بن همام­الدین حسینی. (۱۳۸۰). تاریخ حبیب­السیر فی اخبار ...
  • رستگار فسائی، منصور. (۱۳۶۹). تصویرآفرینی در شاهنامه فردوسی. شیراز: انتشارات ...
  • سپهری، سهراب. (۱۳۷۷). هشت کتاب. چاپ بیست و یک، تهران: ...
  • سعدی، شیخ مصلح الدین. (۱۳۸۵). کلیات سعدی. تصحیح: محمدعلی فروغی، ...
  • شهبازی شیران، حبیب. (۱۳۸۹). «مصادیق مهم ابنیه مذهبی و برجستگی­های ...
  • صالحی­نژاد، حمیدرضا. (۱۳۹۱).رسم فنی عمومی. تهران: شرکت انتشارات فنی ایران ...
  • عطار نیشابوری، فریدالدین. (۱۳۶۶). منطق­الطیر. تصحیح: محمدجواد مشکور، چاپ دوم، ...
  • فردوسی، ابوالقاسم. (۱۳۷۸). شاهنامه. تصحیح ی. ا. برتلس،۹جلدی، چاپ دوم، ...
  • قبادیانی، حکیم ناصر خسرو بن حارث. (۱۳۷۳). دیوان ناصر خسرو. ...
  • منوچهری دامغانی. (۱۳۹۰). دیوان منوچهری دامغانی. تصحیح سید محمد دبیرسیاقی، ...
  • مولوی، مولانا جلال­الدین. (۱۳۶۹). مثنوی معنوی. تصحیح رینولد الین نیکلسون، ...
  • نظامی گنجه­ای، الیاس بن یوسف. (۱۳۹۳). شرفنامه. تصحیح بهروز ثروتیان، ...
  • هنرفر، لطف­الله. (۱۳۵۰). گنجینه آثار تاریخی اصفهان، چاپ دوم، تهران: ...
  • Conway , John Horton & Others ,( ۲۰۰۸) , The ...
  • Weyl , H. ( ۱۹۸۰) . Symmetry , America , ...
  • Newman Roy James . ( ۲۰۰۰) . The World Of ...
  • نمایش کامل مراجع