مدل مفهومی تاب آوری روان شناختی بر اساس آیات و روایات

تاب آوری مفهومی است که روان شناسان برای نشان دادن سطح مقاومت افراد در برابر شرایط ناگوار زندگی به کاربرده اند. پژوهش حاضر با هدف دستیابی به مدل مفهومی تاب آوری روان شناختی در آیات و روایات، با روش «تحلیل کیفی محتوای متون دینی» صورت گرفته است. ابتدا مفاهیم و گزاره های مرتبط با تاب آوری در آیات و روایات گردآوری و در مرحله بعد، با استفاده از اصول پیش پردازش متن، مانند هم معنایی، چندمعنایی و حوزه معنایی موردبررسی قرار گرفت. درنتیجه نه مولفه برای تاب آوری شامل تعهد مذهبی، پذیرش، نگرش تکلیف مدارانه، جهت گیری هدف، قوت اراده، ثبات در سختی ها، ظرفیت بالا برای سازگاری، صلابت و نیرومندی و کنترل هیجانی شناسایی و سپس مولفه ها با توجه به تشابه کارکردی دسته بندی شد. روایی سنجی بر اساس نظر ۱۰ نفر از متخصصان حوزه علوم دینی و روان شناسی و محاسبه نسبت روایی محتوا (CVR) و شاخص روایی محتوا (CVI) صورت گرفت که به ترتیب بالاتر از ۶۲/۰ و ۷۹/۰ به دست آمد. بر اساس یافته های این پژوهش، تاب آوری روان شناختی از چهار بعد وظیفه شناسی، پایداری، انعطاف و رشد شخصی تشکیل یافته و می توان بر اساس این ابعاد میزان تاب آوری افراد را مشخص کرد. یافته های این پژوهش، بستر مناسبی را برای تدوین پرسشنامه سازه تاب آوری و طراحی مداخله درمانی و بسته آموزشی آن فراهم کرده است.