جنگ در شاهنامه، بازتابی از سیر تاریخی حماسه در ایران

آنچه که در جنگ های شاهنامه اتفاق می­افتد در واقع بازتابی از سیر تاریخی جنگ در این سرزمین است. شاهنامه به عنوان اثری حماسی و بی­نظیر گویای اندیشه­های جنگی ایرانیان است. شاهنامه اثری حماسی است ولی به ستایش جنگ نمی پردازد و جنگ مورد نظر فردوسی جنگ دفاعی است. او به ایرانیان شخصیت قهرمانی می دهد و حس وطن­دوستی را به آن ها می آموزد به طوری که خواننده به سرزمین خود می بالد. یادآوری اصول و افتخارات ملی، ما را با سبک زندگی، روحیات، روش­های جنگ و دفاع و اعتقادات اجداد و نیاکان مان نزدیکتر می سازد. با بررسی تاریخ جنگ در ایران باستان و نیز ایران پس از اسلام، تا زمان حیات فردوسی، می­توان دریافت که شاهنامه، راوی صدیقی در حوزه تاریخ جنگ است و روش­های جنگی ارائه شده توسط فردوسی نیز برگرفته از همین بازه زمانی است. این مقاله به روش کتابخانه­ای و با تحلیل محتوا تهیه شده و نشان می­دهد ابزارها و روش­های جنگ در شاهنامه، برگرفته از تاریخ جنگ و سیر حماسه در این سرزمین بوده و در شاهنامه انعکاس یافته است. در واقع خواننده یا شنونده شاهنامه، بی آنکه قواعد و آداب جنگ را به صورت دستورالعملی بخواند، همان گونه که به جان­فشانی های دلاوران چشم یا گوش می سپارد، غیر مستقیم به فنون جنگ نیز آگاه می شود.