اعمال مقدماتی در حقوق کیفری ایران

عموما اجرای رفتارهای آدمی خلق الساعه و ابتدا به سکون صورت نمی گیرد بلکه اجرای رفتار ابتدا در ذهن بشر نقش می بندد و چنانچه شخص، مصمم به انجام آن گردد مقدمات اجرای آن را فراهم می کند و در نهایت با آغاز عملیات اجرایی، رفتار موردنظر را نمود خارجی و عینی می بخشد.جرم نیز به عنوان یک رفتار بشری از این قاعده مستثنی نیست، اما آیا تمامی این مراحل قابل تعقیب اند یا حقوق جزا از مرحله و زمان مشخصی حق مداخله و تعقیب مرتکب را دارد؟به اجمال می توان گفت که اصولا زمان مداخله حقوق جزا پس از شروع به عملیات اجرایی است و مراحل قبلی از حیطه عمل نظام جزایی خارج است.از این رو غیر قابل مجازات بودن مرحله تهیه مقدمات یا انجام اعمال مقدماتی جز در موارد استثنایی در کلیه نظامهای کیفری به عنوان یک قاعده و اصل پذیرفته شده است.تبصره ۱ ماده ۴۱ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰ متضمن این قاعده در نظام جزای کشور ماست.لیکن ظاهر ماده ۶۶۴ قانون موصوف، با قاعده و اصل مزبور مغایرت دارد.در این مقاله تلاش شده است ضمن تبیین اعمال مقدماتی و ویژگیهای آن و تئوریهای موجود در این زمینه، احکام مواد قانونی یاد شده از جهت وجود تعرض احتمالی میان آنها و یا عدم آن مورد بحث و بررسی قرار گرفته، اعلام شود که علی رغم وجود تعارض ظاهری در مواد قانونی مربوط، اعمال مقدمای در نظام کیفری ایران قابل مجازات نیست.