بررسی و مطالعه نهشته های لسی اراضی ژئومورفیک محدوده شهرستان ارومیه

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 40

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_NQUA-8-1_010

تاریخ نمایه سازی: 9 اسفند 1402

چکیده مقاله:

رسوبات لسی در ناحیه نسبتا پهناوری از نواحی جنوب و غرب شهرستان ارومیه تشکیل شده اند. این نهشته ها در تصاویر ماهواره ای پردازش شده به صورت واحدهای عدسی شکل قابل تفکیک و شناسایی هستند. هدف از این مطالعه شناسایی و تعیین وسعت رسوبات لس در محدوده موردمطالعه با استفاده از روش دورسنجی، نمونه برداری و مطالعات دانه بندی برای تعیین خصوصیات آن مورداستفاده قرار گرفت.همچنین با تطبیق لایه های تیره و روشن و نیز منحنی تغییرات آب وهوای جهانی سعی در تخمین سن لایه های لس نمودیم. بدین منظور تعداد هفت نمونه لس مورد آنالیز دانه بندی قرار گرفت و نمودارهای تجمعی و هیستوگرام و نسبت جور شدگی به میانگین اندازه ذرات ترسیم شد. بررسی هیستوگرام نمونه های موردمطالعه نشان داد که دو مرکز تجمع مشترک در هر هفت نمونه، محدوده اندازه رس و سیلت می باشد. در این بررسی همچنین جنس و گونه صدف ها موردبررسی و شناسایی قرار گرفت و سن برخی از آن ها به دوره های یخچالی وورم و میندل نسبت داده شد. رسوب گذاری لس در شیب شمال تا شمال شرقی یا جهت بادپناه دامنه ارتفاعات و در مواردی داخل فرورفتگی های ساختاری سنگ بستر انجام گرفته است. با تطبیق لایه های تیره و روشن مربوط به ضخیم ترین ترانشه موردمطالعه، با منحنی تغییرات آب و هوایی، سن تخمینی ۵۵۰ هزار سال برای قدیمی ترین لایه لس به دست آمد. انجام آنالیز دانه بندی نمونه های لس و ترسیم دیاگرام های رسوبی، پیک هایی را آشکار می کند که نشان دهنده منشا دو تا سه گانه ذرات تشکیل دهنده این لس ها می باشد. به علت وجود رس در مقادیر بالا لس ارومیه را می توان به عنوان یک لس لومی در نظر گرفت و تناوب لایه های خاک فسیل و لس باعث می شود این واحدهای رسوبی را تحت عنوان "کمپلکس های لسی" نام ببریم.

کلیدواژه ها:

لس ، رسوبات بادی ، هیستوگرام ، دانه بندی ، تغییرات آب و هوایی

نویسندگان

سید اسدالله حجازی

استادیار دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی دانشگاه تبریز ، تبریز، ایران

عبدالحمید سرتیپی

دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران