مطالعه و بررسی پترولوژی و پتروژنز سنگ های آتشفشانی پلیوکواترنری شمال غرب ایران (استان های آذربایجان شرقی، غربی و اردبیل)

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 46

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_NQUA-8-3_008

تاریخ نمایه سازی: 9 اسفند 1402

چکیده مقاله:

واحدهای آتشفشانی پلیو-کواترنری در نواحی مختلف آذربایجان در شمال باختری ایران قرار دارند. مشاهدات صحرایی نشان دهنده استقرار مواد آتشفشانی در ارتباط با ساختارهای زمین ­ساختی خطی مانند شکستگی­ها و گسل­های اصلی و محور چین­ های جوان است. سنگ­های مورد مطالعه شامل بازالت، آندزیت بازالت ، تراکی آندزیت، تراکیت، داسیت، ریوداسیت و ریولیت می­باشند که از سری ماگمایی کالک آلکالن و آلکالن با پتاسیم بالا هستند. گدازه­ های بازالتی جوان از بازالت، الیوین ­بازالت، تفریت تشکیل شده ­اند که به سری ماگمایی آلکالن تعلق دارند. نمونه های مورد مطالعه غنی ­شدگی را در K، Ba، Rb، Th، U،Cs  نشان می­ دهند. بررسی رفتار شیمیایی کروم، نیکل، کبالت، Ti، V و MgO در مقابل SiO۲  نشان دهنده فرآیند آلودگی است. غنی ­شدگی LREE و تهی­ شدگیHREE  نشان دهنده این است که ماگمای این سنگ­ها از گوشته استنوسفری با منبع گارنت و درجه ذوب نسبی کم منشاء گرفته­ اند. ناهنجاری­های مثبت Cs، U، Ba،Rb  و K و ناهنجاری­های منفی کم Ta،Nb  و Eu در نمونه ­های بازالتی را می­توان با آلودگی پوسته­ ای تفسیر کرد. بررسی تاثیرات AFC نشان می دهد که فرآیند آلودگی نقش مهمی در تکوین ماگماها داشته است. واحدهای آتش­فشانی اسیدی متوسط در برخی مناطق توسط دایک های لامپروفیر بریده می ­شوند. بررسی ساختارهای تکتونیکی نمونه ­ها نشان­ دهنده قوس­ های آتشفشانی پس از برخورد است.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

نصیر عامل

دانشیار دانشکده علوم طبیعی، گروه علوم زمین، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

مهدیه فاضلی حق

دانشجوی مقطع دکتری دانشکده علوم طبیعی، گروه علوم زمین، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران