تحلیل خطر پذیری سیلاب حوضه های آبریز با بهره گیری از الگوریتم های یادگیری ماشین و فاکتورهای هیدروژئومرفولوژیکی(مطالعه موردی: حوضه شرقی آبریز دریاچه اورمیه)

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 43

فایل این مقاله در 32 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_RSGIES-3-7_002

تاریخ نمایه سازی: 14 اسفند 1402

چکیده مقاله:

نقشه های پهنه بندی سیل اطلاعات ارزشمندی را در رابطه با طبیعت سیلابها و اثرات آن بر اراضی دشت سیلابی ارائه میدهند. برای تهیه نقشه حساسیت به وقوع سیل، مجموعه ای از عوامل موثر باید تعریف شود .مجموعه عوامل موثر بر سیلاب با استفاده از ۱۳ عامل شامل ارتفاع، شیب، فاصله از رودخانه، شاخص رطوبت توپوگرافی، شاخص موقعیت توپوگرافی، شاخص زبری، سطح انحنای طولی یا عرضی، مقطع انحنای توپوگرافی، انحنای کلی،شاخص نرمال شده تفاوت پوشش گیاهی (NDVI)، کاربری اراضی، سنگ شناسی و بارندگی با توجه به استفاده از تجربیات کارشناسان و پژوهشگران در بررسی های صورت گرفته، در حوضه شرقی آبریز دریاچه اورمیه استفاده شد. بعد ازآماده سازی لایه های موثر بر سیلاب و لایه نقطه ای نقاط سیل خیز، و نیز انجام آزمون هم خطی، در مرحله بعد از پنج روش رگرسیون خطی چندگانه، مدل حداقل مربعات جزئی، رگرسیون چندکی، رگرسیون ستیغی و رگرسیون با ثبات برای مدلسازی و پیش بینی استفاده شد. از منحنی مشخصه عملکرد (ROC)برای اعتبارسنجی نتایج استفاده گردید. نتایج این اعتبار سنجی نشان داد که مدلهای حداقل مربعات جزئی PLS)) و مدل رگرسیون خطی چندگانه ( MLR) با دارا بودن حداکثر مساحت زیرمنحنی (AUC)، ( به ترتیب ۰.۹۸۳و ۰.۹۹۷) و کمترین میزان انحراف معیار( به ترتیب ۰.۰۱۵و ۰.۰۱۸) بهتر عمل کرده اند. در بین این دو مدل هم PLS دارای نتایج کمی بهتر نسبت به MLR می باشد. در نهایت از مدل جنگل تصادفی برای مشخص کردن اهمیت عاملهای ورودی استفاده گردید، و مشخص گردید عاملهای ارتفاع، فاصله از آبراهه و درصد شیب تاثیر گذارترین عوامل روی سیلاب منطقه مورد مطالعه می-باشند.

کلیدواژه ها:

پهنه بندی ، الگوریتم های یادگیری ماشین ، فاکتورهای هیدروژئومرفولوژیکی ، روش رگرسیون ، حوضه شرقی آبریز دریاچه اورمیه

نویسندگان

سینا فرد مرادی نیا

استادیارگروه مهندسی عمران، واحد تبریز ، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

یوسف زندی

دانشیار گروه مهندسی عمران دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز،ایران