نقد و بررسی شاخصه های روایات تقیه ای در تفسیر

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 54

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HADIS-6-12_001

تاریخ نمایه سازی: 16 اسفند 1402

چکیده مقاله:

از تقیه به عنوان یکی از اسباب صدور حدیث یاد می شود. شناخت روایاتی که در شرایط خاص تقیه صادر شده اند، نیازمند بررسی دقیق است؛ چراکه معصومu در این شرایط به بیان حکم واقعی و نظر صحیح خود نپرداخته است. وجود چنین روایاتی در حوزه تفسیر مورد اختلاف است. معتقدان به وجود تقیه در روایات تفسیری، شاخصه هایی برای این دسته از روایات تعیین کرده اند. در این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی و استناد به منابع روایی، در پی پاسخ به این پرسش هستیم که چه شاخصه هایی برای روایات تقیه ای در تفسیر ارائه شده است؟ و آیا ادعای تقیه ای بودن این روایات صحیح است؟ در این بررسی، مخالفت با مبانی کلامی و اعتقادی شیعه، موافقت با مذهب عامه، شهرت در میان عامه و مخالفت با سیاق آیات، به عنوان ۴ شاخصه روایات تقیه ای تفسیری مطرح شده است. با نقد و بررسی این دسته از روایات، ضعف ادعای تقیه ای بودن آن ها به دلایلی چون نداشتن مهم ترین ویژگی های صدور روایت تقیه ای، تصریح بر جعلی بودن آن ها، راهیابی اسرائیلیات در این دسته از روایات و تضاد برخی از این روایات با آیات قرآن روشن گردید.

نویسندگان

مرضیه اسرافیلی

دکتری مدرسی معارف اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد

حمیدرضا رحیمی

کارشناس ارشد تفسیر و علوم قرآن، جامعه المصطفی العالمیه، قم

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم، ترجمه مهدی الهی قمشه ای ...
  • کتاب مقدس (عهد عتیق و عهد جدید)، ترجمه فاضل خان ...
  • ابن تیمیه حرانی، تقی الدین ابوالعباس احمد بن عبدالحلیم بن ...
  • ابن جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن بن علی، زاد المسیر فی علم ...
  • ابن کثیر دمشقی، ابوالفداء اسماعیل بن عمر، تفسیر القرآن العظیم، ...
  • ابوحیان اندلسی، محمد بن یوسف، البحر المحیط فی التفسیر، تحقیق ...
  • ابوزید ثعالبی مالکی، عبدالرحمن بن محمد بن مخلوف،تفسیر الثعالبی المسمی ...
  • ابوشهبه، محمد بن محمد، الاسرائیلیات و الموضوعات فی کتب التفسیر، ...
  • شاخصه های شناخت روایات تقیه سیاسی [مقاله ژورنالی]
  • انصاری، مرتضی بن محمدامین، التقیه، قم، قائم آل محمد، بی ...
  • انصاری قرطبی، ابوعبدالله محمد بن احمد بن ابی بکر، الجامع ...
  • بیضاوی، عبدالله بن عمر، انوار التنزیل و اسرار التاویل، تحقیق ...
  • تهرانی، علی، تقیه در اسلام، مشهد، فیروزیان، ۱۳۹۶ ق ...
  • ثعلبی، ابواسحاق احمد بن ابراهیم، الکشف و البیان المعروف تفسیر ...
  • جوادی آملی، عبدالله، ادب توحیدی انبیاء در قرآن، قم، اسراء، ...
  • جوادی آملی، عبدالله، تسنیم؛ تفسیر قرآن کریم، قم، اسراء، ۱۳۹۸ ...
  • حسینی آلوسی بغدادی، شهاب الدین سیدمحمود بن عبدالله، روح المعانی ...
  • حسینی بحرانی، سیدهاشم بن سلیمان، البرهان فی تفسیر القرآن، قم، ...
  • حسینی واسطی زبیدی، محب الدین ابوفیض سیدمحمدمرتضی بن محمد، تاج ...
  • حقی بروسوی، اسماعیل بن مصطفی، تفسیر روح البیان، بیروت، دار ...
  • حمیری، ابوالعباس عبدالله بن جعفر، قرب الاسناد، قم، مٶسسه آل ...
  • آسیب شناسی روایات تفسیری (با تاکید بر دیدگاه علامه طباطبایی) [مقاله ژورنالی]
  • خزایی، مهدی، «وهب بن منبه و تاریخنگاری اسلامی»، دوفصلنامه فروغ ...
  • دیاری، محمدتقی، پژوهشی در باب اسرائیلیات در تفاسیر قرآن، تهران، ...
  • ذهبی، محمدحسین، الاسرائیلیات فی التفسیر و الحدیث، قاهره، مکتبه وهبه، ...
  • رستم نژاد، مهدی، «کارکردهای تطبیق در احادیث تفسیری»، فصلنامه علوم ...
  • زمخشری، جارالله ابوالقاسم محمود بن عمر، الکشاف عن حقائق غوامض ...
  • سلیمانی، داود، فقه الحدیث و نقد الحدیث (روش شناسی نقد ...
  • سیوطی، جلال الدین عبدالرحمن بن ابی بکر، الدر المنثور فی ...
  • شمس الائمه سرخسی حنفی، ابوبکر محمد بن احمد بن ابی ...
  • صدوق، ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بن موسی بن ...
  • صدوق، ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بن موسی بن ...
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ دوم، بیروت، موسسه ...
  • طبرسی، امین الاسلام ابوعلی فضل بن حسن، مجمع البیان فی ...
  • طبری، ابوجعفر محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، ...
  • طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، تصحیح ...
  • عمیدی، سیدثامر هاشم، التقیه فی الفکر الاسلامی، بی جا، بی ...
  • عیاشی، ابونصر محمد بن مسعود بن عیاش سلمی سمرقندی، تفسیر ...
  • فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، ...
  • فیض کاشانی، محمدمحسن بن شاه مرتضی، تفسیر الصافی، تصحیح حسین ...
  • قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، تحقیق سیدطیب موسوی جزایری، ...
  • قمی مشهدی، محمد بن محمدرضا، تفسیر کنز الدقائق و بحر ...
  • کاردان پور، محمدحسن، «معیارهای شناخت احادیث تقیه آمیز»، فصلنامه علوم ...
  • ماوردی بصری، ابوالحسن علی بن محمد بن حبیب، النکت و ...
  • مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی،بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهارŒ، ...
  • مفید، محمد بن محمد بن نعمان عکبری بغدادی، اوائل المقالات ...
  • مقری فیومی، احمد بن محمد بن علی، المصباح المنیر فی ...
  • مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمٶمنین‰ (شرح تازه و جامعی ...
  • نمله، عبدالکریم بن علی بن محمد،المهذب فی علم اصول الفقه ...
  • نمایش کامل مراجع