سنجش یکپارچه آسیب پذیری و تصمیم گیری برای تاب آوری موثر در برابر سوانح طبیعی «زلزله» (نمونه موردی: کلان شهر تبریز)

یکی از مهمترین مخاطراتی که همواره شهرها را تهدید می نماید، خطر وقوع زلزله است. این مخاطره با قدرت بالای تخریب ساختمان ها و زیرساخت های شهری، خسارات بسیاری را در ابعاد مالی و جانی به شهرها متحمل می کند. از این رو، به منظور افزایش ظرفیت مقابله با خطرات زلزله، افزایش تاب­آوری شهری اخیرا به یک اولویت اساسی برای اکثر دولت ها تبدیل شده است. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف سنجش یکپارچه آسیب­پذیری مناطق ده­گانه کلان شهر تبریز بر اساس ویژگی­های تاب­آوری و شاخص های فیزیکی مرتبط و تصمیم­گیری برای تاب­آوری موثر در برابر زلزله نگارش شده است. در این راستا، روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت تحلیلی-اکتشافی می باشد. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از تکنیک های AHP در نرم فزار Expert Choice، PROMETHEE  و تحلیل GAIA و GAIA Web و نظرات ۲۵ نفر از خبرگان استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می­دهد که مناطق ۹، ۶ و ۲ به ترتیب با امتیاز ۴۴۵/۰، ۳۷۴/۰ و ۲۹۳/۰ از تاب­آوری زیاد، مناطق ۵ و ۷ به ترتیب با کسب امتیاز ۱۹۶/۰ و ۱۴۲/۰ از تاب آوری متوسط، مناطق ۴، ۸ و ۳ به ترتیب با امتیاز ۰۹۰/۰-، ۱۳۰/۰- و ۲۳۶/۰- از تاب­آوری کم و مناطق ۱۰ و ۱ با کسب امتیاز ۴۶۸/۰- و ۵۲۶/۰- از تاب آوری خیلی کم در برابر زلزله برخوردار می باشند. همچنین حدود ۱۱ درصد از بافت کلان شهر تبریز در پهنه آسیب پذیری خیلی زیاد و حدود ۵/۱۳ درصد در پهنه آسیب پذیری زیاد قرار دارند. بنابراین سیاست گذاری مناسب در راستای مدیریت بحران زلزله به ویژه در استحکام سازی ساختمان ها و برنامه ریزی کاربری اراضی شهر ضرورتی اجتناب ناپذیر می باشد.