واکاوی در توسعه دامنه قاعده تسامح در ادله سنن به اخبار عامه

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 26

فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FIQH-55-4_002

تاریخ نمایه سازی: 16 اسفند 1402

چکیده مقاله:

یکی از قواعدی که دانشوران امامی در زمینه صدور جواز عمل به برخی احکام غیرالزامی به کار گرفته اند، قاعده ای است که با نام تسامح در ادله سنن شناخته می شود. براساس این قاعده، در پذیرش اخبار ضعیف رهنمون به اعمال غیرالزامی، سخت گیری لازم نیست. برخی از باورمندان به این قاعده، دامنه آن را محدود به احکام فقهی دانسته و برخی دیگر، مرزهای آن را تا احادیث بیانگر فضائل اهل بیت(ع) و روایات اخلاقی و طبی گسترانده اند. رواداری گستراندن کاربست قاعده تسامح به اخبار منقول از عامه نیز یکی از مسائلی است که در مورد گستره این قاعده مطرح است. بررسی و نقد ادله موافقان و مخالفان، با بهره گیری از منابع کتابخانه ای و روش توصیفی تحلیلی، این نتیجه را به دست داده است که نمی توان با استفاده از قاعده تسامح در ادله سنن، رویکردی فراگیر در مواجهه با اخبار عامه داشت؛ بلکه با رویکرد وثوق صدوری می توان از اخبار عامه بهره برد، مشروط به اینکه مخالف آموزه های شیعی نباشند و از راویان متهم به دروغ پردازی و دشمنی با اهل بیت(ع) نقل نشده باشند.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

سید علی دلبری

دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران

البرز محقق گرفمی

کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران

صدیقه اسلامی زیدانلو

دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن حکیم. مترجم: ناصر مکارم شیرازی ...
  • ابن ادریس، محمدبن احمد. السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی. قم: اسلامی. ...
  • ابن بابویه، محمدبن علی. کتاب من لا یحضره الفقیه. قم: ...
  • ابن فهد حلی، احمدبن محمد. عده الداعی و نجاح الساعی. ...
  • اسلامی، محمد تقی، اخلاق اسلامی و کاربست قاعده تسامح در ...
  • امین، محسن. اعیان الشیعه. بیروت: دار التعارف. ۱۴۱۸ق ...
  • انصاری، محمدعلی. الموسوعه الفقهیه المیسره. قم: مجمع الفکر الاسلامی. ۱۴۱۵ق ...
  • انصاری، مرتضی بن محمدامین. رسائل فقهیه. قم: الموتمر العالمی بمناسبه ...
  • انصاری، مرتضی بن محمدامین. کتاب الطهاره. قم: مجمع الفکر الاسلامی. ...
  • آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین. کفایه الاصول. قم: دارالفکر. چاپ ...
  • آشتیانی، محمدحسن بن جعفر. بحر الفوائد فی شرح الفرائد. قم: ...
  • بجنوردی، حسن. القواعد الفقهیه. قم: الهادی. ۱۳۷۷ق ...
  • بحرانی، یوسف بن احمد. الحدائق الناضره فی احکام العتره الطاهره. ...
  • برقی، احمدبن محمد. المحاسن. قم: دار الکتب الاسلامی. چاپ دوم، ...
  • بهبهانی، محمدباقربن محمداکمل. مصابیح الظلام فی شرح مفاتیح الشرائع. قم: ...
  • بهبهانی، محمدباقربن محمداکمل. حاشیه الوافی. قم: موسسه العلامه المجدد الوحید ...
  • تسلیخ، محسن و همکاران. «واکاوی در دلالت قاعده مخالفت با ...
  • حر عاملی، محمدبن حسن. الفصول المهمه فی اصول الائمه. قم: ...
  • حر عاملی، محمدبن حسن. وسائل الشیعه. قم: آل البیت(ع). چاپ ...
  • حسینی شیرازی، صادق. بیان الاصول. قم: دار الانصار. چاپ دوم، ...
  • حسینی طهرانی، محمدحسبن. ولایه الفقیه. بیروت: دار المحجه البیضاء. ۱۴۱۸ق ...
  • حسینی مراغی، عبدالفتاح بن علی. العناوین الفقهیه. قم: موسسه النشر ...
  • حکیم، محمدسعید. منهاج الصالحین. قم: دار الهلال. چاپ هشتم، ۱۴۳۳ق ...
  • خاتون آبادی، محمدبن علی. متن کامل اربعین شیخ بهایی. تهران: ...
  • خمینی، روح الله. انوار الهدایه فی التعلیقه علی الکفایه. تهران: ...
  • خویی، ابوالقاسم. دراسات فی علم الاصول. مقرر: علی هاشمی شاهرودی. ...
  • خویی، ابوالقاسم. مصباح الاصول. مقرر: محمد حسینی بهسودی. قم: داوری. ...
  • روحانی، محمد. منتقی الاصول. قم: امیر. ۱۴۱۳ق ...
  • روحانی، محمدصادق. زبده الاصول. قم: شروق. چاپ چهارم، ۱۴۳۲ق ...
  • سبحانی، جعفر. الرسائل الاربع: قواعد اصولیه و فقهیه. قم: موسسه ...
  • سبحانی، جعفر. المحصول فی علم الاصول. قم: موسسه امام صادق(ع). ...
  • سرخه ای، احسان. «دیدگاه علامه مجلسی در استفاده از اخبار ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی. شرح البدایه فی علم ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی. منیه المرید. قم: مکتب ...
  • صاحب جواهر، محمدحسن بن باقر. جواهر الکلام. بیروت: دار احیاء ...
  • طباطبایی قمی، تقی. مبانی منهاج الصالحین. قم: قلم شرق. ۱۴۲۶ق ...
  • طباطبایی، محمدحسین. المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: الاعلمی. ۱۳۹۰ق ...
  • طوسی، محمدبن حسن. العده فی اصول الفقه. قم: بعثت. ۱۴۱۷ق ...
  • طوسی، محمدبن حسن. الاستبصار فیما اختلف من الاخبار. تهران: دار ...
  • طوسی، محمدبن حسن. الامالی. قم: دار الثقافه. چاپ اول، ۱۴۱۴ق ...
  • طوسی، محمدبن حسن. تهذیب الاحکام. تهران: دار الکتب الاسلامیه. چاپ ...
  • عسکری، مرتضی. معالم المدرستین. بی جا: المجمع العلمی الاسلامی. چاپ ...
  • عسکری، مرتضی. نقش ائمه در احیای دین. قم: دانشکده اصول ...
  • علوی عاملی، احمدبن زین العابدین. مناهج الاخیار فی شرح الاستبصار. ...
  • عیاشی، محمدبن مسعود. تفسیر العیاشی. تهران: مطبعه العلمیه. چاپ اول، ...
  • غلامعلی، مهدی. «خاستگاه روایی شرایط راوی در ارزش گذاری رجالیان ...
  • فیض کاشانی، محسن. الوافی. اصفهان: کتابخانه امام امیرالمومنین. چاپ اول، ...
  • قربان زاده و همکاران. «تسامح در سند روایات طبی»، مجله ...
  • کریمیان، محمد. «اعتبارسنجی و مفهوم شناسی احادیث من بلغ»، حدیث ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب. الکافی. قم: دار الحدیث. چاپ اول، ...
  • مازندرانی، محمدصالح بن احمد. شرح الکافی، الاصول و الروضه. تهران: ...
  • مجلسی، محمدباقربن محمدتقی. بحار الانوار. بیروت: دار احیاء التراث العربی. ...
  • مجلسی، محمدباقربن محمدتقی. مرآه العقول فی شرح اخبار آل الرسول. ...
  • مجلسی، محمدتقی بن مقصودعلی. روضه المتقین. قم: کوشانپور. چاپ دوم، ...
  • محدثی، جواد. فرهنگ غدیر. قم: معروف. ۱۳۹۲ ...
  • محقق خوانساری، حسین بن محمد. مشارق الشموس فی شرح الدروس. ...
  • محمد جعفری، رسول، مهدی جلالی. «نقش اهل بیت در نقد ...
  • محمدی گیلانی، محمد. «شایستگی زنان برای عهده دارشدن منصب قضاوت»، ...
  • مظاهری، حسین. عوائد القواعد الفقهیه. اصفهان: موسسه مطالعاتی الزهراء(س). ۱۳۹۷ ...
  • معرفت، محمد هادی. تفسیر و مفسران. گروه مترجمان. قم: التمهید. ...
  • مکارم شیرازی، ناصر. انوار الفقاهه فی احکام العتره الطاهره. قم: ...
  • موسوی عاملی، محمدبن علی. مدارک الاحکام فی شرح عبادات شرائع ...
  • مولوی وردنجانی، سعید. «وضعیت مولفه الرشد فی خلافهم در اخبار ...
  • مهریزی، مهدی. تراث الشیعه الفقهی و الاصولی. قم: المکتبه المختصه ...
  • نایینی، محمدحسین. اجود التقریرات. مقرر: ابوالقاسم خویی، صیدا: الفرقان. ۱۳۵۲ق ...
  • نایینی، محمدحسین. فوائد الاصول. مقرر: محمدعلی کاظمی. قم: موسسه النشر ...
  • نراقی، احمدبن محمدمهدی. رسائل و مسائل. قم: کنگره بزرگداشت محققان ...
  • نراقی، احمدبن محمدمهدی. عوائد الایام. قم: دفتر تبلیغات اسلامی. ۱۳۷۵ ...
  • نراقی، احمدبن محمدمهدی. مستند الشیعه فی احکام الشریعه. قم: آل ...
  • نراقی، احمدبن محمدمهدی. مفتاح الاحکام. قم: بوستان کتاب قم. ۱۳۸۸ ...
  • وحید خراسانی، حسین. منهاج الصالحین. قم: مدرسه الامام باقر العلوم(ع). ...
  • همدانی، مصطفی، «نقد تسری انگاره فقهی تسامح در ادله سنن ...
  • نمایش کامل مراجع