انطباق سنجی «استخراج رمز ارزها در بستر بلاک چین» با «قمار» از منظر فقه امامیه

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 60

فایل این مقاله در 38 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ILRJ-24-4_005

تاریخ نمایه سازی: 18 اسفند 1402

چکیده مقاله:

بی تردید در دنیای امروز، انطباق سنجی پدیده های نوظهور در حوزه تکنولوژی با قوانین و مقررات شرعی به جهت مشخص ساختن تکلیف مردمان امری ضروری است. یکی از این رویدادهای جدید، فرایند «استخراج رمزارز» در بستر بلاک چین است. در بادی امر، با توجه به شباهت احتمالی آن با قمار، ضروری می نماید که مفهوم قمار و ویژگی های آن از منظر شریعت مشخص شده، آنگاه روشن شود که آیا می توان شرعا ماهیت استخراج رمزارزها را قمار دانست یا خیر؟ این نوشتار ضمن بازشناسی مشخصات قمار و بررسی آراء فقهای امامیه در این زمینه، با روش توصیفی تحلیلی به این نتایج دست یافته است که وجود منافع عقلایی در استخراج رمزارزها مانع صدق «لعب» بر آن شده است. همچنین پاداش اعطاء شده در این فرایند را نمی توان از باب «مراهنه» (گروگذاری) دانست و به تبع، وجود «بردوباخت مالی» نیز در آن منتفی است. عدم موفقیت در استخراج نیز به معنای بازنده بودن استخراج کننده نیست و رقابت موجود در آن به مانند جعاله عام بوده و «مسابقه» نامشروعی اتفاق نمی افتد؛ چه اینکه، قوام مسابقه به وجود رقیب به شرط شیء است، حال آنکه در استخراج رمزارزها وجود رقیب لابشرط است. میزان «ریسک» موجود در استخراج به اندازه عمل پرخطر قمار غیرمتعارف نبوده و ازهمین روی، نمی توان آن را «شانسی» دانست. همچنین تلاش هایی که برای استخراج صورت می گیرد، معنای «میسر» بودن را از آن دورتر کرده است. بر اساس یافته های این پژوهش، ادعای قمار بودن استخراج رمزارزها پذیرفتنی نیست. واضح است که نتایج مذکور، به معنای مشروعیت فرایند یادشده نیست، بلکه در این خصوص، چالش های دیگری همچون «اکل مال به باطل بودن» و «مالیت نداشتن» رمزارزها وجود دارد که اهل پژوهش را به تتبع فرامی خواند.

نویسندگان

احمد محمدی

دانش آموخته دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، تهران، ایران.

جواد سلطانی فرد

استادیار، گروه فقه و حقوق خصوصی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شهید مطهری، تهران، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • ابن اثیر جزری، مبارک بن محمد (۱۳۹۹ق). النهایه فی غریب ...
  • ابن تیمیه، احمد (۱۴۰۸ق). الفتاوی الکبری (جلد ۱). بی جا: ...
  • ابن فارس، احمدبن فارس (۱۴۰۴ق). معجم مقاییس اللغه (جلدهای ۵ ...
  • ابن منظور، محمدبن مکرم (۱۴۱۴ق). لسان العرب (جلدهای ۱، ۵ ...
  • اخوان، پیمان (۱۳۹۸). ارزهای دیجیتال: بیت کوین، بلاک چین و ...
  • اعرافی، علیرضا (۱۳۹۵). مکاسب محرمه. بی جا: موسسه اشراق و ...
  • امامی، میرسیدحسن (۱۳۹۹). کلیات حقوق مدنی. تهران: مجد. ...
  • انصاری، مرتضی (بی تا). کتاب المکاسب (جلدهای ۱ و ۲). ...
  • ایروانی نجفی، میرزاعلی (۱۳۸۴). حاشیه المکاسب (جلد ۱). تهران: کیا ...
  • بارامبا، جوزف؛ آلن، پائول (۱۳۹۹). (مهدی عینی، ترجمه). بلاک چین ...
  • بحرانی، یوسف بن احمد (۱۳۶۳). الحدائق الناضره فی احکام العتره ...
  • پیرهادی، محمدرضا (۱۳۸۹). عقد احتمالی با تاکید بر بیع احتمالی. ...
  • تبریزی، جواد (۱۳۹۹). ارشاد الطالب الی تعلیق المکاسب. قم: مطبعه ...
  • جعفری لنگرودی، محمدجعفر (۱۴۰۰). ترمینولوژی حقوق. چاپ ۳۵، تهران: مجد ...
  • چگینی، مهدی (۱۳۹۸). قماربازی در فضای مجازی از نظر حقوق ...
  • حاجی ملامیرزایی، حامد و همکاران (۱۳۹۹). بلاک چین. تهران: انتشارات ...
  • حر عاملی، محمدبن حسن (۱۴۱۶ق). تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل ...
  • حرانی حلبی، ابومحمد حسن بن علی بن حسین بن شعبه ...
  • الحرانی، احمدبن عبدالحلیم بن تیمیه (۲۰۰۳م). مجموع الفتاوی. بی جا: ...
  • حسینی زبیدی، محمدمرتضی (۱۴۱۴ق). تاج العروس من جواهرالقاموس (جلدهای ۲ ...
  • حسینی عاملی، محمدجواد بن محمد (۱۴۱۹ق). مفتاح الکرامه فی شرح ...
  • واکاوی مفهوم مخاطره در قراردادها با تاکید بر مفاهیم قمار و غرر [مقاله ژورنالی]
  • حلی (علامه)، حسن بن یوسف (۱۴۱۴ق). تذکره الفقها (ط الحدیثه). ...
  • خمینی، سیدروح الله (۱۴۳۴ق). المکاسب المحرمه. تهران: موسسه تنظیم و ...
  • خویی، سیدابوالقاسم (۱۳۷۷). مصباح الفقاهه (جلد ۱). قم: مکتبه الداوری ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد (۱۴۱۲ق). مفردات الفاظ القرآن . ...
  • زمانی فراهانی، مجتبی (۱۳۸۹). پول، ارز و بانکداری. تهران: انتشارات ...
  • زمخشری، محمود (۱۳۹۹). اساس البلاغه (جلد ۱). بیروت: دار صادر ...
  • شفاعی نجف آبادی، محمد (۱۳۹۹ش). ارزهای دیجیتال. تهران: انتشارات گنجور ...
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی (۱۴۱۳ق). مسالک الافهام الی ...
  • صاحب بن عباد، اسماعیل (۱۴۱۴). المحیط فی اللغه، بیروت: عالم ...
  • صافی، لطف الله (۱۴۲۸ق). هدایه السائل. قم: مکتب سماحه آیت ...
  • صدر، محمدباقر (۱۴۱۷ق). اقتصادنا، قم: مکتب الاعلام الاسلامی ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین (۱۳۹۰). المیزان فی تفسیر القرآن . لبنان: ...
  • طبرسی، فضل بن حسن (۱۳۷۲). مجمع البیان فی تفسیرالقرآن. چاپ ...
  • طبری، محمدبن جریر (۱۴۱۲ق). جامع البیان فی تفسیرالقرآن (تفسیر الطبری). ...
  • طریحی، فخرالدین بن محمد (۱۳۷۵). مجمع البحرین و مطلع النیرین ...
  • عیاشی، محمد (۱۳۸۰). تفسیر العیاشی ، تهران: المطبعه العلمیه ...
  • فاضل مقداد، مقدادبن عبد الله (۱۴۰۴ق). التنقیح الرائع لمختصرالشرائع. قم: ...
  • فخر رازی، محمد (۱۴۲۰ق). التفسیرالکبیر (جلد ۶). بیروت: دار احیاء ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد (۱۴۰۹ق). کتاب العین (جلدهای ۴، ۵، ...
  • فضلی، حسن، چمندار، مهدی، زمردی منور، مهدی (۱۳۹۸). بلاکچین و ...
  • فیومی، احمدبن محمد (۱۴۱۴ق). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر ...
  • قرشی بنایی، علی اکبر (۱۴۱۲ق). قاموس قرآن. چاپ ۶ ، ...
  • قمی، ابوجعفر محمدبن علی بن حسین بن بابویه (۱۴۱۶ق). الخصال. ...
  • کلینی، محمد (۱۴۰۷ق). الکافی. تهران: دار الکتب الاسلامیه ...
  • کاشف الغطا، جعفر (۱۴۲۰ق). شرح الشیخ جعفر علی قواعد العلامه ...
  • کنت، پیتر؛ بین، تیلور (۱۴۰۰). استخراج ارز دیجیتال (محمدحسین صالحی، ...
  • مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۳ق). بحارالانوار، بیروت: دار احیاء التراث العربی ...
  • محقق کرکی، علی (۱۴۱۴ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد، قم: ...
  • مصطفوی، حسن (۱۳۶۸). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم (جلد ۹) ...
  • مقدس اردبیلی، احمدبن محمد (بی تا). مجمع الفائده والبرهان فی ...
  • مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۱). تفسیر نمونه. تهران : دارالکتب الاسلامیه ...
  • ملحم، سلیمان (بی تا). القمار حقیقته و احکامه. ریاض: دارکنوز ...
  • موسوی خوانساری، سیداحمد (۱۳۵۵). جامع المدارک فی شرح المختصرالنافع (جلد ...
  • موسوی سبزواری، سیدعبدالاعلی (بی تا). مهذب الاحکام فی بیان حلال ...
  • موسوی، سیدمحمدصادق و رئیسی، روح الله (۱۳۹۷). تحلیل فقهی و ...
  • نجفی، محمدحسن (۱۳۶۲). جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام (جلد های ...
  • نراقی، احمد (۱۴۱۵ق). مستندالشیعه فی احکام الشریعه (جلد ۱۴). قم: ...
  • نکونام، محمدرضا (۱۳۹۱). قمار. تهران: صبح فردا ...
  • نوری، حسین بن محمدتقی (۱۴۰۸ق). مستدرک الوسائل، بیروت: موسسه آل ...
  • هاشمی شاهردوی، محمود (۱۳۸۲). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت(ع)، ...
  • هدائی، علیرضا؛ سلطانی فرد، جواد و محمدی، احمد (۱۴۰۳). بازپژوهی ...
  • هلاکویی، محمد و حیدریان، نکیسا (۱۴۰۰). دانشنامه جامع ارز دیجیتال. ...
  • هلاکویی، محمد و محمدی، شبنم (۱۳۹۹). امپراتوری بلاک چین. اصفهان: ...
  • نمایش کامل مراجع