نقش نهاد رهبری در رفع خلا قانون عادی

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 45

فایل این مقاله در 41 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ILRJ-24-4_002

تاریخ نمایه سازی: 18 اسفند 1402

چکیده مقاله:

حق برخورداری از یک قوه مقننه کارآمد که نیازهای تقنینی دولت - کشور را بدون وقفه زمانی غیرقابل قبول مرتفع کند، از مهم ترین حقوق شهروندی به شمار رفته است، به گونه ای که سوابق و احتمالات متعددی بیانگر این واقعیت است که تضییع این حق می تواند خسارات غیرقابل جبران بر صاحبان حق تحمیل کند. پژوهش حاضر با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای و اتخاذ رویکرد توصیفی تحلیلی درصدد پاسخ به این پرسش است که «پس از شکست قانون گذار در تامین حق برخورداری از قوه مقننه کارآمد، چه نقشی می توان برای نهاد رهبری در تضمین این حق متصور شد؟» یافته های پژوهش بیان گر این است که رهبری در پرتو نظام حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران نسبت به تامین و تضمین حق مزبور، از مجاری متنوع صلاحیت دارد؛ «نظارت بر حسن اجرای سیاست های کلی نظام»، «صدور فرمان همه پرسی»، «حل اختلاف قوا» و «حل معضلات نظام» که در اصل یکصد و دهم قانون اساسی تبلور یافته است، و «امکان انحلال مجلس» متکی بر اصل پنجاه و هفتم قانون اساسی، و همچنین «صدور حکم حکومتی» از مهم ترین صور ورود رهبری به ساحت برطرف نمودن خلا قانون عادی قلمداد می شود. اگرچه «حکم حکومتی» موثرترین صلاحیت رهبری در این زمینه است، اما در عین حال نمی توان ورود رهبری به این ساحت را متعین در آن دانست. به طور کلی، پیش بینی نهاد رهبری و برخورداری وی از اختیارات فوق العاده، یکی از ویژگی های منحصر به فرد نظام حقوقی ایران است که موجب می گردد احتمال تضییع حقوق شهروندان توسط قوای حکومت به حداقل کاهش یابد.

نویسندگان

عباس کعبی نسب

عضو هیات علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم، ایران.

علیرضا جعفرزاده بهاءآبادی

دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق عمومی، دانشکده حقوق، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابریشمی راد، محمدامین و نیکونهاد، حامد (۱۳۹۹). تفسیری قصدگرایانه از ...
  • ابن شعبه حرانی، حسن بن علی (۱۳۸۲). تحف العقول. قم: ...
  • اداره کل قوانین مجلس شورای اسلامی (۱۳۶۹). صورت مشروح مذاکرات ...
  • ارسطا، محمدجواد (۱۳۷۸). حدود اختیارات ولی فقیه؛ مجموعه آثار کنگره ...
  • ارسطا، محمدجواد (۱۳۸۹ الف). تشخیص مصلحت نظام (از دیدگاه فقهی ...
  • ارسطا، محمدجواد (۱۳۸۹ ب). نگاهی به مبانی تحلیلی نظام جمهوری ...
  • ارسطا، محمدجواد (۱۳۹۳). بررسی حکم حکومتی و قانون؛ تاملاتی فقهی ...
  • ارسطا، محمدجواد (۱۴۰۰). نگاهی به حقوق عمومی در اسلام. قم: ...
  • نسبت سیاست های کلی نظام با احکام حکومتی در حقوق اساسی ایران [مقاله ژورنالی]
  • اقتداری، علی محمد (۱۳۶۶). سازمان و مدیریت. چاپ ۱۸، تهران: ...
  • انصاری، مجید (۱۳۸۵). جایگاه سیاست های کلی در نظام قانون ...
  • براتی بنی، مهدی (۱۳۹۰). بررسی تحلیلی چالش ها و راهکارهای ...
  • پورعباس، یعقوب (زمستان ۱۳۸۴). اعمال حاکمیت با روش های دمکراسی ...
  • جمعی از نویسندگان (۱۳۹۶). دایره المعارف حقوق عمومی. تهران: دانشگاه ...
  • جوادی آملی، عبدالله (۱۳۹۵). ولایت فقیه؛ ولایت فقاهت و عدالت. ...
  • حق پرست، ذوالفقار، پنجه پور، جواد و بهارلویی، سیامک (۱۳۹۹). ...
  • دفتر بررسی های حقوقی مجلس شورای اسلامی (۱۳۷۷). حق نظارت ...
  • زارعی، محمدحسین (۱۳۸۴). مطالعه تطبیقی مجالس قانون گذاری. تهران: مرکز ...
  • ساعد وکیل، امیر و عسکری، پوریا (۱۳۹۸). قانون اساسی در ...
  • سبحانی، جعفر (۱۴۳۱ ق). المبسوط فی اصول الفقه. قم: موسسه ...
  • شب خیز، محمدرضا و محمدتبار، عباد (۱۴۰۰). اصول فقه دانشگاهی. ...
  • شهید ثانی، زین الدین (۱۴۱۶ ق). تمهید القواعد (مکتب الاعلام ...
  • شیخ انصاری، مرتضی (۱۴۱۱ق). المکاسب (جلد ۱). قم: دارالذخائر ...
  • شیخ مفید، محمدبن محمد بن نعمان (۱۴۱۳ق). التذکره باصول الفقه ...
  • صالح احمدی، سعید (۱۴۰۱). قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در ...
  • صدر، محمدباقر (۱۴۱۷ ق). بحوث فی علم الاصول (سیدمحمود هاشمی ...
  • طاهری، محسن (۱۳۹۵). محشای قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. تهران: ...
  • طباطبایی موتمنی، منوچهر (۱۳۸۰). حقوق اداری. چاپ ۸، تهران: سمت ...
  • طباطبایی موتمنی، منوچهر (۱۳۸۵). حقوق اداری تطبیقی. تهران: سمت ...
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین (بی تا). معنویت تشیع. تهران: شرکت سهامی انتشار ...
  • طحان نظیف، هادی و داریوند، محمدصادق (۱۴۰۲). تحلیل مفهوم و ...
  • طحان نظیف، هادی، بهادری جهرمی، علی و کدخدامرادی، کمال (۱۳۹۹). ...
  • الغزی، محمد صدقی (۱۹۹۶ م). الوجیز فی ایضاح قواعد الفقه ...
  • فاطمی، مرتضی (۱۳۹۹). ولایت فقیه یا ولایت فقها؟. تهران: امیرکبیر ...
  • قاضی شریعت پناهی، ابوالفضل (۱۳۹۸). حقوق اساسی و نهادهای سیاسی. ...
  • کاویانی، محمدهادی (۱۳۸۷). بررسی مسئله انحلال مجلس خبرگان رهبری و ...
  • کدخدایی، عباسعلی، طحان نظیف، هادی، عبداللهی، حسین و کدخدامرادی، کمال ...
  • گرجی ازندریانی، علی اکبر (۱۳۹۵). حل اختلاف و تنظیم روابط ...
  • لطفی، اسدالله (۱۳۸۹). حقوق اساسی و ساختار نظام جمهوری اسلامی ...
  • محسنی، فرید (۱۳۹۵). حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران. تهران: دانشگاه ...
  • معرفت، محمدهادی (۱۳۸۹). ولایت فقیه. قم: موسسه فرهنگی تمهید ...
  • مکارم شیرازی، ناصر (۱۴۱۱ ق). انوارالفقاهه؛ کتاب البیع (جلد ۱). ...
  • ملک زاده، محمد (۱۳۹۰). مبانی دینی قانون اساسی جمهوری اسلامی ...
  • موسوی خمینی، سیدروح الله (۱۳۶۸). کتاب البیع (جلد ۱). تهران: ...
  • موسوی خمینی، سیدروح الله (۱۳۸۹). صحیفه امام (رحمت الله علیه) ...
  • موسوی خمینی، سیدروح الله (۱۴۰۹ ق). تحریرالوسیله (جلد ۱). قم: ...
  • موسوی خمینی، سیدروح الله (۱۴۱۸ ق). الاجتهاد والتقلید. تهران: موسسه ...
  • مهرپور، حسین (زمستان ۱۳۷۱). مجمع تشخیص مصلحت نظام و جایگاه ...
  • نایینی، میرزامحمدحسین (۱۳۸۲). تنبیه الامه و تنزیه المله. تهران: امیرکبیر ...
  • نجفی اسفاد، مرتضی و محسنی، فرید (۱۳۸۶). حقوق اساسی جمهوری ...
  • نراقی، احمد بن محمدمهدی (۱۴۱۷ق). عوائدالایام. قم: دفتر تبلیغات اسلامی ...
  • نقوی، فاطمه سادات (۱۳۹۵). بررسی جایگاه نهاد قانون گذار در ...
  • نقیبی منفرد، حسام (۱۳۸۰). حکمرانی مطلوب در پرتوی جهانی شدن ...
  • هاشمی، سیدمحمد (۱۳۹۴). حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران (جلد ۲). ...
  • هاشمی، سیدمحمد (۱۳۹۶). حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران (جلد ۱). ...
  • یوسفی راد، مرتضی (۱۳۸۰). اندیشه های سیاسی خواجه نصیرالدین طوسی. ...
  • یزدی، محمد (۱۳۷۵). قانون اساسی برای همه. تهران: امیرکبیر ...
  • یعقوبی، ابوالقاسم (۱۳۷۷). حسبه و ولایت فقیه. مجله حوزه، (۸۵ ...
  • Rapalje, Stewart and Lawrence, Robert (۱۸۸۳). A Dictionary of American ...
  • نمایش کامل مراجع