بازجستی در مشروعیت هزینه دادرسی

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 51

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JLVIE-28-103_006

تاریخ نمایه سازی: 19 اسفند 1402

چکیده مقاله:

رسیدگی به دعوا و مراحل آن مهمترین و حساسترین کار نهاد قضائی است که درنهایت با صدور قرار یا حکم توسط محاکم به انجام میرسد. دادگستری بابت صدور قرار و حکم صادرشده از محاکم از همان ابتدای طرح دعوا به دریافت هزینه اقدام میکند که به «هزینه دادرسی» مشهور است و در تمام آیینهای دادرسی و مراحل گوناگون آن نسبت به آن ها اهتمام ویژه با قرار دادن ضمانتهای اجرای قوی شده است. همانگونه که از این عنوان پیداست، دادگاه برای صدور رای نیازمند دریافت این هزینه است. به عبارت فنی تا وقتی این هزینه توسط خواهان دعوا پرداخت نشود، پرونده وارد فرایند دادرسی نمیشود. در حقوق اسلامی درباره مشروعیت اخذ هزینه دادرسی اختلاف نظر وجود دارد و گروهی بهطور مطلق آن را جایز دانستند و برخی مطلقا آن را جایز ندانستند و دستهای با طرح تفصیل در مسئله به طرح احکام جداگانه پرداختند. در این نوشتار که به شیوه توصیفی تحلیلی سامان یافته، ضمن بررسی دقیق ادله همه دیدگاههای پیرامون این موضوع، با دستیابی به روایت صحیح منقول از «عمار بن مروان»، عدم مشروعیت هزینه دادرسی بر بنیاد آن به اثبات رسید.

نویسندگان

عبدالجبار زرگوش نسب

دانشگاه ایلام

حمزه نظرپور

دانشگاه ایلام

نادیا نظرپور صمصامی

واحد بهبان، دانشگاه آزاد اسلامی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریمالف) منابع فارسیجعفری لنگرودی، محمدجعفر (۱۳۹۲)، ترمینولوژی حقوق، تهران: ...
  • شمس، عبدالله (۱۳۹۴)، آیین دادرسی مدنی (دوره بنیادین)، تهران: دراک ...
  • قوانین و مقررات آیین دادرسی کیفری (۱۳۹۴)، تدوین جهانگیر منصور، ...
  • قوانین و مقررات آیین دادرسی مدنی (۱۳۹۶)، تدوین جهانگیر منصور، ...
  • ب) منابع عربیابنفارس، احمد (۱۴۰۴ق)، معجم مقاییس اللغه، تحقیق عبدالسلام ...
  • ابنمنظور، محمد (۱۴۱۴ق)، لسان العرب، بیروت: دار صادر ...
  • اردبیلی، احمد (۱۴۰۳ق)، مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد ...
  • ازهری، محمد (۱۴۲۱ق)، تهذیب اللغه، بیروت: دار احیاء التراث العربی ...
  • اسماعیلپور قمشهای، محمدعلی (بیتا)، البراهین الواضحات دراسات فی القضاء، قم: ...
  • ایروانی، باقر (۱۴۲۷ق)، دروس تمهیدیه فی الفقه الاستدلالی علی المذهب ...
  • ایروانی، علی (۱۴۰۶ق)، حاشیه المکاسب، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد ...
  • آشتیانی، محمدحسن (۱۴۲۵ق)، کتاب القضاء، تحقیق علیاکبر زمانینژاد، قم: زهیر ...
  • بحرانی، یوسف (۱۴۰۵ق)، الحدائق الناضره فی احکام العتره الطاهره، تحقیق ...
  • تبریزی، جواد (۱۴۱۶ق)، ارشاد الطالب الی التعلیق علی المکاسب، قم: ...
  • تبریزی، جواد (بیتا)، اسس القضاء و الشهاده، قم: دفتر آیتالله ...
  • حر عاملی، محمد (۱۴۰۹ق)، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل الشریعه، ...
  • حسینی استرآبادی، محمدباقر (بیتا)، الرواشح السماویه فی شرح الاحادیث الامامیه، ...
  • حسینی حائری، کاظم (۱۴۱۵ق)، القضاء فی الفقه الاسلامی، قم: مجمع ...
  • حسینی عاملی، جواد (بیتا)، مفتاح الکرامه فی شرح قواعد العلامه، ...
  • حلبی، تقی (۱۴۰۳ق)، الکافی فی الفقه، تحقیق رضا استادی، اصفهان: ...
  • حلی، احمد (۱۴۰۷ق)، المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، تحقیق ...
  • حلی، حسن (۱۳۸۳ق)، رجال ابن داوود، تهران: دانشگاه تهران ...
  • حلی، محمد (۱۴۱۰ق)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم: دفتر انتشارت ...
  • خمینی، روحالله (بیتا)، تحریرالوسیله، قم: دار العلم ...
  • خویی، ابوالقاسم (۱۴۱۰ق)، تکمله المنهاج، قم: مدینه العلم ...
  • خویی، ابوالقاسم (۱۴۲۲ق)، مبانی تکمله المنهاج، قم: موسسه احیاء آثار ...
  • خویی، ابوالقاسم (بیتا)، مصباح الفقاهه، تقریر محمدعلی توحیدی، بیجا: بینا ...
  • خویی، ابوالقاسم (بیتا)، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرجال، ...
  • دیلمی، حمزه (۱۴۰۴ق)، المراسم العلویه و الاحکام النبویه فی الفقه ...
  • رشتی، حبیبالله (۱۴۰۱ق)، کتاب القضاء، تحقیق احمد حسینی، قم: دارالقرآن ...
  • سبزواری، عبدالاعلی (۱۴۱۳ق)، مهذب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام، ...
  • سیفی مازندرانی، علیاکبر (۱۴۲۸ق)، دلیل تحریرالوسیله ولایه الفقیه، تهران: موسسه ...
  • سیوطی، جلالالدین (۱۴۱۷ق)، البهجه المرضیه، قم: اسماعیلیان ...
  • شرتونی، رشید (۱۳۸۶)، المبادی العربیه، قم: دارالعلم ...
  • صدوق، محمد (۱۴۰۳ق)، معانی الاخبار، تحقیق علیاکبر غفاری، قم: دفتر ...
  • صدوق، محمد (۱۴۱۳ق)، من لا یحضره الفقیه، قم: دفتر انتشارات ...
  • صیمری، مفلح (۱۴۲۰ق)، غایه المرام فی شرح شرایع الاسلام، تحقیق ...
  • طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۰ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، لبنان: موسسه الاعلمی ...
  • طباطبایی قمی، تقی (۱۴۲۵ق)، هدایه الاعلام الی مدارک الشرایع الاحکام، ...
  • طباطبایی یزدی، محمدکاظم (۱۴۱۴ق)، تکمله العروه الوثقی، تحقیق سید محمدحسین ...
  • طبرسی، فضل (۱۳۷۲)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تحقیق فضلالله ...
  • طرابلسی، عبدالعزیز (۱۴۰۶ق)، المهذب، تحقیق جعفر سبحانی و همکاران، قم: ...
  • طوسی، محمد (بیتا)، التبیان فی تفسیر القرآن، تحقیق احمد حبیب ...
  • طوسی، محمد (۱۴۰۷ق)، الخلاف، تحقیق علی خراسانی و همکاران، قم: ...
  • طوسی، محمد (۱۴۱۷ق)، العده فی اصول الفقه، قم: محمدتقی علاقبندان ...
  • طوسی، محمد (بیتا)، الفهرست، تحقیق محمدصادق آل بحرالعلوم، نجف: المکتبه ...
  • طوسی، محمد (۱۴۰۰ق)، النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، بیروت: ...
  • طوسی، محمد (۱۴۰۷ق)، تهذیب الاحکام، تحقیق حسن موسوی خرسان، تهران: ...
  • طوسی، محمد (۱۴۲۷ق)، رجال الشیخ الطوسی، تحقیق جواد قیومی اصفهانی، ...
  • عاملی، زینالدین (۱۴۱۰ق)، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، محشای ...
  • عاملی، محمد (۱۴۱۷ق)، الدروس الشرعیه فی فقه الامامیه، قم: دفتر ...
  • عاملی، محمد (۱۴۱۹ق)، ذکری الشیعه فی احکام الشریعه، قم: موسسه ...
  • عراقی، علی (بیتا)، کتاب القضاء، تحقیق محمدهادی معرفت، قم: چاپخانه ...
  • علامه حلی، حسن (۱۴۱۰ق)، ارشاد الاذهان الی احکام الایمان، تحقیق ...
  • علامه حلی، حسن (۱۴۱۴ق)، تذکره الفقهاء، قم: موسسه آلالبیت ...
  • علامه حلی، حسن (۱۳۸۱ق)، خلاصه الاقوال فی معرفه ااحوال الرجال، ...
  • علامه حلی، حسن (۱۴۱۳ق)، مختلف الشیعه فی احکام الشریعه، قم: ...
  • علامه حلی، حسن (۱۴۱۲ق)، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، مشهد: ...
  • فاضل لنکرانی، محمد (۱۴۱۶ق)، القواعد الفقهیه، قم: چاپخانه مهر ...
  • فاضل لنکرانی، محمد (۱۴۲۰ق)، تفصیل الشریعه فی شرح تحریرالوسیله القضاء ...
  • فراهیدی، خلیل (۱۴۰۹ق)، کتاب العین، قم: هجرت ...
  • کرکی، علی (۱۴۱۴ق)، جامع المقاصد فی شرح القواعد، قم: آلالبیت ...
  • کشی، محمد (۱۴۰۹ق)، اختیار معرفه الرجال، تحقیق حسن مصطفوی، مشهد: ...
  • کلینی، محمد (۱۴۲۹ق)، الکافی، قم: دارالحدیث ...
  • کیدری، محمد (۱۴۱۶ق)، اصباح الشیعه بمصباح الشریعه، تحقیق ابراهیم بهادری ...
  • گلپایگانی، محمدرضا (۱۴۱۳ق)، کتاب القضاء، تقریر علی حسینی میلانی، قم: ...
  • مامقانی، عبدالله (بیتا)، تنقیح المقال فی علم الرجال، بیجا: بینا ...
  • مامقانی، عبدالله (۱۳۸۵)، مقباس الهدایه فی علم الدرایه، تحقیق محمدرضا ...
  • محقق حلی، جعفر (۱۴۰۷ق)، المعتبر فی شرح المختصر، تحقیق محمدعلی ...
  • محقق حلی، جعفر (۱۴۰۸ق)، شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و ...
  • مظفر، محمدرضا (۱۴۱۹ق)، المنطق، قم: دارالتفسیر ...
  • معرفت، محمدهادی (بیتا)، تعلیق و تحقیق عن امهات مسائل القضاء، ...
  • مفید، محمد (۱۴۱۳ق)، المقنعه، قم: کنگره جهانی هزاره شیخ مفید ...
  • مکارم شیرازی، ناصر (۱۴۱۱ق)، القواعد الفقهیه، قم: مدرسه امام امیرالمومنین ...
  • مکارم شیرازی، ناصر (۱۴۲۶ق)، انوار الفقاهه کتاب التجاره، قم: مدرسه ...
  • منتظری، حسینعلی (۱۴۱۵ق)، دراسات فی المکاسب المحرمه، قم: تفکر ...
  • موسوی اردبیلی، عبدالکریم (۱۴۲۳ق)، فقه القضاء، قم: بینا ...
  • موسوی قزوینی، علی (۱۴۲۴ق)، ینابیع الاحکام فی معرفه الحلال و ...
  • مومن قمی، محمد (۱۴۲۲ق)، مبانی تحریرالوسیله القضاء و الشهادات، تهران: ...
  • میرزای قمی، ابوالقاسم (۱۴۱۷ق)، غنائم الایام فی مسائل الحلال و ...
  • نجاشی، احمد (۱۴۰۷ق)، فهرست اسماء مصنفی الشیعه، تحقیق موسی شبیری ...
  • نجفی، محمدحسن (۱۴۰۴ق)، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، تحقیق ...
  • نراقی، احمد (۱۴۱۵ق)، مستند الشیعه فی احکام الشریعه، قم: آلالبیت ...
  • هاشمی شاهرودی، محمود (۱۴۲۲ق)، کتاب الخمس، قم: موسسه دایره المعارف ...
  • نمایش کامل مراجع