چیستی تعلیل و تبیین کاربری های آن در فهم روایت فقهی

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 38

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HADITH-15-2_006

تاریخ نمایه سازی: 19 اسفند 1402

چکیده مقاله:

از مهم ترین و کاربردی ترین قواعد در دانش فقه الحدیث، قاعده تعلیل است که در روایات نسبتا زیادی به کار رفته است و فوایدی چشمگیر بر آن مترتب است. از همین رو، محدثان و فقها توجهی ویژه بدان داشته و در فهم روایات، استفاده ها و برداشت های گوناگونی از آن داشته اند. آگاهی از این برداشت ها، می تواند اهمیت تعلیل در فهم روایت فقهی را بیش از پیش آشکار کند و نحوه استفاده از تعلیل را تا اندازه زیادی نشان دهد. این پژوهش بر آن است تا با استفاده از روش توصیفی تحلیلی موارد استفاده از قاعده تعلیل را تبیین کند و نحوه استفاده از این قاعده را عملا به نمایش گذارد. برخی از مهم ترین کاربری های تعلیل در فهم حدیث عبارت اند از: تعمیم، تشخیص حکم، شناسایی حدیث تقیه ای، ترجیح معنای مجمل بر ظاهر.

نویسندگان

جواد سلمان زاده

استادیار، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابراهیمی، بی بی رحیمه. (۱۳۹۴ش). بررسی مفهوم تعلیل. مطالعات اسلامی: ...
  • ابن عابدین، محمدامین. (۱۴۱۵ق). حاشیه رد المحتار. بیروت: دارالفکر ...
  • حکیم، سید محمدتقی. (۱۹۷۹م). الاصول العامه للفقه المقارن. قم: موسسه ...
  • حلی، حسن بن یوسف. (۱۴۱۶ق). تذکره الفقها (موسسه آل البیتk ...
  • (۱۴۰۴ق). مبادئ الوصول الی علم الاصول. قم: مکتب النشر الاسلامی. ...
  • (۱۴۱۵ق). مختلف الشیعه. قم: موسسه النشر الاسلامی. ...
  • (بی تا). منتهی المطلب. بی جا: بی نا ...
  • خوئی، ابوالقاسم. (۱۴۲۶ق). شرح العروه الوثقی. قم: موسسه احیاء آثار ...
  • رمزی، ژاله. (۱۳۹۲ش). اسلوب تعلیل در قرآن. قم: دانشکده علوم ...
  • زارع عصمت آبادی، مرضیه. (۱۳۹۴ش). تعلیل های اخلاقی و تربیتی ...
  • زرکشی، محمد. (۱۳۷۶ق). البرهان (م. ابوالفضل ابراهیم، محقق). بیروت: دار ...
  • (۱۴۲۱ق). البحر المحیط فی اصول الفقه. بیروت: دارالکتب العلمیه ...
  • سبحانی، جعفر. (۱۴۲۱ق). اضواء علی عقائد الشیعه الامامیه. قم: موسسه ...
  • سمیعی، طه، و واعظی، سید حسین. (۱۳۹۷ش). شناخت علت در ...
  • سیوطی، جلال الدین. (۱۴۱۶ق). الاتقان فی علوم القرآن. بیروت: دارالفکر ...
  • طباطبایی، سید علی. (۱۴۱۲ق). ریاض المسائل. قم: موسسه النشر الاسلامی ...
  • طوسی، محمد بن حسن. (۱۳۹۰ش). الاستبصار (ح. موسوی خرسان، محقق). ...
  • (۱۳۶۵ش). تهذیب الاحکام (ح. موسوی خرسان، محقق). تهران: دارالکتب الاسلامیه ...
  • عالم زاده نوری، محمد. (۱۳۹۸ش). مفهوم تعلیل در گزاره اخلاقی ...
  • عبدالمنعم، محمود عبدالرحمن. (بی تا). معجم المصطلحات و الالفاظ الفقهیه. ...
  • علیشاهی قلعه جوقی، ابوالفضل، و دبیرزاده، منصوره. (۱۳۹۹ش). اسلوب بیان ...
  • غزالی، محمد. (۱۴۱۷ق). المستصفی (م. عبدالسلام عبدالشافی، محقق). بیروت: دارالکتب ...
  • فیض کاشانی، محمدمحسن. (۱۴۰۶ق). الوافی. اصفهان: مکتبه الامام امیر المومنین ...
  • قمی، میرزا ابوالقاسم. (بی تا). قوانین الاصول. بی جا: بی ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب. (۱۳۶۷ش). الکافی (ع. غفاری، مصحح). تهران: ...
  • مامقانی، عبدالله. (بی تا). نهایه المقال فی تکمله غایه الامال. ...
  • مجلسی، محمدباقر. (۱۴۰۳ق). بحار الانوار. بیروت: دار احیاء التراث العربی. ...
  • (۱۴۰۶ق). ملاذ الاخیار فی فهم تهذیب الاخبار (م. رجایی، محقق). ...
  • مجلسی، محمدتقی. (بی تا). روضه المتقین فی شرح من لا ...
  • محقق بحرانی، یوسف. (بی تا). الحدائق الناضره (م. ایروانی، محقق). ...
  • محقق حلی، ابوالقاسم. (۱۳۶۴ش). المعتبر. تحقیق عده من الافاضل باشراف ...
  • محقق خوانساری، حسین. (بی تا). مشارق الشموس. قم: موسسه آل ...
  • محقق داماد، محمد. (۱۳۸۸ش). کتاب الحج. بی جا: بی نا ...
  • مدنی کاشانی، رضا. (۱۴۱۱ق). براهین الحج للفقهاء والحجج. کاشان: المدرسه ...
  • مرکز المعجم الفقهی. (بی تا). المصطلحات. بی جا: بی نا ...
  • مظفر، محمدرضا. (۱۳۸۳ش). اصول الفقه. قم: موسسه النشر الاسلامی ...
  • عاملی، زین الدین بن علی (شهید ثانی). (۱۴۱۰ق). الروضه البهیه ...
  • موسوی عاملی، سید محمد. (۱۴۱۰ق). مدارک الاحکام (موسسه آل البیتk ...
  • موسوی قزوینی، سید علی. (۱۴۳۰ق). تعلیقه علی معالم الاصول (ع. ...
  • یزدانی کمرزرد، محمدمهدی. (۱۳۸۹ش). گونه های کاربرد قیاس در فقه ...
  • ReferencesAbdul Munim, M. (Beta). Mu’jamul mustalahat val alfazel fighiah. Cairo: ...
  • Alemzade Nouri, M. (۲۰۱۸). Mafhume Ta’īll dar ghuzarehaye akhlaghie muallal ...
  • Alishahi Qala Joghi, A., and Debirzadeh, M. (۲۰۱۹). Uslube bayane ...
  • Al-Mu'jam al-Fiqhi center. (Beta). Almustalehat. Bija: Bina. [In Arabic] ...
  • Ameli, S. (۱۹۸۹). Madarekul ahkam. Research Al- ulBayt (AS) Institute ...
  • Culeini, M. (۱۹۴۷). AlKafi. revise: A. Ghaffari. Tehran: Dar al-Kutub ...
  • Ebrahimi, b. (۲۰۱۴). Barresie mafhuume Ta’īll. Islamic Studies: Fiqh and ...
  • Faiz Kashani, M. (۱۹۸۵). Alwafi. Isfahan: Al-Imam Amir al-Muminin Ali ...
  • Ghazzali, M. (۱۹۹۶). AlMustasfa. Research: M. Abd al-salam Abd al-shafi. ...
  • Hakim, S. (۱۹۷۹). Alusulul amma lelfighel mugharen. Qom: Al-ul-Bait Foundation. ...
  • Helli, H. (۱۹۹۵). Tazkeratul fughaha’. Research: Al-ulbayt Institute (AS) for ...
  • (۱۹۸۳). Mabadeul vusul ela elmel usul. Qom: Al-Nashro l-Islami School. ...
  • (۱۹۹۴). Mukhtalefu shia. Qom: Al-Nashro l-Islami institue. [In Arabic]. ...
  • (Beta). Muntahal matlab. Bija: Bina. [In Arabic] ...
  • Hurr Ameli, M. (۱۹۹۳). Tafsilo vasaelel shia ela tahsile masaelel ...
  • Ibn Abdin, M. (۱۹۹۴). Hashiatu raddel muhtar. Beirut: Dar al-Fekr. ...
  • Khui, S. (۲۰۰۵). Sharhul urvatel vuthgha. Qom: Foundation for Revival ...
  • Madani Kashani, R. (۱۹۹۰). Barahinul hajj lelfughaha'e val hajj. Kashan: ...
  • Majlesi, M. (۱۹۸۲). Beharul anwar. Beirut: Dar Ehya el-Turath al-Arabi. ...
  • (۱۹۸۵). Malazul akhyar fi fahme tahzibel akhbar. Research: M. Rajaee. ...
  • (Beta). Rawdatul Mu'taqeen fi Sharhe Man La Yahduruhul Faqih. Qom: ...
  • Makki Ameli, Z. (۱۹۸۹). ARudatul Bahiya fi sharhatel Lumatel Damashqiyyah. ...
  • Mamqani, A. (Bita). Nehayatul maghal fi takmelate ghayatel amal. Najaf: ...
  • Muhaghegh Bahrani, Y. (Beta). Al-Hadaequl Nazera. Research: M. Irvani. Qom: ...
  • Muhaghegh Damad, M. (۲۰۱۸). Ketabul Hajj. Bija: Bina. [In Arabic] ...
  • Muhaghegh Helli, A. (۱۹۴۴). Almu'tabar. Research: Many researchers under the ...
  • Muhaghegh Khansari, H. (Beta). Masharequ Shummus. Qom: Al-al-Bait Foundation for ...
  • Mousavi Qazvini, S. (۲۰۰۸). Ta'lighatun ala maalemel usul. Research: A. ...
  • Muzaffar, M. (۲۰۱۳). Usulul figh. Qom: Al-Nashr al-Islami Foundation. [In ...
  • Qomi, M. (Beta). Ghavaninul usul. Bija: Bina. [In Arabic] ...
  • Ramzi Burachalu, J. (۲۰۱۲). Uslube Ta’īll dar Qur'an. Qom: Faculty ...
  • Samii, T., and Vaezi, S. (۲۰۱۷). Shenakhte ellat dar serayate ...
  • Siyuti, J. (۱۹۹۵). Aletghan fi ulumel qur'an. Beirut: Dar al-Fekr. ...
  • Subhani, J. (۲۰۰۰). Advaun ala aghaede shiatel Imamiyyah. Qom: Al-Imam ...
  • Tabatabai, S. (۱۹۹۱). Riyadul Masael. Qom: Al-Nashr al-Islami institue. [In ...
  • Tusi, M. (۲۰۱۸). Alestebsar. Research: H. Mousavi Khursan. Tehran: Dar ...
  • (۱۹۴۵). Tahzibul ahkam. Research: H. Mousavi Khursan. Tehran: Dar al-Kutub ...
  • Yazdani Kamarzard, M. (۱۹۶۹). Ghunehaye karburde ghias dar fighe shia ...
  • Zare Esmetabadi, M. (۲۰۱۴). Ta’īllhaye akhlaghi va tarbiatee emam Ali ...
  • Zarkeshi, M. (۱۹۵۶). Al-Burhan. Research: M. Abulfazl Ibrahim. Beirut: Dar ...
  • (۲۰۰۰). AlBahrul Muheet fi usulel fiqh. Beirut: Dar ul-Kutub el-elmiya. ...
  • نمایش کامل مراجع