تخمین شکاف محصول با تاکید بر سرمایه انسانی: مورد ایران

شکاف محصول از جمله متغیرهای مهمی است که در مباحث اقتصادی و به ویژه در ادبیات سیاست پولی و مطالعات مربوط به ادوار تجاری بسیار مورد توجه می باشد. از آنجا که این متغیر به طور مستقیم قابل مشاهده نیست، تخمین آن همواره مد نظر محققین بوده است. در این مقاله ضمن معرفی انواع روش های تخمین شکاف محصول، سعی می شود تا با استفاده از بحث سرمایه انسانی و ورود آن به تابع تولید، روش های جدیدی پیشنهاد شود که در آن نقش سرمایه انسانی نیز در تولید بالقوه و شکاف محصول لحاظ گردد. این روش ها با استفاده از داده های ایران طی دوره ی ۸۶-۱۳۴۶ تخمین زده شده و سپس با روش های متداول دیگر نظیر فیلتر هادریک پرسکات و روش اداره بودجه کنگره آمریکا (CBO) مورد مقایسه قرار گرفته است. به منظور مقایسه این روش ها از آزمون های غیرآشیانه ای و ریشه ی میانگین مربعات خطا (RMSE) استفاده شده تا به وسیله آنها میزان اثرگذاری هر یک از شاخص ها بر قدرت پیش بینی متغیرهای تورم و بیکاری در ایران آزمون گردد. نتایج آزمون ها نشان می دهد که روش پیشنهادی بر روش های فیلتر هادریک پرسکات و اداره بودجه کنگره آمریکا ترجیح دارد. به نظر می رسد که این روش بتواند شاخص مناسبی جهت تخمین شکاف محصول در ایران باشد.