بررسی عوامل موثر بر تاب آوری کالبدی سکونتگاه های روستایی بعد از رخداد سیلاب (مورد مطالعه: شهرستان بروجرد)

شناخت مسائل و مشکلات روستاها و ارائه راهکارهای منطقی برای آن از اقدامات اساسی جهت توسعه پایدار روستایی است. امروزه نواحی روستایی برای توسعه پایدار با مشکلات و موانع بسیاری مواجه است که مخاطره سیل یکی از آنها است. برای کاهش اثرات این رخداد، رویکرد تاب آوری مطرح شده است. هدف پژوهش تبیین تاب آوری کالبدی مسکن مناطق روستایی با تاکید بر مخاطره سیلاب با به کارگیری معادلات ساختاری است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی بر پایه پیمایش میدانی است. سازه تاب آوری کالبدی مسکن در ۵ مولفه تاب آوری مکانی، قانونی، سازه ای، کارکردی و تصویر ذهنی، به کمک ۳۳ شاخص در طیف لیکرت کمی شد. پس از مطالعات اکتشافی اولیه ۹ روستا در سطح شهرستان با بیشترین آسیب پذیری در مواجهه با سیل شناسایی و به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفت. این روستاها در زمان انجام پژوهش در سال ۱۴۰۱ دارای ۲۵۹۰ واحد مسکونی بودند که با به کارگیری فرمول کوکران ۱۲۷ واحد به عنوان نمونه تعیین و به کمک سرپرستان خانوار ساکن در آنها، ابزار پژوهش تکمیل گردید. پایایی کل پرسشنامه برابر ۸۱۲/۰ است. نتایج نشان می دهد که اعتبار اندازه گیری شده هر پنج مدل اندازه گیری بر تاب آوری کالبدی مساکن و نیز مدل پنج عاملی مرتبه دوم برای بررسی تاب آوری کالبدی مساکن قابل قبول بوده است. در پایان شاخص تاب آوری سازه ای به میزان ۶۹/۰، شاخص تاب آوری قانونی به میزان ۴۹/۰، شاخص تاب آوری مکانی به میزان ۴۴/۰، شاخص تاب آوری کارکردی (۳۲/۰) و شاخص تاب آوری ذهنی با کمترین تاثیر به میزان ۲۶/۰ بر تاب آوری کالبدی مساکن تاثیر داشته است. همچنین ضریب تاثیر به دست آمده بین تاب آوری کالبدی مساکن و متغیر سیلاب ۷۸/۰- می باشد که نشان از شدت رابطه غیر مستقیم سیلاب بر تاب آوری کالبدی مساکن دارد.