خوانش اخلاقی معنای دین با روش معناشناسی ساختاری در قرآن
محل انتشار: دوفصلنامه دین و دنیای معاصر، دوره: 10، شماره: 1
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 38
فایل این مقاله در 27 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_PAVAH-10-1_005
تاریخ نمایه سازی: 28 اسفند 1402
چکیده مقاله:
واژه دین در معنای کیش و آیین از مفاهیم بنیادین در آیات قرآن است که با توجه به تیرگی حوزه معنایی آن، مطالعات معناشناسی ضروری می نماید. استنباط معنای غیرروشمند از این واژه در گذر تاریخ، سبب برداشت های غیرعلمی و نیز بروز کنش های افراطی از جانب باورمندان به دین مبین اسلام شده است. در این نوشتار برآنیم با استفاده از روش معناشناسی ساختاری مولفه های معنایی واژگان مرتبط با واژه دین با نظر به بافت و روابط هم نشینی کلمات در آیات واکاوی شود تا فهم روشن تری از واژه مزبور در قرآن به دست آید. بدین منظور در گام نخست ریشه آن در زبان های سامی و عربی جست وجو و سپس حوزه معنایی آن بر محور هم نشینی با تاکید بر روابط مکملی، اشتدادی و تقابلی واکاوی شد. این پژوهش نشان می دهد، واژه دین در معنای کیش و آیین بیشترین ارتباط را به ترتیب با واژگان حنیف، فطرت، اسلام، احسان، شرک، وحدت، ملت ابراهیم و حرج دارا است. افزون بر آن واژه دین در ترکیب وصفی هم نشین با ماده خلص، ماده قیم و ماده حق است. بررسی زبان شناسانه واژه های هم نشین حاکی از ضرورت خوانش اخلاقی از واژه دین در قرآن است. مطابق نتایج پژوهش، پاسداشت ارزش های اخلاقی مبتنی بر اخلاق فطری بر باور و عقیده افراد مقدم است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
یاسر دلشاد
دانشجوی دکتری مدرسی معارف اسلامی گرایش قرآن و متون اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
محمدجواد عنایتی راد
استادیار، دانشکده الهیات، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :