ارزیابی آسیب پذیری آب زیرزمینی آبخوان دهگلان با استفاده از روش دراستیک، شبکه عصبی موجک و الگوریتم ازدحام مرغ

سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 14

نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_NFAG-18-35_008

تاریخ نمایه سازی: 28 اسفند 1402

چکیده مقاله:

شرق استان کردستان دارای پتانسیل مناسبی برای ذخیره منابع آب زیرزمینی است. بدلیل افزایش بیرویه در طول سالهای متمادی و کاهش بارندگی ها حجم ذخایر آبخوان دهگلان واقع در آن کاهش چشم گیری داشته و دشت دهگلان جزو دشتهای ممنوعه است. در این پژوهش به بررسی انتقال و پخش آلودگی در آبخوان دشت دهگلان با استفاده از روش دراستیک پرداخته شد. همچنین جهت مقایسه این روش با روش شبکه عصبی موجک و الگوریتم ازدحام مرغ استفاده گردید. روش دراستیک یک روش همپوشانی است که با هفت پارامتر اصلی موثر عمق آب زیرزمینی، تغذیه خالص، محیط خاک، توپوگرافی، محیط غیراشباع و هدایت هیدرولیکی نقشه ی حساسیت تهیه می شود. در روش های هوشمند پارامترهای دراستیک به عنوان ورودی و شاخص دراستیک به عنوان خروجی به مدل ها معرفی گردید. برای این منظور هفت لایه رستری با مقیاس ۱:۲۵۰۰۰ در محیط GIS تهیه شد و بعد از رتبه دهی و وزن دهی شاخص دراستیک بین ۷۱ تا ۱۵۳ به دست آمد. نتایج اجرای مدل شبکه عصبی موجک و الگوریتم ازدحام مرغ به چهار بخش تقسیم بندی شد، براساس نتایج مشاهده گردید که نقشه های آسیب پذیری نشان داد که بخش های شمال آبخوان دارای پتانسیل آلودگی متوسط و زیادی است و بایستی محافظت بیشتری از این مناطق صورت گیرد. با توجه به معیارهای ارزیابی نقشه آسیب پذیری بدست آمده با شبکه عصبی موجک نسبت به الگوریتم ازدحام مرغ عملکرد بهتری داشته است. بطوریکه براساس معیارهای ارزیابی شاخص دراستیک در شبکه عصبی موجک به ترتیب در بخشهای غربی، جنوبی، شرقی و مرکزی (R۲=۹۸/۰ و ۸۲/۰RMSE=) ، (R۲=۸/۰ و ۵۱/۱RMSE=)، (R۲=۹۶/۰ و ۶۹/۰RMSE=) و (R۲=۹۲/۰ و ۲/۱RMSE=) بدست آمد. همچنین در الگوریتم ازدحام مرغ معیارهای ارزیابی به ترتیب در بخش-های غربی، جنوبی، شرقی و مرکزی (R۲=۸/۰ و ۵۱/۴RMSE=) ، (R۲=۸۸/۰ و ۳۸/۵RMSE=)، (R۲=۶۶/۰ و ۳۱/۴RMSE=) و (R۲=۸۴/۰ و ۰۱/۶RMSE=) بدست آمد. توزیع نیترات با شاخص آسیب پذیری در حالت بهینه، نتایج بهتری را در پیش بینی مناطق آلوده داشته است.

نویسندگان

گلاله ولدی

فارغ التحصیل کارشناسی ارشد، جغرافیا گرایش مخاطرات آب و هوایی، دانشگاه تبریز،

اسفندیار عباس نوین پور

هئیت علمی گروه زمین شناسی دانشگاه ارومیه

مطلب بایزیدی

استاد گروه مهندسی آب دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج