بهبود خواص خزشی خاک رس اصلاح شده با نانوسیلیس و الیاف پلی پروپیلن (مطالعه موردی: منبع قرضه هسته سد شهید شاهچراغی)

وارفتگی یا خزش به معنی افزایش تدریجی تغییر شکل خاک در طول زمان است که تحت بار ثابت قرار می گیرد. پدیده خزش در ژئوتکنیک اهمیت زیادی دارد و در مواردی که زمان و عوامل موثر بر آن دخالت دارند، به ­طور دقیق بررسی می شود، زیرا زمانی که نشست در سازه رخ می­ دهد مشکلات زیادی از قبیل به وجود آمدن ترک، افزایش تغییرشکل و تنش ایجاد می شود که در نهایت از کارایی، بهره برداری و مدت عمر مفید سازه کاسته می گردد. اصلاح رفتار خاک با استفاده از مواد افزودنی مختلف از جمله مسائل مهم پیش روی محققین در مهندسی عمران می باشد. افزودنی های رایجی نظیر آهک، سیمان، قیر، خاکستر بادی، خاکستر چوب، سرباره مس، سرباره آهن و غیره در مطالعات پیشین مورد بررسی قرار گرفته اند و مواد نانو و پلیمر که استفاده از آن­ها در شاخه های دیگر علوم مهندسی منجر به تحولاتی بنیادی شده است و دارای خصوصیات منحصر به ­فردی هستند، در مهندسی ژئوتکنیک در سال های اخیر بیشتر مورد توجه واقع شده اند. در این پژوهش به بررسی آزمایشگاهی تاثیر مواد افزودنی پلی پروپیلن (Polypropylene) و نانوسیلیس (Nano-Silica) بر روی خصوصیات خزشی خاک رس پرداخته شده است، بدین منظور آزمایش های تحکیم بر روی خاک تثبیت شده با نانوسیلیس و پلی پروپیلن در درصدهای ۲۵/۰، ۵/۰، ۱ و ۲ درصد و در تنش های ۲۵، ۵۰، ۱۰۰، ۲۰۰، ۴۰۰ و ۸۰۰ کیلوپاسکال انجام شده و نتایج به ­دست آمده برحسب نسبت تخلخل- زمان ترسیم شد که نشان­دهنده کاهش رفتار خزشی خاک رس نرم تحت تاثیر درصدهای نانوسیلیس و الیاف پلی پروپیلن می باشد؛ به­ طوری­ که با افزایش نانوسیلیس تا ۵/۰ درصد وزنی خاک، با توجه به مقاومت خاک در برابر نشست، تغییرشکل های پلاستیک ۱۱ درصد کاهش یافته و با افزایش بیشتر نانوسیلیس این تغییرشکل ها ۸ درصد افزایش می یابد و همچنین با افزایش الیاف پلی پروپیلن تا دو درصد، نسبت تخلخل ۱۴ درصد کاهش یافته که این کاهش تخلخل می تواند منجر به کاهش نشست نمونه شود. نسبت Cα/Cc برای خاک مورد مطالعه در محدوده ۰۰۵/۰ تا ۰۳/۰ قرار می­ گیرد که تطابق خوبی با سایر تحقیقات دارد.