رهیافت تطبیقی بر قاعده ی الواحد از منظر آخوند خراسانی و علامه طباطبایی(ره)

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 25

فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IPT-55-2_002

تاریخ نمایه سازی: 28 اسفند 1402

چکیده مقاله:

 در این نوشتار کوشش شده تا با باز خوانی آرای دو اندیشمند بزرگ (آخوند خراسانی و علامه طباطبایی) درباره­ی قاعده­ی الواحد، علاوه بر تبیین تفاوت دیدگاه­های ایشان پیرامون این قاعده­، اشکالات این دو نظر نیز مشخص گردد.نگارنده بر این باور است که دیدگاه­های هر دو اندیشمند با وجود نقاط قوت قابل توجه، قابل نقض است؛ نظیر مبنای آخوند که این قاعده را در تمام علل جاری می­داند و در علوم حقیقی و اعتباری مورد استفاده قرار می­دهد، بخلاف علامه که شمول قاعده را در علل فاعلی اعم از هستی بخش و طبیعی می­داند. در این پژوهش به این نتیجه دست­یافته شده که باتوجه به مبانی فکری این دو نفر در اصول فقه و فلسفه و با نظر به این امر که تبیین دقیق این قاعده در فلسفه است باید گفت قاعده الواحد مخصوص علت­های هستی بخش است که تنها یک سنخ از کمال را دارا می­­باشند (سوای موجودی که در عین بساطت کامل و وحدت، واجد همه کمالات باشد). شایان ذکر است که قاعده مزبور اختصاصی به واحد شخصی ندارد؛ بنابراین استفاده از این قاعده در مواردی نظیر بحث صحیح و اعم و یا بحث از واجب تخییری در اصول فقه و همچنین فلسفه که در آن­ها مباحث فوق جاری نیست جایگاهی ندارد. 

کلیدواژه ها:

نویسندگان

رضا اسفندیاری

دانشجوی دکتری پیام نور تهران جنوب رشته فلسفه و کلام اسلامی طلبه سطح ۳ حوزه علمیه فیضیه قم

مصطفی حسینی نسب

دکترای مبانی نظری اسلام و استادیار (غیر هیات علمی) موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) و استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • القرآن الکریمابن فارس، احمد بن فارس، معجم مقابیس اللغه، مکتب ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، اشارات و تنبیهات، چاپ هشتم، ...
  • اراکی، محمد علی، اصول الفقه، قم، موسسه ی در راه ...
  • انصاری مصری، محمد بن مکرم بن احمد، مشهور به ابن ...
  • آشتیانی، مهدی، اساس التوحید، تصحیح سید جلال الدین آشتیانی، تهران، ...
  • بروجردی، حاشیه بر کفایه، ۲ جلدی، بی جا، بی تا ...
  • جوادی آملی، عبدالله، رحیق مختوم شرح حکمت متعالیه(صدر الدین شیرازی) ...
  • حسن زاده آملی، حسن، وحدت از دیدگاه عارف و حکیم، ...
  • خراسانی، محمد کاظم، کفایه الاصول، انتشارات ذوی القربی، ۱۳۸۸ ...
  • خویی ابوالقاسم، محاضرات فی اصول الفقه، چاپ چهارم، قم، طبع ...
  • سبزواری، ملا هادی، التعلیقه علی الشواهد الربوبیه، بی جا، بی ...
  • سبزواری، سید عبد الاعلی، تهذیب الاصول، چاپ دوم، قم، موسسه ...
  • صدر الدین شیرازی، محمد ابن ابراهیم(ملاصدرا)، الاسفار الاربعه، بی جا،۱۳۶۸ ...
  • طباطبایی، محمد حسین، حاشیه ی علامه بر کفایه، بنیاد علمی، ...
  • طباطبایی، محمد حسین، بدایه الحکمه، قم، مرکز مدیریت حوزه ی ...
  • طباطبایی، محمد حسین، نهایه الحکمه، مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۷۰ ...
  • فیاضی، غلامرضا، تعلیقه بر نهایه الحکمه، قم، انتشارات موسسه ی ...
  • قطیفی، منیر، الرافد فی علم الاصول، قم، مکتب آیت الله ...
  • مشکینی، ابوالحسن، حاشیه بر کفایه، قم، انتشارات لقمان، ۱۴۱۳ق ...
  • مصباح یزدی، محمد تقی، تعلیقه علی نهایه الحکمه، قم، انتشارات ...
  • مصباح یزدی، محمد تقی، آموزش فلسفه، چاپ پانزدهم، سازمان تبلیغات ...
  • نایینی، محمد حسین، فوائد الاصول، چاپ اول، قم، ۱۳۷۶ ...
  • نمایش کامل مراجع