سخن دستور گریز موثر در تاریخ جهانگشای جوینی
محل انتشار: مجله متن شناسی ادب فارسی، دوره: 16، شماره: 1
سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 45
فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_RPLL-16-1_003
تاریخ نمایه سازی: 18 فروردین 1403
چکیده مقاله:
کتاب تاریخ جهانگشای جوینی (۶۵۸ ق)، از مهمترین کتب تاریخی دوره مغول است که شاید بتوان آن را از نظر زمان، مرتبه و ارزش تاریخی و ادبی بر دیگر آثار مشابه متقدم دانست. از جمله علل اصلی این برتری را بی شک، می باید در ادبیت متن بررسی کرد. ادبیت متن به عوامل گوناگونی وابسته است که از جمله آنها می توان به نظم هنری (ساخت نحوی دستورگریز) اشاره کرد. نظم هنری، با نظم پایه (ساخت نحوی دستورمند)، متفاوت است. نظم نحوی دستورگریز، به کیفیت زیباشناختی در نحو سخن اختصاص دارد که در فرآیند هنری شدن سخن و شکل گیری ادبیت آن نقش مهمی را ایفا می کند. این دستورگریزی هنری، از رهگذر فرایند هنجارگریزی نحوی شکل می گیرد و مبتنی بر چهار اصل جابه جایی، جانشینی، کاهش و افزایش است. این پژوهش با هدف شناخت هرچه بیشتر و بهتر ویژگی های نثر فنی و با بررسی چهار اصل مذکور در کتاب تاریخ جهانگشا به این نتایج دست یافت که هنجارگریزی نحوی، گرچه سبب دستورگریزی شده، باعث برجستگی سخن و تاثیر زیباشناختی آن شده است. همچنین نتیجه این بررسی نشان از آن دارد که عطاملک جوینی در این دستوری گریزی موثر در کتاب تاریخ جهانگشا، از اصل «افزایش»، در قالب جملات معترضه، به وجهی هنرمندانه تر بهره برده و آن را به یک ویژگی برجسته سبکی و رفتار ویژه زبانی بدل کرده است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
علیرضا محمودی
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :