مطالعات زمین شناسی، دورسنجی و ژئوشیمی ذخیره پتاس گنبد نمکی سیاهو، شمال بندرعباس
محل انتشار: فصلنامه پژوهش های دانش زمین، دوره: 15، شماره: 1
سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 47
فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_ESRJ-15-1_001
تاریخ نمایه سازی: 18 فروردین 1403
چکیده مقاله:
مقدمه: گنبد نمکی سیاهو در شمال بندرعباس و در استان هرمزگان قرار دارد و از نظر ساختاری در زون زمینشناسی زاگرس واقع شده است. بیش از ۲۰۰ ساختار گنبد نمکی در کوههای جنوب زاگرس وجود دارد که بعضی از آنها مانند انگوره در حال حاضر فعال بوده و همچنان خروج نمک در آنها وجود دارد و در بعضی مانند پهل، کوه نمک و سیاهو خروج نمک به اتمام رسیده و یا در مراحل انتهایی است. هدف از انجام این پژوهش، مطالعات زمینشناسی، دورسنجی و ژئوشیمیایی بر روی کانیسازی پتاس همراه با گنبدهای نمکی است که میتواند پتانسیل بالقوهای برای این نوع ذخایر در جنوب ایران باشد. مواد و روشها: جهت دستیابی به مناطق تجمع ماده معدنی پتاس در محدوده گنبد نمکی سیاهو ابتدا از تصاویر ماهوارهای سنجنده استر جهت تعیین مناطق امیدبخش معدنی استفاده شد سپس جهت مطالعات ژئوشیمیایی و براساس مطالعات دورسنجی نمونهبرداری جهت آنالیزهای شیمیایی XRF, XRD صورت گرفت. نتایج و بحث: جهت شناسایی واحدهای سنگی و مناطق حاوی نمک و اکسید آهن از تصاویر ماهوارهای استر و روشهای ترکیب باندی کاذب (RGB)، نقشهبرداری زاویه طیفی (SAM) و تحلیل مولفههای اصلی (PCA) استفاده گردید. نتایج این مطالعات نشان میدهد، هر سه روش در بارزسازی نواحی اکسیدآهن و مناطق حاوی نمک به خوبی عمل کرده است و مطابقت خوبی با نقشه زمینشناسی نشان میدهند. در این میان روش نقشهبرداری زاویه طیفی دقت بهتر و بالاتری داشته است. نتایج حاصل از مطالعات دورسنجی نشان میدهد، نواحی غرب و شرق گنبد نمکی سیاهو، حاوی پتانسیل بالاتری از کانیسازی پتاس است. همچنین جهت تعیین نوع کانی پتاس ۱۷ نمونه به روش XRD مورد آنالیز شیمیایی قرار گرفت، این نتایج نشان میدهد کانیسازی پتاس از نوع سیلوایت بوده است. نتیجه گیری: با توجه به مطالعات زمینشناسی، دورسنجی و ژئوشیمی (مطابق با نتایج آنالیزها) و با توجه به نقشه زمینشناسی عیار پتاس در بسیاری از بخشهای گنبد نمکی سیاهو از قبیل بخشهای شمالی، جنوبی و جنوبشرقی با مقدار کمتر از یک درصد فاقد ارزش اکتشافی است. براساس مطالعات انجام شده، محدودههای پیشنهادی جهت اکتشاف محدود به غرب (تارگت ۱) و شرق (تارگت ۲) گنبد نمکی سیاهو خواهد شد. بالاترین عیار پتاس مربوط به نمونههای بخش غربی گنبد نمکی است، از طرفی پتاس ثانویه نیز در این بخش مشاهده میشود؛ لذا در این تحقیق به پتانسیل بخش غربی بیشتر توجه شده است. براساس نتایج آنالیز ژئوشیمیایی، یال غربی گنبد پتانسیل بالایی از پتاس را نسبت به سایر نواحی گنبد، نشان میدهد. بیشترین عیار پتاس در این بخش ۶/۱۶ درصد است که به صورت کانی سیلویت نمود پیدا کرده است. رخنمون کوچک پتاس در این یال و گسترش کم آن در این بخش، با عیار میانگین ۲/۴ درصد این یال را در اولویت دوم قرار میدهد، بیشترین عیار پتاس در این بخش ۱۰ درصد میباشد.
نویسندگان
سوسن ابراهیمی
گروه اکتشاف معدن، دانشکده معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران
معین الدین یساری
گروه اکتشاف معدن، دانشکده معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :