بررسی کشت محصول در اراضی شیب دار و چالش های زیست محیطی آب و خاک و سیلابها

کشت در اراضی شیب دار دارای معایب و مزایای گسترده است اینکه در این اراضی زراعت شود یا باغبانی هم یک چالش بلقوه است . اصولا در شرایط دیم تنها جایی که رطوبت بیشتری دارد ، دامنه های با شیب ملایم برای زراعت و باغبانی است در نواحی گیلان بیشتر این سطوح شیب دار با درختان مرکبات و درخت کاری یا باغات چای ، محافظت شده و خاک و آب را پاسبانی می کنند در غرب مازندران هم وضع به همین منوال است ولی از مرکز مازندران تا شرق مازندران و از غرب گلستان تا شرق و از غرب استان خراسان شمال و رضوی تا شرق این استانها ، کشاورزی پرریسک زراعی ، برای کشت گندم دیم را به وضوح می بینیم . اصولا خاک این مناطق شیب دار هم بخاطر فرسایش آبی و بادی در بالادست ، دارای هوموس بیشتری است که در شیب ملایم روی هم انباشته شده است. محققان خاک شناسی و کشاورزی و مهندسی آب ، اصولا دارای نظریه های ثابتی برای کشت پر ریسک اراضی شیب دار نیستند.برخی به کل مخالفند . برخی موافق بشرط زراعت گندم هستند برخی موافق بشرط ایجاد باغ و باغبانی هستند . مهم ترین چالش روبروی زراعت و باغبانی پر ریسک اراضی شیب دار و دامنه کوه ها ، فرسایش های بادی و آبی و رانش زمین و احتمال سیبلابی شدن بخاطر کچلی کوه ها در شرایط بارندگی تند است . از سوی دیگر ، بسیاری از این اراضی فاقد جاده ارتباطی یا دارای جاده خصوصی پر خطر هستند که نقل و انتقال محصول را هم به انبارها سخت می کند . و مهم ترین وجه اگرو اکولوژی منطقه عبارتست از دخالت انسان با معرفی گیاهی مهاجر در اکوسیستم بحرانی کوه و دامنه کوه هاست . اکوسیستم های طبیعی در صورت مدیریت درست به سمت کلیماکس می روند ولی با دخالت انسان و ایجاد اکوسیستم های دخالتی مصنوعی زراعی و باغی ، هم می توان خطراتی را متصور شد از نظر اکولوژیک و طبیعی و زیست محیطی . و هم می توان منافعی را ایجاد نمود که به نفع محیط زیست و اکولوژی منطقه هم باشد . این مقاله حاصل مطالعه و تجربه کشت و کار گندم دیم در اراضی آزاد شهر در گستان و بهشهر در مازندران و همچنین چایکاری و درختکاری مرکبات از جمله پرتقال در دامنه های گیلان توسط نویسنده است . تلاش نویسنده ارایه یک واقعیت بیرونی از این سیستم کشت و ارایه راهکارهای مناسب مدیریتی زراعی و باغی است . کمه امیدوارم گام کوچکی در راستای توسعه علمی و تحقیق و پژوهش کاربردی در حوزه مهندسی های میان رشته ای کشاورزی و زراعت و باغبانی و آبیاری و آبخیزداری و مرتعداری و منابع طبیعی و محیط زیست باشد .