پاسخ به شبهه اسارت زن در دست مرد (بررسی موردی: تجویز رابطه زناشویی با کنیز شوهردار در قرآن)

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 93

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_QURN-20-38_001

تاریخ نمایه سازی: 19 فروردین 1403

چکیده مقاله:

کرامت و حقوق زن مورد توجه و تاکید قرآن کریم است. با این حال، از ظاهر برخی آیات ممکن است تایید نوعی سلطه ظالمانه مرد بر زن برداشت شود و همین نکته، شبهه هایی را در این زمینه موجب شده است. اطاعت محض زن از شوهر، اسارت زن در دست مرد، تفضیل مرد بر زن، و تجویز ظلم شوهر به همسرش، برداشت هایی است که به صورت شبهه و نقد قرآن در زمینه حقوق و کرامت زن مطرح می باشد. موضوع جواز رابطه زناشویی با کنیز شوهردار و اختیار تام مردان در این عرصه نیز به عنوان مصداقی از کلیت یادشده، شبهه ای دیگر در این زمینه است. ضرورت بحث از این جهت است که طرح شبهات یادشده، افزون بر نسبت اتهام ناروا به ساحت قرآن، اساس اعتقادات مسلمانان و به ویژه نسل جوان را در مورد حقانیت قرآن هدف قرار داده است. این مقاله به شیوه توصیفی تحلیلی و روش کتابخانه ای، به پاسخ شبهه های مطرح شده پرداخته است. یافته های تحقیق نشان می دهد که اطاعت زن از شوهر، صرفا در محدوده حق شوهر مطرح است و در مقابل، مرد نیز در برابر حقوق همسرش مسئولیت دارد. «حقوق متقابل زن و شوهر» و تکلیف هرکدام در قبال دیگری نیز متناظر با یکدیگر است. «تفضیل» مردان بر زنان صرفا در قدرت بیشتر بدنی، غلبه قوه عقل بر احساسات، و اقتدار روحی خلاصه می شود. قرآن برای برچیدن نظام برده داری، سرچشمه تولید برده را مسدود کرده و راه هایی را برای آزادی تدریجی بردگان موجود و نیز تنظیم روابط انسانی با بردگان ارائه داده است؛ چنان که به بردگی گرفتن اسیران جنگی، با هیچ دلیل محکمی پشتیبانی نمی شود. آیه «والمحصنات من النساء الا ما ملکت ایمانکم» که از آن، جواز رابطه زناشویی با کنیز شوهردار برداشت شده است، نیز بدین معناست که پس از تملک کنیز، اختیار با ارباب اوست که عقد زوجیت کنیز را باطل کند و پس از گذشت دوران عده، با او به سان همسر رابطه برقرار سازد، یا عقد زوجیت او را امضا و استمرار بخشد.

کلیدواژه ها:

حقوق زن ، کرامت زن ، برتری مرد بر زن ، ازدواج با کنیز

نویسندگان

جواد ایروانی

استاد گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران؛ دانش آموخته سطح ۴ حوزه علمیه خراسان

رضا حق پناه

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم، ترجمه حسین انصاریان ...
  • ابن اثیر جزری، مجدالدین ابوالسعادات مبارک بن محمد، النهایه فی ...
  • ابن العربی، ابوبکر محمد بن عبدالله، احکام القرآن، بی جا، ...
  • ابن فارس، ابوالحسین احمد، معجم مقاییس اللغه، تحقیق عبدالسلام محمد ...
  • ابن قدامه مقدسی، موفق الدین ابومحمد عبدالله بن احمد بن ...
  • ابن کثیر دمشقی، ابوالفداء اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، ...
  • ابن منظور افریقی مصری، ابوالفضل جمال الدین محمد بن مکرم،لسان ...
  • ابن هشام حمیری، ابومحمد عبدالملک، سیره النبی‹، تحقیق محمد محیی ...
  • اردبیلی، احمد بن محمد، زبده البیان فی احکام القرآن، تهران، ...
  • ایروانی، جواد، شبهه پژوهی قرآنی، دفتر اول، مشهد، دانشگاه علوم ...
  • بیضاوی، ناصرالدین ابوالخیر عبدالله بن عمر بن محمد شیرازی شافعی، ...
  • جصاص، ابوبکر احمد بن علی رازی، احکام القرآن، بیروت، دار ...
  • جهانگیری، سعید، و ناصر گروسی، «حقوق زنان در اسلام و ...
  • حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل ...
  • شخصیت زن در قرآن و عهدین [مقاله ژورنالی]
  • حسینی بحرانی، سیدهاشم بن سلیمان، البرهان فی تفسیر القرآن، قم، ...
  • حسینی سیستانی، سیدعلی، منهاج الصالحین، قم، دفتر آیهالله سیستانی، ۱۴۱۴ ...
  • زحیلی، وهبه بن مصطفی، التفسیر المنیر فی العقیده و الشریعه ...
  • سیوری حلی (فاضل مقداد)، جمال الدین مقداد بن عبدالله، کنز ...
  • شافعی، ابوعبدالله محمد بن ادریس، احکام القرآن، بی جا، بی ...
  • صادقی تهرانی، محمد، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السنه، ...
  • صدر، سیدمحمدباقر، اقتصادنا، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۲ ش ...
  • صدوق، ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بن موسی بن ...
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مٶسسه الاعلمی، ۱۴۱۷ ...
  • طباطبایی یزدی، سیدمحمدکاظم بن عبدالعظیم، تکمله العروه الوثقی، بیروت، دار ...
  • طبرسی، امین الاسلام ابوعلی فضل بن حسن، مجمع البیان فی ...
  • طبری، ابوجعفر محمد بن جریر، جامع البیان عن تاویل آی ...
  • طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، تصحیح ...
  • فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، ...
  • فراهیدی، ابوعبدالرحمن خلیل بن احمد، کتاب العین، تحقیق مهدی مخزومی ...
  • فیض کاشانی، محمدمحسن بن شاه مرتضی، تفسیر الصافی، تحقیق حسین ...
  • قطب، سید، فی ظلال القرآن، بیروت، دار الشروق، ۱۴۱۲ ق ...
  • کلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح علی اکبر غفاری، ...
  • مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه ...
  • محقق داماد، سیدمصطفی، «حق استئسار در حقوق بین المللی اسلامی ...
  • معرفت، محمدهادی، شبهات و ردود حول القرآن الکریم، قم، التمهید، ...
  • مکارم شیرازی، ناصر و دیگران، تفسیر نمونه، چاپ شانزدهم، تهران، ...
  • موسوی خمینی، سیدروح الله، تحریر الوسیله، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ...
  • نجاشی اسدی کوفی، ابوالعباس احمد بن علی بن احمد بن ...
  • نجفی، محمدحسن بن باقر، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ...
  • نصیری، علی، و محمدحسین نصیری، «نقد شبهات حقوق زنان با ...
  • نووی، ابوزکریا محیی الدین بن شرف، المجموع شرح المهذب، بیروت، ...
  • واحدی نیشابوری، ابوالحسن علی بن احمد، اسباب نزول القرآن، تحقیق ...
  • نمایش کامل مراجع