تاثیر فرآیند استیلولیتی شدن بر خواص فیزیکسنگ مخزن کربناته کرتاسه زیرین در ناحیه دشت آبادان حوضه زاگرس، جنوب غربی ایران

فیزیک سنگ اغلب علم سرعت- تخلخل نیز نامیده می شود. ایده ی این نام گذاری قابلیت پیش بینی سرعت موج الاستیک در سنگ متخلخل با استفاده از تخلخل آن، یا تفسیر سرعت اندازه گیری شده در چاه به منظور شناسایی تخلخل سنگ است. بنابراین می-توان گفت که علم فیزیک سنگ یک ابزار مناسب برای مدل سازی دقیق تر زیرسطحی است؛ که در واقع پلی میان خواص الاستیک (غالبا سرعت امواج) خواص مخزن (عمدتا تخلخل و تراوایی) و ساختار مخزن (از قبیل لایه بندی ها و شکاف ها) ایجاد می کند. بطورکلی با توصیف و گنجاندن خواص مربوط به استیلولیت ها در مدل های فیزیک سنگی، مانند هندسه، دامنه و دیگر تغییرات مرتبط با استیلولیت در خواص سنگ، می توانیم درک خود را از توزیع سیال، نفوذپذیری مخزن و رفتار کلی آن افزایش دهیم. این اطلاعات برای پیش بینی عملکرد مخزن، بهینه سازی استراتژی های تولید و کاهش خطرات مرتبط با موانع جریان سیال یا مسیرهای ترجیحی بسیار مهم است. علاوه بر این، استیلولیت ها می توانند از طریق تعامل با سیال های حفاری و یا سیال های تزریقی در فرآیندهای حفاری، تزریق و بهره برداری از مخازن کربناته تاثیرگذار باشند. درک صحیح از وجود و توزیع استیلولیت ها در مخزن می تواند به ما کمک کند تا استراتژی های مناسب برای کنترل و مدیریت این تعاملات را تدوین کنیم و عملکرد بهره برداری را بهبود بخشیم. از همین رو مطالعات کمی بر روی این ویژگی های مهم و هم چنین چگونگی ارتباط استیلولیت ها با رفتار الاستیک سنگ ها حائز اهمیت است. در این پژوهش با استفاده از یک رویکرد تجربی، اثرات استیلولیت بر تغییرات خواص الاستیک نمونه های سازند فهلیان در چاه های مورد مطالعه در قالب ارزیابی اثر شرایط بیرونی و خصوصیات ذاتی سنگ بر روی خواص فیزیک سنگی (تخلخل، تراوایی و سرعت امواج تراکمی و برشی) بررسی شد. در این راستا، ابتدا پلاگ های مناسب حاصل از زون بندی فیزیک سنگی (با استفاده ازCT-Scan ) به نمونه های دارای استیلولیت و بدون استیلولیت تقسیم شدند. با انجام آزمایش های هیدرواستاتیک و اندازه گیری امواج صوتی در دو سناریوی فشار منفذی ثابت و ۳۰ مگاپاسکال و زهکشی شده، در نهایت نتیجه گیری شد که نمونه های دارای استیلولیت در مقایسه با نمونه های بدون استیلولیت دارای سرعت موج تراکمی بالاتری هستند. این را می توان به مواد پرکننده استیلولیت و هم چنین تخلخل کم آن ها مرتبط دانست. رفتار سرعت موج برشی متفاوت است و نوسانات زیادی را با افزایش جزئی در مقابل فشار تفاضلی نشان می دهد. هم چنین مشاهده شد که اگر استیلولیت ها باز باشند، رفتار آن ها مانند تخلخل های نرم است و می تواند سرعت را در مقایسه با استیلولیت های پر شده کاهش دهد. به طور کلی، تغییرات سرعت نمونه ها در استیلولیت های پر شده به مواد پرکننده (کربناته و غیرکربناته) آن ها بستگی دارد. علاوه بر این، ارزیابی جامع نتایج نشان می دهد که اثر استیلولیت ها بر سرعت موج به مورفولوژی کلی آن ها نیز بستگی دارد. نمونه هایی با مورفولوژی استیلولیت دامنه کوتاه دارای تغییرات سرعت بالاتری در یک محدوده فشار خاص در مقایسه با نمونه های با دامنه کوتاه هستند. بطورکلی بایستی اذعان داشت که نتایج این پژوهش به درک بهتر تغییرات سرعت ناشی از توسعه استیلولیت ها در مخازن کربناته کمک خواهد کرد؛ و هم چنین کاربردهای بسیاری در بررسی اثر دیاژنز بر خواص الاستیک و شناسایی لرزه ای مخازن کربناته دارد که می تواند در سایر میدان های دشت آبادان مورد استفاده قرار گیرد.