شرایط تشکیل کانسار مس رسوبی ماهان، جنوب شرق کرمان

کانسار مس رسوبی ماهان در ۵۰ کیلومتری جنوب شرق کرمان واقع و مربوط به زون ساختاری ایران مرکزی می باشد. سنگ میزبان کانسار، شامل: ماسه سنگ، شیل و به طور محلی ژیپس می باشد که از لحاظ سنی مربوط به اواخر ژوراسیک است. کانه های مس دار موجود در کانسار شامل مالاکیت، آزوریت، کالکوپیریت و نئوتوسیت می باشد. عمدتا کانه زایی های اصلی در مکانهایی که ماسه سنگها و شیلهای قرمز به ماسه سنگها و شیلهای خاکستری مایل به سبز تبدیل شده یا آثار بقایای فسیل گیاهی وجود دارد، مشاهده می گردد. براساس مطالعات میکروسکپی ماسه سنگها از نوع ساب آرکوز و کانی های اصلی تشکیل دهنده آنها شامل کوارتز، فلدسپات، کانی اپاک، مسکویت، سریسیت، بیوتیت، کلریت و اکسیدهای آهن با سیمان عمدتا سیلیسی و تا حدی کلسیتی است. تخریب مواد آلی طی دیاژنز اولیه و تولید اسید هومیک باعث هیدرولیز کانیهای سیلیکاته و آزادسازی محتوای فلزی آنها به داخل سیال اکسیدان شده است. بعلاوه انحلال کانیهای تبخیری باعث افزایش درجه شوری و کلریدی شدن سیال و تشکیل کمپلکس کلریدی فلزات می گردد. در ادامه، سیال اکسیدان بارور در طی چرخش خود درون لایه های ماسه سنگی، وقتی به لایه های احیایی غنی از مواد آلی و فسیلهای گیاهی می رسد دچار اختلاط با سیال احیایی این زون می شود و این باعث ناپایداری کمپلکسهای کلریدی شده و درنتیجه مس رسوبگذاری می کند.