اثر باکتری های محرک رشد گیاه و گوگرد بر رشد و غلظت عناصر غذایی کم مصرف دانه گندم در خاک های شور-سدیمی

شوری و سدیمی بودن خاک منجر به برهم زدن تعادل عناصر غذایی در خاک و ایجاد محدودیت در رشد گیاه می­شود. آزمایشی برای ارزیابی کاربرد گوگرد به همراه باکتری تیوباسیلوس و باکتری های محرک رشد گیاه جداسازی شده از خاک های شور و سدیمی بر عملکرد و غلظت عناصر غذایی کم مصرف گندم (رقم چمران) در خاک­های شور و سدیمی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی، در سه تکرار در گلخانه اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل سه نوع خاک شور و سدیمی (S۱: ۱۳=SAR و ds m-۱ ۸=EC)، (S۲: ۱۵=SAR و ds m-۱ ۱۰=EC) و (S۳: ۱۷=SAR و ds m-۱ ۱۴=EC)، چهار سطح از باکتری­های محرک رشد گیاه (B۰: شاهد، Pseudomonas alcaliphila، Rhizobium pusense و Bacillus subtilis) و دو سطح گوگرد همراه با باکتری Thiobacillus thiooxidans (T۰: عدم کاربرد و T۱: کاربرد ۳۱/۴ گرم در گلدان (۱۰ تن در هکتار) گوگرد پودری همراه با باکتری T. thiooxidans) بودند. بر اساس توالی­یابی ژن۱۶S rRNA، باکتریهای محرک رشد برتر به عنوان باکتری­هایPseudomonas alcaliphila، Bacillus subtilis وRhizobium pusense ، شناسایی شدند. نتایج نشان داد که افزودن گوگرد همراه با باکتری T. thiooxidans و سایر باکتری­های محرک رشد در سطوح شوری و سدیمی مختلف منجر به افزایش عملکرد دانه و غلظت عناصر کم مصرف نسبت به شاهد شد. در سطوح شوری و سدیمی S۱ و S۳، بیشترین عملکرد دانه در گیاهان تلقیح شده با باکتری R. pusense (۱۳/۱ و ۸۸/۸درصد) مشاهده شد. تلفیق باکتری­های محرک رشد و گوگرد به همراه باکتری T. thiooxidans تاثیر معنی­داری بر عملکرد دانه و غلظت عناصر کم­مصرف در خاک­های شور و سدیمی نداشت. به طور کلی کاربرد انفرادی باکتری R. pusense جداسازی شده از خاک­های شور و سدیمی و گوگرد به همراه باکتری T. thiooxidans نقش بسزایی در بهبود عملکرد و غلظت عناصر کم­مصرف در گندم در خاک های شور و سدیمی دارد.