چالش معنایی میان مدنیت و شهروندی در جامعه ایرانی با نگاهی به دهه شصت شمسی

امروزه مفهوم شهروندی بعنوان اعتبار و پایگاه اجتماعی در جامعه مدنی و قالب پیشرفته شهرنشینی تلقی می شود. شهروندی به روابط متقابل مردم و حکومت یعنی ارتباطی که افراد را به یک حکومت مشخص پیوند می دهد، اشاره دارد. چگونگی و کمیت و کیفیت این ارتباط باعث قوام، مشروعیت واستمرار نظام سیاسی حاکم خواهد شد. در این مقاله به تبیین موضوع و ساختارهای شکل بندی شهروندی در ایران دهه شصت پرداخته شده است . به همین منظور ابتدا نظریه های اجتماعی شهروندی مورد تبیین قرار گرفته و سپس بازخوانی موضوع شهروندی و ابعاد سیاسی ، مدنی و اجتماعی آن در بستر و شرایط ایران در دوره های تاریخی مختلف (باستان- پس از اسلام، انقلاب مشروطه و جمهوری اسلامی ) و بویژه دهه شصت شمسی بعنوان دهه ای با تغییرات ساختاری در ایدئولوژی ایرانی صورت گرفته است . این پژوهش مبتنی بر شیوه توصیفی - تحلیلی - تاریخی بوده و با توجه به بررسی ومطالعات بعمل آمده به نظر می رسد که دهه شصت در ایران اوج دوران بحران مدنیت بوده و موضوعیت شهروندی نه در چارچوب نظریه های اجتماعی شهروندی بلکه شکل اجتماعی خاصی از شهروندی بوده که به شهروندی میهن پرستانه ایدئولوژیک انقلابی اطلاق می شده است .