حفظ و احیا سرمایه های اجتماعی از طریق مکان های سوم (مورد مطالعاتی: محله بهارستان تهران)

سرمایه اجتماعی یکی از مفاهیم کلیدی است که در چند سال اخیر، در مباحث شهرسازی بسیار مورد توجه قرار گرفته است و درواقع یکی از مهترین سرمایه های یک جامعه محسوب میشود؛ انسانها برای تسهیل کنشهای اجتماعی در مواقع بحرانی،کاهش آسیبهای اجتماعی، افزایش بهره وری افراد، رفع نیازهای خود، ارتقاء عملکرد واحدهای مختلف، ارتقاء کیفیت زندگی اجتماعی، مشارکت، مدیریت محلی و ... به سرمایه اجتماعی نیاز دارند. مکان سوم، مکانی برای دیدار و مراورده ی افراد است؛ به سبب داشتن کیفیاتی از سایر مکانها متمایز هستند و دراین فضاها بیشترین تعاملات و کنشهای اجتماعی بین افراد صورت میگیرد. هدف این پژوهش درک چگونگی تاثیر مکانهای سوم بر سرمایه اجتماعی است. همچنین این که مکان های سوم چه تاثیری بر مولفه های مختلف سرمایه اجتماعی دارند؟ سوال اصلی پژوهش را دربرمی گیرد. پژوهش حاضر با بهره گیری از روش تحلیلی-توصیفی و استفاده از شیوه مطالعات کتابخانه ای- اسنادی با بررسی اسناد، مدارک و نظریه های مختلف به بررسی رابطه ی میان سرمایه اجتماعی و مکان های سوم پرداخته است. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه (شامل ۳۸۳ نفر از ساکنان محله بهارستان تهران) و برای تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS استفاده شده است. مطالعات صورت گرفته نشان دهنده آن است که مکانهای سوم موفق درواقع باعث افزایش و بهبود مولفه های اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی و روابط اجتماعی میشود که درنهایت این موارد به ارتقا سرمایه اجتماعی منجر میشوند. تحلیل داده ها، نشانگر آن است که به دلیل عدم وجود مکان های سوم موفق در محله بهارستان دومولفه انسجام اجتماعی و روابط اجتماعی در وضعیت مطلوبی قرار ندارند که همین امر به مرور سبب کاهش و یا از بین رفتن سرمایه اجتماعی می شود در نتیجه این پژوهش میزان اهمیت مکان های سوم را جهت حفظ و احیا سرمایه های اجتماعی نشان می دهد.