تبیین مفهوم برنامه ریزی فضایی از منظر مقیاس جغرافیایی

حداقل جمعیت شهر نشین و عدم وجود تکنولوژی در گذشته ایجاب میکرد که جمعیت و فعالیت در بخش های مرکزی شهرها واقع شوند. رشد جمعیت ، توسعه ساخت وسازها و مسئله نحوه مکانیابی کاربری های شهری مبنایی برای شکل گیری الگوهایی در قالب یک ساختار فضایی - کارکردی معین گردید. برنامه ریزان شهری با روشهای محاسباتی تحت نفوذ نظریه سیستم ها وکارکرد گرایی ساختاری و در نظر گرفتن معادلات دیفراسیلی برای پیش بینی جمعیت ، پدیدهای شهری را مدل سازی نموده و تمرکز اصلی این مدل سازی نیز بروی سیستم شهر با تاکید بر پیش بینی بود و نه تفهم و تبیین . امروزه فقدان تعریف مناسب از مفهوم برنامه ریزی دال بر در نظر نگرفتن شیوه های برنامه ریزی متناسب با شرایط حاکم بر سیستم پیچیده شهری شده است . امروزه دغدغه اغلب تصمیم سازان و تصمیم گیران عرصه برنامه ریزی فضایی شهر تهیه برنامه های شهری است که در بطن اهداف خودصرفا به چارچوب ضوابط عینی شهرسازانه و بطور اخص به تامین سطوح سرانه می پردازند که در نهایت چالشهایی برای در نظر گرفتن تقدم و یا تاخر شهرنشینی اجتماعی و شهرسازی فیزیکی ایجاد میگردد. این پژوهش با روش کیفی و با استناد از مطالعات اسنادی به تبیین مفهوم برنامه ریزی فضایی از منظر مقیاس بندی جغرافیایی می پردازد. نخست سیرتحول مبانی تحلیل برنامه ریزی فضایی مطرح و در نهایت ضرورت در نظر گرفتن مقیاس بندی جفرافیایی در مبانی تحلیل برنامه ریزی فضایی سیستم های شهری را آشکارا می نماید. با استفاده از نتایج بدست آمده تیپولوژی برنامه ریزی فضایی را تعریف نموده که برمبنای مفهوم سازی موقعیت به معنای تصویر ذهنی -عینی از واقعیت موقعیت سیستم پیچیده شهر و بارویکرد بهبود طرح ریزی ، برنامه ریزی فضایی بهینه ایی را با استفاده از مقیاس جعرافیایی برای سیستم های پیجیده شهری ارائه نموده است .