تاریخ نگاری و امنیت سیاسی در ایران، مطالعه موردی ابوحنیفه دینوری

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 31

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HIRJRL-10-36_003

تاریخ نمایه سازی: 25 فروردین 1403

چکیده مقاله:

امنیت در حکم مفهومی که با نظام فرهنگی و ارزشی جوامع در پیوند است، در دو وجه سلبی و ایجابی، تبیین مناسبات جامعه و حکومت را در پرتو نظم وثبات و ایجاد آرامش و یا فقدان آن در نظر دارد. امنیت سیاسی در پرتو دیدگاه دولت محور، که کیفیت امنیت و همین طور مشروعیت حکومت را به کارکرد و میزان کارآمدی حکومت نسبت می دهد؛ در اندیشه سیاسی ایرانی با مفهوم عدل مقارنت پیدا می کند و نظام سیاسی را با نظام کیهانی و پیوستگی دین و دولت می نگرد. بر این اساس، عدالت محوری اصل تعیین کننده ای در مناسبات حکومت و جامعه است. تا جایی که می توان گفت نظام حکومتی امنیت محور، الگوی مثالی موفقی بوده است که فرهیختگان مسلمان، در نقد شرایط موجود و مطالبه گری سیاسی از آن بهره­گرفته­اند. نظر به شرایط حاکم بر ایران قرن سوم هجری به­نظر می­رسد که دینوری با تبیین امنیت سیاسی در دوره ساسانی، همین الگوی اندیشه­ای را در نظر داشته و ضمن رخدادگویی تاریخ، نقد نادادگری و ناکارآمدی امنیت سیاسی در زمانه خویش را به کار بسته است. با این مدعا، نوشتار حاضر، با رویکرد توصیفی- تحلیلی، ضمن مرور ماهیت و مفهوم امنیت سیاسی در اندیشه سیاسی ایرانیان، رخدادگویی دینوری پیرامون تاریخ عصر ساسانی را با تکیه بر امنیت و تایید سلوک نیک یا نفی بد روشی حاکمان این عصر بررسی می کند. حاصل تحقیق می تواند موید این باشد که دینوری، با برجسته سازی نظم و امنیت و یا نقصان آن در عصر ساسانی، نقد شرایط زمانه خویش را در دستور کار داشته است.کلیدواژه ها:

نویسندگان

مرتضی حسن نژاد

دانشجوی دکترای گروه تاریخ اسلام، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

ابوالفضل رضوی

دانشیار گروه تاریخ، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران(نویسنده مسئول)

محمد سپهری

استاد گروه تاریخ و باستان شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آموزگار، ژاله (۱۳۸۴). تاریخ اساطیری ایران (چ ۷). تهران: سمت ...
  • آئینه وند، صادق (۱۳۷۷) علم تاریخ در گستره تمدن اسلامی ...
  • ابن ندیم، محمد بن اسحاق(۱۳۱۸). الفهرست (ترجمه محمدرضا تجدد). تهران: ...
  • احمدی، وحیده (۱۴۰۰) شاکله بندی مفهوم امنیت در دوره های ...
  • احمدی، محمد قاسم (۱۳۸۶). بررسی تطبیقی شخصیت و آثار ابن ...
  • اسلامی، روح الله (۱۳۹۴). حکومتمندی ایرانشهری: تداوم تکنولوژی های قدرت ...
  • اسلامی، روح الله (۱۳۹۸). شکوه و زوال سیاست در اندیشه ...
  • ازغندی، علیرضا و اکوانی، حمدالله (۱۳۹۱) مسائل اساسی اندیشه سیاسی ...
  • اوستا، کهن ترین سرودها و متن های ایرانی (۱۳۸۵). گزارش ...
  • بوزان، باری (۱۳۷۸). مردم، دولتها و هراس (چ۲). تهران: پژوهشکده ...
  • جلیلیان، شهرام (۱۳۹۱). ایران­گرایی در اخبار الطوال ابوحنیفه دینوری. پژوهش­نامه ...
  • خضر، عبدالعلیم عبدالرحمن، (۱۳۸۶)، مسلمانان و نگارش تاریخ: پژوهشی در ...
  • داوری اردکانی و شاکری، سید رضا (۱۳۸۸). امنیت سیاسی در ...
  • دهخدا، علی اکبر (۱۳۷۲). لغت نامه(زیر نظر محمد معین و ...
  • دینکرد (درسنامه دین مزدایی) (۱۳۸۴). تدوین آذرفرنبغ پسر فرخزاد و ...
  • دینوری، ابوحنیفه احمدبن داود (۱۳۸۱). اخبارالطوال (ترجمه محمود مهدوی دامغانی). ...
  • روزنتال، فرانتس (۱۳۶۶). تاریخ تاریخ­نگاری در اسلام (ج۱). (ترجمه اسدالله ...
  • زین­العابدینی، رمضان (۱۳۸۸). تاریخ نگاران و مکتب های تاریخ نگاری ...
  • شارپ، رلف نارمن (۱۳۸۲). فرمان­های شاهنشاهی هخامنشی. تهران: پازینه ...
  • شبانکاره ای، محمدبن علی (۱۳۶۳). مجمع الانساب فی التواریخ (تصحیح ...
  • طبری، محمد بن جریر (۱۳۶۲). تاریخ طبری (ج۱۳). (ترجمه ابوالقاسم ...
  • عالم، عبدالرحمن (۱۳۷۷). بنیادهای علم سیاست. (چ۴). تهران: نشر نی ...
  • عبادیان، محمود (۱۳۶۶). اشا در اوستا. فرهنگ ایران زمین (ج۲۷). ...
  • عنصرالمعالی، کیکاوس بن اسکندر (۱۳۸۵). قابوس­نامه (به اهتمام و تصحیح ...
  • غزالی، محمد (۱۳۶۱). نصیحه الملوک (به کوشش جلال الدین همایی). ...
  • فردوسی، ابوالقاسم (۱۳۸۸). شاهنامه (بر اساس نسخه آکادمی علوم شوروی ...
  • قادری، حاتم و رستم وندی تقی(۱۳۸۵). اندیشه ایرانشهری، مختصات و ...
  • کاوندی کاتب، ابوالفضل؛ حافظ نیا، محمدرضا؛ قادری، حاتم و غلامحسین ...
  • گرم آبدشتی، سکینه (۱۳۹۲). رابطه امنیت و عدالت سیاسی در ...
  • لک زایی، نجف(۱۳۹۳). امنیت متعالیه. سیاست متعالیه. ۲ (۵). ۷-۲۸ ...
  • مجتبایی، فتح الله (۱۳۵۲). شهر زیبای افلاطون و شهریاری آرمانی ...
  • مجمل التواریخ و القصص (۱۳۱۸). تصحیح ملک الشعرای بهار. تهران: ...
  • مطهری، مرتضی. (۱۳۸۰)، عدل الهی (مجموعه آثار، ج). تهران: صدرا ...
  • ممتحن، حسینعلی (۱۳۷۰). نهضت شعوبیه، جنبش ملی ایرانیان در برابر ...
  • نامه تنسر به گشنسب (۱۳۵۴). تصحیح مجتبی مینوی. تهران: خوارزمی ...
  • نصیری، علی اصغر؛ لک زایی نجف و آل غفور، سیدمحمدتقی ...
  • نظام الملک طوسی، حسن بن علی (۱۳۸۰). سیاست­نامه (تصحیح عباس ...
  • ولوی، علیمحمد (۱۳۸۰). دیانت و سیاست در قرون نخستین اسلامی؛ ...
  • ویلیامز، مایکل سی (۱۳۸۹). فرهنگ و امنیت (ترجمه روح الله ...
  • یاقوت حموی، عبدالله (۱۳۸۳). معجم الادباء (ج۱). (ترجمه عبدالمحمد آیتی). ...
  • نمایش کامل مراجع