شهربانی رضاشاهی (۱۳۲۰-۱۳۰۴) به روایت ادبیات داستانی فارسی

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 38

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HIRJRL-9-35_003

تاریخ نمایه سازی: 25 فروردین 1403

چکیده مقاله:

برقراری نظم در جامعه از مسائل محوری دوره­ رضاشاهی (۱۳۲۰-۱۳۰۴ش.) است. رضاشاه پس از رسیدن به پادشاهی، دگرگونی های بنیادین در شهربانی پدید آورد. یکی از راه های شناخت تاریخ معاصر ایران، در کنار بهره گیری از تواریخ رسمی، بررسی متون ادبی است. هدف مقاله حاضر این است که ارزش و اهمیت تحقیق در متون و منابع ادبی برای پژوهش های تاریخی با تکیه و تاکید بر یک نمونه مشخص یعنی شهربانی رضاشاهی را به بحث و کنکاش بگذارد و همچنین آن را به یک پرسمان در پژوهش های تاریخی تبدیل کند و گوشه ها و سویه های موضوع مطالعه موردی- یعنی شهربانی رضاشاهی- را در حد و توان روشن کند. در این تحقیق برای بازنمایی عملکرد شهربانی در آثار داستانی فارسی، از رویکرد تاریخ مردم الهام گرفته شده است. تاریخ مردم گونه ای از تاریخ نویسی است که تاریخ و رویدادها را بر اساس نقش و جایگاه مردم مورد بررسی و روایت قرار می دهد. برای بررسی موضوع مورد نظر دوازده اثر ادبی انتخاب شد. یافته های پژوهش نشان می دهند که ادبیات داستانی در کنار اسناد عمومی، از منابعی به شمار می­آید که می توان بر پایه آن بر گوشه ها و سویه هایی از تاریخ پرتو افکند. در این مقاله نمایانده شد که عملکرد نیروهای شهربانی در متون ادبی مربوط به دوره رضاشاهی به طور قابل توجهی بازنمایی شده است. بررسی آثار مورد نظر نشان داد که در دوره رضاشاهی، توجه نویسندگان اغلب به مسائل مربوط به رفتار با زندانیان و طرز شناسایی مجرمین بود، اما نویسندگان ادوار بعدی بیشتر بر موضوعاتی چون نحوه پیگیری جرائم و سانسور تمرکز داشته­اند.

نویسندگان

دروتا سوآپا

دانشجوی دکتری رشته ی تاریخ گرایش تاریخ دوره ی ایران اسلامی دانشگاه تهران(نویسنده مسئول)

داریوش رحمانیان

دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آبراهامیان، یرواند. (۱۳۹۸). تاریخ ایران مدرن، چاپ نوزدهم، تهران: نی ...
  • آدمیت، فریدون. (۱۳۶۲). امیرکبیر و ایران، تهران: خوارزمی ...
  • اردکانی، حسین. (۱۳۹۷). تاریخ موسسات تمدن جدید در ایران، جلد ...
  • احمدی، بابک. (۱۳۸۷). رساله تاریخ، چاپ پنجم، تهران: مرکز ...
  • امیراحمدی، احمد. (۱۳۷۳). خطرات نخستین سپهبد ایران، به کوشش غلامحسین ...
  • بهنود، مسعود. (۱۳۹۰). از سید ضیاء تا بختیار، چاپ هفتم، ...
  • بیاتلو، حسین. (۱۳۹۶). تاریخ سرقت در ایران، مردمنامه (فصلنامه تاریخ ...
  • مستعان السلطان، کاظم. (۱۳۹۶). صادق ممقلی، شرلوک هلمس ایران یا ...
  • بامداد، مهدی. (۱۳۸۷). شرح رجال ایران، چاپ ششم، جلد هفتم، ...
  • پسیان، نجف قلی. (۱۳۵۸). یادی از یک فاجعه (دیدار رکن ...
  • تابانی، حبیب الله (۱۳۸۲). چهره­های منفور در تاریخ ایران معاصر، ...
  • سیفی فمی تفرشی، مرتضی. (۱۳۶۲). نظم و نظمیه در دوره ...
  • جمال زاده، محمدعلی. (۱۳۹۸). یکی بود، یکی نبود، تهران: علم ...
  • جولایی، رضا. (۱۳۹۹). ماه غمگین، ماه سرخ، تهران: چشمه ...
  • جولایی، رضا. (۱۳۹۵). یک پرونده کهنه، تهران: آموت ...
  • چرمشیر، محمد.(۱۳۸۱). نمایشنامه «شیش و بش»، تهران: نیلاحائری، هادی. (۱۳۷۳). ...
  • حکیمیون، اقبال. (۱۳۸۵). زندان ها و زندانیان سیاسی دوره رضاشاه، ...
  • خزائی، یعقوب. (۱۳۹۵). فرایند ساخت یابی نهاد زندان (از مشروطه ...
  • خواجه نوری، ابراهیم. (۱۳۹۳). بازیگران عصر طلایی، چاپ دوم، تهران: ...
  • دهباشی، علی. (۱۳۸۴). یاد بزرگ علوی، تهران: ثالث ...
  • رحمانیان، داریوش. (۱۳۹۴). ایران بین دو کودتا (تاریخ تحولات سیاسی، ...
  • رحیم زاده صفوی، علی اصغر. (۱۳۶۸). اسرار سقوط احمدشاه، به ...
  • سفری، محمدعلی. (۱۳۹۹). قلم و سیاست (از استعفای رضاشاه تا ...
  • سلیمانی، کریم. (۱۳۸۸). سانسور مطبوعات، کتاب، فیلمبرداری و عکس برداری ...
  • سیرجانی، سعید. (۱۳۸۳). وقایع اتفاقیه، به کوشش سعید سیرجانی، چاپ ...
  • شایگان، حسن (۱۳۸۰). محمد مسعود و جهان بینی او، تهران: ...
  • شوستر، مرگان. (۱۳۶۵). اختناق در ایران، تهران: جاویدان ...
  • صالحی، نصرالله (۱۳۸۸). اندیشه تجدد و ترقی در عصر بحران ...
  • طبری، احسان. (۱۳۹۴). اوضاع ایران در دوره معاصر؛ جامعه ایران ...
  • علوی، بزرگ. (۱۳۸۶). تاریخ و تحول ادبیات جدید، تهران: نگاه ...
  • علوی، بزرگ. (۱۳۸۶). ورق پاره­های زندان، تهران: نگاه ...
  • علوی، بزرگ. (۱۳۹۶). ۵۳ نفر، تهران: نگاه ...
  • غنی، سیروس(۱۴۰۱). برآمدن رضاشاه (برافتادن قاجار و نقش انگلیسی ها)، ...
  • فروغی، محمدعلی. (۱۳۹۶). خاطرات محمدعلی فروغی، چاپ دوم، تهران: سخن ...
  • فلور، ویلم. (۱۳۹۶). تاریخ تئاتر در ایران، تهران: افراز ...
  • فلور، ویلم. (۱۳۶۶). جستارهایی از تاریخ اجتماعی ایران در عصر ...
  • کاتوزیان، محمدعلی همایون. (۱۳۷۳). اقتصاد سیاسی ایران، چاپ دهم، تهران: ...
  • کدیور، پریسا. (۱۴۰۰). جامعه نگاری عهد قاجار (تاریخ اجتماعی و ...
  • کرونین، استفانی. (۱۳۷۷). ارتش و حکومت پهلوی، تهران: خجسته ...
  • کرونین، استفانی. (۱۴۰۰). رضاشاه و شکل گیری ایران نوین، تهران: ...
  • گوئل، کهن. (۱۳۶۲). تاریخ مطبوعات ایران (جلد اول)، تهران: آگاه ...
  • گلستان، ابراهیم. (۱۳۸۴). آذر، ماه آخر پاییز، تهران: بازتاب نگار ...
  • مرد امروز، شماره ۱۲ (شنبه ۲۶ آذر ۱۳۲۲) ...
  • محمدی بختیاری، بهروز. (۱۳۹۶). باج سبیل (نوشته­های نمایشی جمال زاده)، ...
  • مختاری، پاشا. (۱۳۵۲). تاریخ هفتادساله پلیس ایران، روابط عمومی شهربانی، ...
  • مسعود، محمد. (۱۳۸۵). بهار عمر، تهران: تلاونگ ...
  • مسعود، محمد. (۱۳۸۵). تفریحات شب، تهران: تلاونگ ...
  • معتقدی، ربابه. (۱۳۸۰). سانسور مطبوعات در عصر پهلوی اول، گنجینه ...
  • مقدم، حسن. (۱۳۹۹). جعفرخان از فرنگ آمده، چاپ سوم، تهران: ...
  • منوچهری، عباس. (۱۴۰۰). تاریخ تفکر ایران معاصر، تهران: روزنه ...
  • میری، رزیتا. (۱۳۷۷). اسناد تصویری (نظمیه در دوره قاجاریه و ...
  • نظرزاده، رسول. (۱۳۹۱). فرهنگ واژه های نمایش­های ایرانی، تهران: افراز ...
  • نیک روح متین، فرزانه. (۱۳۹۳). سیزده حکایت شیرین از تهران، ...
  • Krasnowolska A. (۲۰۱۰), Historia Iranu, Wrocław, Wydawnictwo Ossolineum ...
  • نمایش کامل مراجع