شورش تیمور بختیار علیه شاه و پیامدهای امنیتی آن در ایلام

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 35

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HIRJRL-8-31_001

تاریخ نمایه سازی: 25 فروردین 1403

چکیده مقاله:

تیمور بختیار پس از برکناری از ریاست ساواک، به مخالفت با محمدرضاشاه برخاست و پایگاهی در عراق برای مبارزه مسلحانه ایجاد کرد و تلاش کرد مردم نواحی غربی ایران را جذب تشکیلات خود نماید. هدف این تحقیق این است که نقش مردم ایلام را به عنوان یکی از نخستین گروه هایی که در اواخر دهه ۴۰ هجری شمسی به مبارزه مسلحانه با رژیم پهلوی پرداختند تبیین کند. سوال اصلی پژوهش حاضر این است که دلایل و پیامدهای امنیتی گرایش گروه هایی از مردم ایلام به تیمور بختیار چه بود؟ یافته های پژوهش که با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر اسناد منتشر نشده ساواک انجام گرفته، حاکی از آن است که افزایش آگاهی مردم ایلام از شرایط کشور از طریق مراوده با شهرهای نجف و کربلا و نیز ظلم و تعدی ساواک و نیروهای امنیتی رژیم پهلوی در ایلام، بستر را برای مقابله با رژیم آماده کرده بود. در زمان شورش بختیار علیه شاه، مردم ایلام که خود توان سازمان دهی و تجهیز نیرو نداشتند تلاش کردند از فرصت پیش آمده بهره گرفته و به مقابله با رژیم پهلوی مبادرت ورزند؛ اما با توجه به این که شورش بختیار از بن مایه های نظری و مذهبی و سایر مولفه های یک جنبش سیاسی و اجتماعی تهی بود، پس از اقدامات اندک چریکی و ناامن کردن مرزها، در نهایت با قتل او در مرداد سال ۱۳۴۹ تشکیلات وی نیز متلاشی شد. ولی از نظر امنیتی، ساواک فضای خشونت آمیزی در منطقه ایجاد کرد و بسیاری از مردم ایلام که به وی پیوسته بودند، دستگیر، زندانی و برخی نیز اعدام شدند.کلید واژه ها:

نویسندگان

فرشته جهانی

دانش آموخته دکتری تخصصی تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه پیام نور تهران

سید محمد طاهری مقدم

استادیار گروه تاریخ دانشگاه ایلام

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابعبهزادی، علی (۱۳۸۰)، شبه خاطرات، ج ۲، تهران: زرینپارسادوست، منوچهر، ...
  • جعفری ولدانی، اصغر (۱۳۷۶)، بررسی تاریخی اختلافات مرزی ایران و ...
  • ثابتی، پرویز، (۱۳۹۰)، در دامگه حادثه «گفتگویی با پرویز ثابتی»، ...
  • چمن آرا، داریوش (۱۳۸۳)، تاریخ سیاسی اجتماعی والیان پشتکوه، پایان ...
  • حسن بیگی، محمدابراهیم (۱۳۸۴)، شکار در شکارگاه: گوشه هایی از ...
  • درخشانی سرتیپ علی اکبر، خاطرات، (۱۳۸۵)، به کوشش حبیب لاجوردی، ...
  • روبین، باری، (۱۳۶۴)، جنگ قدرت ها در ایران، ترجمه محمود ...
  • روحانی، حمید، (۱۳۵۹)، بررسی و تحلیلی از نهضت امام خمینی، ...
  • روحانی، حمید، (۱۳۸۹)، بررسی و تحلیلی از نهضت امام خمینی، ...
  • سپهبد تیمور بختیار به روایت اسناد ساواک (۱۳۷۰)، ج ۱ ...
  • سلیمی، حشمت (۱۳۸۷)، شکنجه به روایت شکنجه گران ساواک، تهران: ...
  • صدری، منیژه، (۱۳۹۲)، تیمور بختیار به روایت اسناد، تهران: مرکز ...
  • طلوعی، محمود (۱۳۷۲)، بازیگران عصر پهلوی، ج ۲، تهران: نشر ...
  • فردوست، حسین (۱۳۷۴)، ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، (خاطرات ارتشبد ...
  • کوهستانی نژاد، مسعود (۱۳۸۴)، چالش ها و تعاملات ایران و ...
  • گازیوروسکی، مارک (۱۳۷۳)، سیاست خارجی آمریکا و شاه، ترجمه جمشید ...
  • مختاری، علی، حیاتی، افسانه، (۱۳۹۴)، نقد و بررسی زندگی سیاسی- ...
  • معتضد، خسرو، (۱۳۷۹)، سپهبد تیمور بختیار سایه سنگین شاه، تهران: ...
  • مکبن روز، الیزابت (۱۳۷۳)، با من به سرزمین بختیاری بیایید، ...
  • منتصری، هوشنگ، (۱۳۷۹)، در آن سوی فراموشی، تهران: شیرازه ...
  • مهران، مجید، (۱۳۸۳) «خاطرات: ترور سپهبد تیمور بختیار به دست ...
  • یعقوبی، کریم و یعقوبی، علی (۱۳۸۹)، ایلام در دوره پهلوی ...
  • مصاحبه هاریحانی منفرد، محمدیار،۲/۳/۱۳۹۵، ایلام ...
  • عبدی، شامحمد، ۴/۳/۱۳۹۵، ایلامکریمی نیا، خیرالله، ۷/۳/۱۳۹۵، ایلام ...
  • کریمی نیا، میرحسین، ۱۲/۳/۱۳۹۵، مهران ...
  • اسنادآرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی (مراسان)، شماره ۱۵۹۹۰۰۶_______________________، شماره ۱۶۰۴۰۷۰، ...
  • نمایش کامل مراجع