بازشناسی تاثیر مسئله امنیت بر تمرکزگرایی در خراسان و سرزمین های هم جوار در دوران غزنوی (۳۵۱- ۴۳۱ هجری)

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 24

فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HIRJRL-8-30_002

تاریخ نمایه سازی: 25 فروردین 1403

چکیده مقاله:

از دوران پیش از اسلام تا پایان سده چهارم هجری، جامعه سیاسی شرق فلات ایران به ویژه خراسان و ماوراءالنهر، متشکل از حکومت­هایی محلی بوده است. این حکومت­های محلی در اداره امور داخلی خود استقلال عمل داشتند. در سده چهارم هجری جامعه سامانی به دلیل تغییر الگوهای ارزشی و زیاد فرقه گرایی، دچار بحران­های امنیتی داخلی (تنش­ها و کشکمش میان گروه­های اجتماعی) و خارجی (حملات نیروهای ترکمن و به ویژه قراخانیان) شد. در این وضعیت با تضعیف جنبه­های داوطلبانه نظم اجتماعی، به ناچار بعد سیاسی نظم (زور) به کمک نهادهای نظامی ایجاد شده و منجر به دگرگونی ساختار قدرت و گذر از سامانیان به حکومت نظامی غزنوی شد. در این راستا نهادهای انتظامی و نظامی غزنوی بر اساس خصلت سازمانی خویش کوشیدند با حذف حکومت­های محلی و اعمال سرکوب و برقراری فضای امنیتی، کنترل مستقیم و همه جانبه­ای را بر خراسان و سرزمین­های هم جوار اعمال کنند. به عبارتی هدف از تمرکزگرایی غزنوی استفاده از همه توانمندی های موجود در جامعه برای مقابله با بحران­های امنیتی در حال افزایش بود. این مقاله با بررسی وضعیت امنیت در جامعه سامانی- غزنوی نشان می دهد که چرا بحران امنیتی ایجاد شده منجر به حذف حکومت­های محلی در منطقه گردید؟ و این امر چه پیامد­هایی را برای جامعه به­ همراه داشت. روش این تحقیق کیفی، با رویکرد مطالعه زمینه ای و توصیف غنی و شیوه گردآوری اطلاعات، کتابخانه­ای است.

نویسندگان

امیر صمدیان آهنگر

دانشجوی دکتری تاریخ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

شهرام یوسفی فر

استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن­اثیر، عزالدین، (۱۳۸۳)، الکامل، جلد ۱۲، ترجمه حمیدرضا آژیر، تهران: ...
  • ابن­اثیر، عزالدین، (۱۳۸۵)، الکامل، جلد ۱۳، ترجمه حمیدرضا آژیر، تهران: ...
  • ازغندی، علیرضا، (۱۳۸۲)، ارتش و سیاست، تهران: نشر قومس ...
  • القاشی، ابوالعباس احمد بن علی بن بابه، (۱۴۲۱ ق/۲۰۰۱ م)، ...
  • استخری، ابواسحاق ابراهیم، (۱۳۶۸)، المسالک و الممالک، به کوشش ایرج ...
  • اشپولر، برتولد، (۱۳۸۰)، تجارت سرزمین­های شرقی در سده نخستین اسلامی، ...
  • بارتولد، واسیلی ولادیمیر، (۱۳۸۷). ترکستان­نامه، ترجمه کریم کشاورز، تهران: آگه ...
  • بارتولد و.و (۱۳۵۸) گزیده مقالات تحقیقی، برگردان کریم کشاورز، تهران: ...
  • بی­نام، حدود العالم من المشرق الی المغرب، (۱۳۴۰). تصحیح منوچهر ...
  • بی­نام، تاریخ سیستان، (۱۳۸۱)، ملک الشعرای بهار، تهران: دنیای کتاب ...
  • بی­نام، مجمل­ التواریخ و القصص، (۱۳۰۹)، تصحیح محمدتقی (ملک الشعراء) ...
  • بی­نام، حدود العالم من المشرق الی المغرب، (۱۳۴۰). تصحیح منوچهر ...
  • جرفادقانی، ابوالشرف ناصح بن ظفر، (۱۳۸۲). تاریخ یمینی، مصحح جعفر ...
  • جوزجانی، ابو عمرو عثمان بن سراج الدین محمد، (۱۳۶۳)، طبقات ...
  • چلبی، مسعود، (۱۳۸۹)، جامعه شناسی نظم تشریح و تحلیل نظری ...
  • خضری، احمدرضا، (۱۳۸۴)، تاریخ خلافت عباسی از آغاز تا پایان ...
  • عتبی، محمد بن عبدالجبار، (۱۴۲۴ ق/ ۲۰۰۴ م)، تاریخ الیمینی، ...
  • عقیلی، سیف الدین حاجی بن نظام، (۱۳۶۴)، آثارالوزراء، میرجلال الدین ...
  • گردیزی، ابوسعید عبدالحی بن ضحاک بن محمود، (۱۳۶۳). زین الاخبار، ...
  • ناظم، محمد، (۱۳۸۱)، حیات و اوقات سلطان محمود غزنوی، برگردان، ...
  • شبانکاره­ای، محمد بن علی، (۱۳۷۶). مجمع الانساب، تصحیح میر هاشم ...
  • صمدیان آهنگر، امیر (۱۳۹۷)، بررسی تاثیر تضعیف نظم اجتماعی در ...
  • همدانی، رشیدالدین فضل الله، (۱۳۸۴)، جامع التواریخ تاریخ سامانیان و ...
  • بیهقی، ابوالفضل محمد بن حسین، (۱۳۸۸)، تاریخ بیهقی، تصحیح محمدجعفر ...
  • ابن­فندق، (۱۳۰۸)، تاریخ بیهق، محمد عبدالوهاب قزوینی، تهران: کتاب فروشی ...
  • عوفی، سدیدالدین محمد (۱۹۰۳)، لباب الالباب، به کوشش ادوارد براون، ...
  • فرای، ریچارد (۱۳۹۰)، بخارا دستاورد قرون وسطی، برگردان محمود محمودی، ...
  • طوسی، ابوعلی حسن بن علی، (۱۳۴۸)، سیاست­نامه، تهران: انتشارات فراهانی ...
  • نظامی عروضی سمرقندی، احمد بن عمر بن علی، (۱۳۸۵)، مجمع ...
  • متحده، روی پرویز، (۱۳۹۴)، اوضاع اجتماعی در دوره آل بویه ...
  • مقدسی، ابوعبدالله محمد بن احمد، (۱۳۸۵). احسن التقاسیم فی معرفه ...
  • میرخواند، محمد بن سید برهان الدین خواندشاه، (۱۳۳۱)، روضه الصفاء، ...
  • یحیایی، علی، (۱۳۸۹)، بررسی تحلیلی ساختار اقتصادی آل بویه (۳۲۲- ...
  • نمایش کامل مراجع