جایگاه خاندان بدرخان شیرازی در تشکیلات دیوانی، امنیتی و انتظامی حکومت قاجاریه (با تاکید بر میرزا عبدالوهاب خان آصف الدوله شیرازی)

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 45

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HIRJRL-5-16_006

تاریخ نمایه سازی: 25 فروردین 1403

چکیده مقاله:

در تاریخ ایران، خاندانهای کهن و سرشناس دیوانی همواره در انتظام بخشیدن به امور حکومتی، حفظ و گسترش امنیت، انتقال داشتهها و مواریث ملی نقش بسزایی داشتهاند. خاندان بدرخان، نمونه مشخصی از این خاندانها بودند. مهمترین آنها میرزا عبدالوهابخان آصفالدوله بود. نظر به عملکرد مدیریتی و دیوانی این خاندان در دوره قاجاریه، این جستار به شیوه توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع و اسناد انتشار یافته، تلاش میکند به تبیین جایگاه و کارکرد دیوانی و انتظامی این خاندان و درعین حال، معرفی چهرهها و نخبگان آن بپردازد. نتایج حاصل نشان می دهند عواملی نظیر خوش نامی، اعتبار و توانمندی انتظامی و تشکیلاتی خاندان بدرخان بهویژه در امور قورخانهای، نیاز مبرم مرکز برای مدیریت بحرانها، در واگذاری مناصب دیوانی و انتظامی به این خاندان تاثیرگذار بوده است. فرمان ساماندهی به بحرانهای آذربایجان، گیلان و مازندران، تفویض والیگری منطقه ناآرام خراسان به آصفالدوله در دوره ناصری، حاکی از خبرگی و اعتماد قاجارها به وی در انتظام بخشی به اوضاع نابسامان این ایالتهاست. یافته ها همچنین نشان میدهد که هرچند نتیجه مساعی و اقدامات آصفالدوله در انتظامبخشی به امور آشفته خراسان، در آخرین ماموریتش به خاطر دسیسه ها و سهم خواهیهای طیفهای قدرت و تا اندازهای استبداد وی عقیم ماند و منجر به عزل آصف الدوله از این ایالت شد؛ ولی نفوذ خاندان بدر، پس از وی متوقف نشد و با تفویض برخی مسئولیتهای سیاسی به آنان تا دوره پهلوی ادامه و استمرار یافت.

نویسندگان

محمد کشاورز بیضایی

دکترای تاریخ - دانشگاه تبریز و مدرس دانشگاه آزاد بیضا،

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • احتشام­السلطنه، میرزا محمود، (۱۳۶۶)، خاطرات احتشام­السلطنه، به کوشش محمدمهدی موسوی، ...
  • آدمیت، فریدون، (۱۳۶۲) امیرکبیر و ایران، چ هفتم، تهران: خوارزمی ...
  • آصف الدوله، میرزا عبدالوهاب خان، (۱۳۷۷) اسناد میرزا عبدالوهاب خان ...
  • اصفهانی، محمد معصوم بن خواجگی، (۱۳۶۸)، خلاصه­السیر، به اهتمام ایرج ...
  • اعتمادالسلطنه، محمدحسن خان، (۱۳۶۳) تاریخ منتظم ناصری، به تصحیح محمد ...
  • ، (۱۳۸۰) المآثر و الآثار، چهل سال تاریخ ایران در ...
  • ، (۱۳۵۷) صدرالتواریخ یا تاریخ صدور قاجار، تصحیح و تحشیه ...
  • ، (۱۳۴۵) روزنامه خاطرات اعتمادالسلطنه، وزیر انطباعات در اواخر دوره­ی ...
  • اقبال آشتیانی، عباس (۱۳۲۷) «رجال دوره قاجاریه: میرزا عبدالوهاب خان ...
  • بامداد، مهدی، (۱۳۴۷) شرح رجال ایران در قرن ۱۲ و ...
  • بنایی، امیرحسین، (۱۳۲۴)، چند پرده از زندگی رجال، تهران: امید ...
  • بنجامین، ساموئل گرین ویلر، (۱۳۶۳) ایران و ایرانیان، به اهتمام ...
  • پالمر، روزول، (۱۳۸۴)، تاریخ جهان نو، ترجمه­ی ابوالقاسم طاهری، جلد ...
  • جابری انصاری، محمدحسن (۱۳۲۱) تاریخ اصفهان و ری، تهران: عمادزاده ...
  • حاج سیاح، میرزا محمدعلی محلاتی، (۲۵۳۶) خاطرات حاج سیاح یا ...
  • حسینی فسایی، حاج میرزا حسن، (۱۳۶۷) فارسنامه ناصری، تصحیح و ...
  • ، (۱۳۶۷) فارسنامه ناصری، تصحیح و تحشیه از منصور رستگار ...
  • دهخدا، علی اکبر، (۱۳۷۳) لغت نامه دهخدا، ج پنجم، تهران: ...
  • دیوان بیگی شیرازی، سید احمد، (۱۳۶۵) حدیقه الشعرا، تصحیح و ...
  • ساسانی، خان ملک، (۱۳۷۹) سیاستگران دوره­ قاجار، تهران: گلستان ...
  • سعادت نوری، حسین، (۱۳۴۱) «آصف الدوله­ها»، مجله­ی یغما، ادبیات و ...
  • شیخ الرئیس قاجار، (۱۳۶۹) گزیده­ای از سروده­های شیخ الرئیس قاجار، ...
  • شیخ مفید «داور» (۱۳۷۱) تذکره­ی مرآت الفصاحه، شرح حال و ...
  • صدیق­الممالک شیبانی، میرزا ابراهیم، (۱۳۶۶)، منتخب­التواریخ مظفری، تهران، علمی ...
  • ظل­السلطان، مسعود میرزا، (۱۳۶۲) تاریخ سرگذشت مسعودی یا سفرنامه فرنگستان، ...
  • عضدالدواله، احمد میرزا، (۲۵۳۵) تاریخ عضدی، با تصحیح و توضیحات ...
  • لسان الملک سپهر، محمدتقی، (۱۳۳۷) ناسخ التواریخ، به اهتمام جهانگیر ...
  • محیط طباطبایی، سید محمد، (۱۳۵۲)، «تحقیق جغرافیایی و تاریخی؛ خانقاه ...
  • محیط مافی، (۱۳۵۰)، «انقلاب مشهد، توپ بستن آصف­الدوله به گنبد ...
  • مدایح نگار تفرشی، میرزا ابراهیم خان، (۱۳۶۳) تذکره انجمن ناصری ...
  • مستوفی، عبدالله، (۱۳۸۴) شرح زندگانی من، ج ۳، چ پنجم، ...
  • معلم حبیب آبادی، میرزا محمدعلی، (۱۳۵۲) مکارم الاثار، در احوال ...
  • ملک آرا، عباس میرزا، (۱۳۶۱) شرح حال عباس میرزا ملک ...
  • ممتحن الدوله، میرزا مهدی خان، (۱۳۵۳) خاطرات ممتحن الدوله، محقق ...
  • ، (۱۳۴۷) رجال وزارت خارجه ناصری و مظفری، به کوشش ...
  • موجانی، سیدعلی، (۱۳۷۷)، «اسناد میرزا عبدالوهاب­خان آصف­الدوله»، علوم سیاسی: مجله­ی ...
  • میرزا سمیعا، (۱۳۳۴) تذکره­الملوک، تحقیقات و حواشی و تعلیقات مینورسکی ...
  • میر، محمدتقی، (۱۳۶۸) بزرگان نامی پارس، ج دوم، چ اول، ...
  • ناظم الاسلام کرمانی، (۱۳۸۴) تاریخ بیداری ایرانیان، ج ۱ و ...
  • نیکوهمت، ا، (۱۳۵۰)، «شیخ­الرئیس حیرت»، ادبیات و زبان­ها، مجله­ی وحید، ...
  • هدایت، رضاقلیخان، (۱۳۳۹) مجمع الفصحا، به کوشش مظاهر مصفا، بخش ...
  • هدایت «مخبرالسلطنه»، مهدی قلی خان (۱۳۶۳) خاطرات و خطرات، تهران: ...
  • یوسفی­فر، شهرام و حسن شکرزاده، (۱۳۹۳)، «منصب داروغه در دوره­ی ...
  • نمایش کامل مراجع