چالش ها و موانع پرداخت مواجب قشون و تاثیر آن بر امنیت ولایت کرمانشاهان در دوره قاجار

از دوره صفویه کرمانشاهان یکی از نواحی سرحدی ایران شمرده می شد و ازآنجاکه در مرز با عثمانی قرار داشت، به لحاظ امنیتی و اقتصادی برای دولت مرکزی از اهمیت زیادی برخوردار بود. ارکان دولت مرکزی تلاش داشتند اقداماتی را انجام دهند که همواره انتظام کرمانشاهان حفظ شود. بازیگران و نقش آفرینان اصلی این ولایت، با فراز و فرودهایی تا قبل از شکل گیری دولت مدرن، ایلات و عشایر بودند. نیروی نظامی این ولایت نیز منحصرا وابسته به ایلات بود و کارآمدی این نیرو تلاش مضاعفی را می طلبید. یکی از عوامل اصلی کارآمدی و انتظام قشون و نیروی نظامی در ادوار تاریخی، پرداخت به موقع و منظم مواجب آن ها بود. ازآنجاکه بخش زیادی از سپاهیان ایران از ایلات و عشایر بودند، در شرایط ثبات، تاخیر در پرداخت مواجب چندان چالشی برای حکومت مرکزی و ایالتی ایجاد نمی کرد، زیرا روسای فوج های نظامی همان روسای ایلات و طوایف بودند و ساختار اجتماعی ایلات اجازه اعتراض را به آن ها نمی داد، اما در دوره های بی ثباتی و شرایط ناپایدار سیاسی این موضوع به کلی صورت دیگری می یافت و تنها پرداخت منظم و به موقع مواجب، نیروهای نظامی را در دایره اطاعت نگه می داشت؛ بنابراین، مسئله این پژوهش چالش های پرداخت مواجب قشون کرمانشاهان و پیامدهای برآمده از آن است. روش پژوهش، تاریخی - تحلیلی است و جمع آوری اطلاعات به روش کتابخانه ای و اسنادی بوده و درنهایت بر پایه یافته های حاصل از منابع و اسناد ، استنتاج و تبیین شده است. نتایج حاصل از پژوهش، بیانگر آن استکه اصول و قواعد منظم و یکسانی در پرداخت مواجب قشون وجود نداشت و نیز تفاوت معناداری بین مواجب افراد قشون و فرماندهان دیده می شد. باوجوداین ازآنجاکه فرماندهان همان حاکمان ایل بودند تعلیق و تاخیر و نپرداختن کامل مواجب در دوران ثبات اجازه اعتراض به افراد قشون نمی داد، اما این امر در شرایط ناپایدار سیاسی به شکل های مختلفی خود را نشان می داد.