تدوین و رواسازی پرسشنامه ی حیا و بررسی ویژگی های روان سنجی آن

حیا یکی از ویژگیهای شخصیتی و اخلاقی است که زندگی فردی و اجتماعی انسان را تحت تاثیر قرار می دهد. هدف اصلی این پژوهش ساخت و هنجاریابی پرسشنامه حیا می باشد. روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی است؛ جامعه آماری این پژوهش تمامی دانشجویان مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد بوده اند که نهایتا ۴۰۰ شرکت کننده در مطالعه حاضر به روش نمونه گیری در دسترس شرکت داده شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه ۳۷ سوالی محقق ساخته حیا استفاده شد. روایی این پرسشنامه طبق نظر متخصصان بر اساس شاخص روایی محتوی  (CVI) و شاخص نسبی روایی محتوی (CVR ) به ترتیب ۸۰/۰ و  ۶۵/۰ به دست آمد. همچنین برای بررسی خصوصیات روانسنجی سوال ها از عامل یابی محورهای اصلی (PAF) با چرخش واریماکس، تحلیل عامل اکتشافی (EFA) و تاییدی (CFA)، ضریب آلفای کرانباخ استفاده گردید؛ نتایج نشان داد پرسشنامه ۳۷ سوالی تدوین شده برای سنجش حیا دارای ۷ عامل می باشد که درمجموع ۳۰۴/۵۸ درصد از کل واریانس سازه حیا را تبیین می کند. هر یک از ۷ عامل زیر به ترتیب خودکنترلی (۷۳۹/۱۰)، خود ارزنده سازی (۱۲۶/۱۱)، ایدئولوژی اخلاقی (۸۹۲/۷)، رفتار مطابق عرف و هنجار اجتماعی (۶۸۷/۴)، عفت جنسی (۳۳۴/۹)، کلام (۴۹۹/۵)، و عفت در نگاه (۰۲۸/۹) مقدار قابل توجهی از واریانس کل را تبیین می کند. همچنین ثبات درونی مولفه های حیا بر اساس دو شاخص آلفای کرونباخ و امگای مک دونالد بالاتر از ۷/۰ به دست آمده که نشان دهنده همسانی قابل قبول مولفه های سازه مورد نظر است. همچنین ضریب آلفای کرونباخ برای هر یک از خرده مولفه ها به ترتیب خودکنترلی(۸۴۵/۰)، خود ارزنده سازی (۸۹۲/۰)، ایدئولوژی اخلاقی (۹۰۹/۰)، رفتار مطابق با عرف و هنجار اجتماعی (۸۰۹/۰)، عفت جنسی (۹۶۱/۰)، عفت در کلام ( ۷۱۸/۰)، و عفت در نگاه (۹۲۵/۰) به دست آمد؛ بنابراین، مقیاس ساخته شده قابلیت سنجش صفت حیا را به خوبی پوشش می دهد و می توان از آن در اندازه گیری های حوزه شخصیت و موضوعات اجتماعی استفاده نمود.