بررسی اثرات ساختمان های بلندمرتبه بر منظر شهری در شهرهای جدید (مطالعه موردی: شهر صدرا)

شهرهای جدید به سبب آن که فاقد پیشینه ی ساخت و ساز هستند، زمینه و شرایط مناسبی برای طراحی شهری هدفمند و خلق فضاهای باکیفیت، کارا و زیبا دارند؛ ولیکن در بسیاری موارد، اهداف و دیدگاه های اقتصادی صرف در جهت تولید حداکثر سود اقتصادی بر اهداف ارتقاء کیفی محیط و منظر غلبه پیدا می کند که نتیجه ی آن آشفتگی منظر شهری، ناخوانایی و کاهش کیفیت محیط شهری خواهد بود. منظر شهری از طریق مشاهده ی عینی و ادراک ذهنی، دلالت های مفهومی و کارکردی فراوانی برای کاربران فضاهای شهری دارد و از این رو، یکی از موضوعات مهم در طراحی شهری محسوب می شود. کیفیت منظر شهری متاثر از عوامل مختلفی است. ساختمان های بلندمرتبه از جمله عناصری هستند که ارتفاع و مکان قرارگیری آنها در داخل بافت، اثر قابل توجهی بر منظر شهری دارد. نظر به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر به بررسی اثرات ساختمان های بلندمرتبه بر منظر شهری در شهر جدید صدرا با تاکید بر چهار عامل خط آسمان، هدایت دید، انسداد منظر و خوانایی پرداخته است. اطلاعات و داده های مورد نیاز تحقیق به شیوه اسنادی و پیمایش میدانی گردآوری شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد عمده ترین مسائل در ارتباط با عوامل مذکور عبارتند از تغییرات ناگهانی، نامنظم و نسنجیده ی ارتفاع برخی بناهای بلندمرتبه ی منفرد در بدنه های ساختمانی ممتد، فقدان ریتم مناسب در تغییرات ارتفاع بناهای همجوار، مغفول ماندن اهمیت خطوط غالب نما در طراحی بناها، انسداد منظر در برخی از محلات شهر در نتیجه ی مکان یابی نامناسب ساختمان های بلندمرتبه، عدم بهره گیری از کنتراست های رنگی در مصالح نما و غیره می باشد؛ این عوامل منجر به کاهش نفوذپذیری بصری، کاهش خوانایی و کاهش کیفیت ادراک محیط می شوند. راهکار مناسب برای جلوگیری از این مسائل، ارزیابی اثرات ساخت و سازهای آتی بر کیفیت منظر شهری در زمان تهیه و تصویب طر ح های شهری و تدوین ضوابط طراحی با رویکرد خلق منظر پایدار است.