مقایسه توان حاصلخیزی لایه سطحی خاکهای توسعه یافته در بخشی از جنگل های ارسباران

مدیریت حاصلخیزی خاک یکی از اقدامات ضروری برای حفظ پایداری اکوسیستم های جنگلی است . تحقیق حاضر ظرفیت تبادل کاتیونی خاک را به عنوان شاخص حاصلخیزی خاک در نظر گرفته و به منظور تسهیل استفاده از این شاخص در مدیریت حاصلخیزی خاک، اقدام به بررسی ارتباط بین مقدار این ویژگی در لایه سطحی خاک با نوع خاکهای توسعه یافته نمود. در این راستا مطالعه مرفولوژیکی و نمونه برداری خاک در ۳۰ نقطه از زیرحوضه کلیبرچای سفلی واقع در جنگل های ارسباران انجام شد. پس از تجزیه های فیزیکی و شیمیایی افق های خاکها و اندازه گیری ظرفیت تبادل کاتیونی خاکهای لایه سطحی ، شناسایی آنها با استفاده از کلید ردهبندی آمریکایی صورت گرفت . سپس مقدار شاخص ظرفیت تبادل کاتیونی در خاکهای شناسایی شده با استفاده از آزمون چند دامنه ای دانکن مقایسه گردید. براساس نتایج چهار رده خاک انتی سول، اینسپتی سول، آلفی سول و مالی سول در منطقه شناسایی شد. نتایج نشان داد که خاکهای مطالعه شده دارای توان حاصلخیزی مناسبی می باشند. اگرچه مقدار این شاخص در انواع خاکها تفاوت معنی داری به دلیل شرایط خاص اکوسیستم جنگلی در تجمع بقایای آلی در لایه سطحی خاک از خود نشان نداد اما مشاهده شد که مقدار متوسط آن از انتی سول، اینسپتی سول، آلفی سول به مالی سول افزایش می یابد. این تفاوت خود مرتبط با ماهیت ژنتیکی خاکهای شناسایی شده می باشد که در این بین به خصوص ماده آلی و میزان رس نقش اصلی را برعهده داشتند. بنابراین با توجه به وجود ارتباط مقدار ظرفیت تبادل کاتیونی خاک به عنوان شاخص حاصلخیزی خاک با انواع خاکها می توان استفاده از نقشه خاکها را اقدامی مفید در مدیریت حاصلخیزی خاکهای جنگلی دانست .