نگاهی بر تعامل مفاهیم واژه گان معماری و شهرسازی در قرآن کریم

قرآن کریم با شیواترین سبک ، رساترین بیان و استوارترین محتوا همچون منشوری آسمانی دربردارنده مفاهیمی عمیق برای تمام اعصار می باشد. شروع فهم معارف و مفاهیم موجود در قرآن کریم ، از طریق شناخت صحیح معنای واژگان بسیط آن صورت می گیرد. معماری و شهرسازی در کوچکترین اجزای تشکیل دهنده خود، دارای معانی و مفاهیمی هستند که اندیشه هنرمند را به مخاطب متتقل کرده و این الفاظ برای نامگذاری مکانها نیز مورد استفاده قرار می گیرند. این پژوهش در نظر دارد مفاهیم مرتبط با معماری و شهرسازی که در تمامی آیات قرآن کریم به کار رفته است را استخراج نموده و مفاهیم متبادر از آن در زبان فارسی را بیان کرده و مشترکات لفظی حوزه معماری در قرآن و کاربرد آنها در معماری امروز را بیان کند. هدف از انجام این پژوهش ، تبیین بیشتر اعجاز واژگانی حوزه معماری در قرآن کریم ، شناخت کاربرد هر یک از واژهها، موارد کاربرد هر یک و نیز آشنایی هرچه بیشتر معماران فارسی زبان با اعجاز واژگانی قرآن کریم از راه شناخت فرق میان واژههای مشابه و مشترک معماری می باشد. نتایج پژوهش حاضر که با بهرهگیری از مطالعات کتابخانه ای ، بررسی اسناد و مدارک مکتوب و روش توصیفی -تحلیلی بدست آمده، بیانگر کاربرد الفاظ مشترک معماری در زبان فارسی و عربی است ، که معنای ماهوی ۲۱ واژه از جمله مانوسترین این واژهها، از مجموعه نفیس قرآن کریم استخراج شده و ریشه ادبی آنها و معنای آنها در زبان فارسی در قالب جداولی ، به تفکیک هر لغت ، نوع استفاده از آن متناسب با معنا، و مصداق آن در حوزه معماری و شهرسازی ایرانی آورده شده است . در انتها واژه "خانه " و معانی نزدیک به آن، به عنوان پرکاربردترین واژه در معماری معاصر مورد بررسی جداگانه قرار گرفته است .