مکانیسم ساماندهی بصری جداره محورهای تاریخی بر اساس ابعاد ذهنی و ادراکی (نمونه موردی : قطاع ۴ بافت پیرامون حرم مطهر)۱

اکثر شهرها دارای شخصیت های ذهنیت مدار و مستقلی هستند که از وقایع و مصنوعات تاریخی آنها چند لایه ساخته شده است و استخوان بندی قوی از آن ارائه کرده است ، روشن است که جدارههای ارزشمند تاریخی ساخته شده فرهنگ هر شهر و بیان بصری تاریخ آن است که نشان دهنده لایه های مختلف تاریخی یا هویت های متوالی در ساختار شهری است . جدارههای ارزشمند تاریخی در ساختار ذهنی افراد به عنوان میراث و سرمایه فرهنگی مکانهای شهری هستند که شکل دهی آنها در بعد ادراکی انسان حائز اهمیت فراوانی می -باشد. از بین رفتن هویت های تاریخی واقع در بناهای ارزشمند تاریخی به دلیل تغییر در بناهای منفردی است که هویت تاریخی خود را از دست داده است و تقویت تصویرپذیری فضاهای شهری از طریق ایجاد خوانایی و تطبیق ذهنی موضوع مهمی تلقی می شود. درجه خوانایی یک جداره میزان وضوح تصویرپذیری آن را از سوی مخاطب مشخص می کند. هر کدام از شهروندان این شهر در تجارب روزانه خود از قدمزدن در این شهر همواره با جدارههای شهری به عنوان اولین مولفه برخورد می کنند که بیشترین تاثیر را در خوانش شهر در نگاه اول دارد. جدارههای شهری نماد هویت و اصالت شهر و تکه های به جا مانده از تاریخ هستند، هم چنین قدرتمندترین عناصر طراحی شهری در ذهن شهروندان می باشند. یکی از موضوعات مهم ابعاد ذهنی جدارههای محور های تاریخی هستند که قسمتی از گذشته شهر را در خود روایت می کنند و بدنه های ارزشمند شهری را تشکیل می دهند. در حال حاضر بخشی وسیعی از آنها تخریب شده اند و بخش های باقی مانده هم در حال از دست دادن هویت خویش هستند. اما نکته مهم این موضوع است که این جداره در ذات خود حامل خاطرات و روایات نسل گذشته خود هستند و سبب ایجاد تصویر ذهنی تاریخی نسبت به شهر شده اند. هدف این پژوهش بررسی مکانیسم سامان دهی بصری جداره محورهای تاریخی بر اساس ابعاد ذهنی شهروندان خود شهر می باشد و محدوده مورد مطالعه ، قطاع چهار حرم مطهر یکی از اصیل ترین و تاریخی ترین بافت های مشهد می باشد. این پژوهش از منظر هدف پژوهش کاربردی و رویکرد آن کمی -کیفی است . چارچوب نظری مورد مطالعه به دو بعد معنایی و کالبدی تقسیم بندی شده است . بر مبنای این موضوع برای تحلیل از نرم افزار تحلیل عکس ایمج -جی استفاده شده است . نتایج پژوهش نشان دهنده آن است که وجود نقاط مهم و عطف ، حس زمان بیشترین تاثیر را دارد. هم چنین بر اساس سطح معناداری در نرم افزار تحلیل عکس ، سکانس ۲ و دید ۱ و بعد از آن به سکانس ۱ و دید ۱ سطح بیشترین فراوانی را دارد. این سکانس ها بیشتر در بخش ابتدایی محور قرار گرفته است و نشان دهنده وجود ضعف در کیفیت دعوت کنندگی به محیط می باشد.