بررسی و ارزیابی مولفه های حمل ونقل پایدار در سکونتگاه های انسانی مطالعه موردی : شهر بوشهر

با توجه به گسترش روز افزون نیاز به حمل ونقل انسانها و کالاها در پی ارتقاء وضعیت اقتصادی و سلامتی ، زیرساخت های حمل ونقل به شدت گسترش یافته و به ابزاری قدرتمندی برای تعیین نحوه رشد و توسعه شهرها تبدیل گشته است . بهترین شکل آن حمل ونقل درون شهری است . آنچه در آستانه هزاره سوم بر آن تاکید می شود توسعه مبتنی بر حمل ونقل پایدار است . ناکارآمدی سیستم حمل ونقل شهری عوارض جدی محیطی همانند آلودگی هوا و پیامدهای منفی اجتماعی و اقتصادی را به دنبال خواهد داشت و باعث ناکارآمدی عملکرد شهری می گردد. افزایش تعداد وسایل نقلیه در شهرها، مسائل و مشکلاتی می آفریند که اکنون بسیاری از شهرهای ایران با آن روبرو هستند و در ایران تقریاب ۲۰ تا ۳۰ درصد از سهم بودجه زیرساخت های عمرانی ، به زیرساخت های حمل ونقل تعلق دارد. با در نظر گرفتن هدف تحقیق ، نمونه مورد مطالعه در این پژوهش شهر بوشهر انتخاب شده است . در شهر بوشهر در حدود ۳۰۰ هزار سفر روزانه درون شهری انجام می گیرد عواملی مانند ترافیک سنگین و حجم بالای مسافر درناوگان اتوبوسرانی باعث شلوغی در طول سفر می گردد، بیان کننده ضعف موجود در سیستم حمل ونقل عمومی شهر بوشهر می باشد. هدف از پژوهش مذکور این دو عامل می باشد: ۱- شناسایی عوامل موثر بر توسعه حمل ونقل عمومی در شهر بوشهر با تاکید بر اصول حمل ونقل پایدار ۲-تدوین راهبردهای مطلوب جهت دستیابی به حمل ونقل عمومی مطلوب در شهر بوشهر رویکرد روششناختی این پژوهش مبتنی بر رویکرد تحلیلی است . نوع روش مورد استفاده، کمی و شیوه نمونه گیری نیز مبتنی بر نمونه گیری هدفمند است . داده های مورد نیاز از داده های دست اول (مبتنی بر پرسشنامه ) و دست دوم (اخذ شده از مقالات مختلف ) استفاده شده است . ابزار تحلیل داده شامل روشAHP) FAHP فازی ) بوده است . ضمنا برای پیشبرد محاسبات از نرم افزارهای Expert choice ۱۱v. استفاده شده است .در نتیجه تجزیه و تحلیل های صورت گرفته و در نظر داشتن توان اجرایی و مالی نهادهای مربوطه ی بخش حمل ونقل ، از مجموع معیارها و زیر معیارهای مطرح شده در این پژوهش ، معیار اقتصادی با وزن ۵۵۴.۰ و زیر معیار ارتقاء کیفیت تاسیسات و زیر ساخت ها که به سرانه مخارج شبکه معابر، پارکینگ و خدمات مربوط به ترافیک اشاره دارد، دارای بالاترین اهمیت می باشد و جایگاه نخست را به خود اختصاص داده اند؛ پس از آن نیز، زیر معیار مدیریت و نگهداری از معیار اقتصادی که به بحث نگهداری و بهرهوری مناسب از مدهای مختلف حمل ونقل ، تاسیسات و زیرساخت ها اشاره دارد، جایگاه دوم از مجموع زیر معیارهای موجود را به خود اختصاص داده است ؛ می توان عنوان نمود ارتقا کیفیت تاسیسات و زیرساخت ها، نگهداری و بهره وری و دسترسی به مراکز تجاری و خدماتی از مهمترین زیر معیارهای موثر در توسعه و ترویج حمل ونقل پایدار در شهر بوشهر می باشند و در نتیجه می توان با اتخاذ سیاست های موثر در ارتقا کیفیت تاسیسات و زیر ساخت ها، افزایش توان مدیریتی و نگهداری و افزایش دسترسی به مراکز تجاری _خدماتی ، ساکنین بوشهر را به استفاده از سیستم های حمل ونقل پایدار تشویق کرد. این امر ضمن ارتقا کیفیت زندگی ساکنین شهر بوشهر، منجر به توسعه و ترویج استفاده از حمل ونقل پایدار نیز خواهد شد.